سپهرغرب، گروه خبر - سمیرا گمار: بنیاد شهید نیازمند اقدامات راهبردی جدی‌تری است، چراکه کار فرهنگی و تربیتی، برنامه‌ریزی عمیق و بلندمدت را می‌طلبد، نه دل‌خوش کردن به برگزاری چهار مراسم یا احیاناً تقدیر و تجلیل‌های مناسبتی.

روز 22 اسفند که سالروز تأسیس بنیاد شهید و امور ایثارگران است به‌نام روز شهید نام‌گذاری شده؛ دلاورمردانی از نسل دیروز که تاریخ‌سازان امروز و فردای ما شدند؛ البته نام‌گذاری یک‌روز فقط به جهت یادآوری بیشتر این مهم به من و شماست وگرنه هر روز، «روز شهید» است، چراکه تقریباً هیچ روزی پس از انقلاب اسلامی وجود نداشته که در این سرزمین، ازخودگذشتگانی جان خود را تقدیم اسلام و انقلاب نکنند.

این روز تنها فرصتی برای احصای اقداماتی است که در طول سال انجام‌شده، فرصتی برای بررسی نقاط قوت و ضعف همه اشخاص، نهادها و دستگاه‌هایی که برای این روز مهم و تعمیق‌بخشی فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه وظیفه دارند. بی‌شک بنیاد شهید و امور ایثارگران در خط مقدم قرار داد؛ بر این اساس خبرنگار سپهرغرب گفت‌وگویی با ناصر عارف، مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان ترتیب داده که در ادامه آن را خواهید خواند:

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان با بیان اینکه سالروز تشکیل بنیاد شهید روز بزرگداشت شهدا نام‌گذاری شده‌، عنوان کرد: در استان نیز چند سالی است به مناسبت این روز و در راستای تجلیل، تکریم و تعظیم مقام شهدا برنامه‌هایی برگزار می‌شود که البته امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا و پرهیز از اجتماعات، برنامه‌های پیش‌بینی شده برگزار نشده و برخی از آن‌ها در آینده نزدیک اجرا می‌شود.

ناصر عارف خاطرنشان کرد: برنامه‌های سال‌های گذشته شامل اجرای مسابقات فرهنگی، ورزشی، دیدار و سرکشی از خانواده شهدا، تجلیل از خانواده‌های شهدا و ایثارگران دستگاه‌های اجرایی، برگزاری یادواره شهدا و تبلیغات محیطی که امسال کنسل شد.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان با تأکید بر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه، ادامه داد: تشکیل شورای ترویج فرهنگ ایثار با کمیته‌های تخصصی در این راستا بوده که با برگزاری جلسات منظم و هماهنگی بین دستگاه‌ها اهتمام خود را در این راستا قرار داده‌است.

عارف ابراز کرد: اجرای برنامه‌های مختلف، مراسم ملی مذهبی، نظیر برنامه تحویل سال نو در کنار مزار مطهر شهدا، عطرافشانی هفتگی قبور شهدا، رسیدگی به ایثارگران، نام‌گذاری میادین و خیابان‌ها به نام شهدا، ساماندهی گلزار شهدا، رسیدگی به امور معیشتی ایثارگران، جمع‌آوری آثار فرهنگی و ثبت و ضبط خاطرات والدین شهدا ازجمله اقداماتی است که در راستای ترویج فرهنگ شهادت در جامعه انجام می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه ثبت خاطرات شهدا یکی از اقدامات مهم فرهنگی است، گفت: وصیت‌نامه شهدای استان در 21 جلد آماده شده که هفت جلد آن به چاپ رسیده و 14 جلد به دلیل کمبود اعتبار هنوز چاپ نشده‌است.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان همدان با اشاره به اینکه بیش از 500 یادواره در سطح استان اعم از شهر و روستا برگزار شده، اذعان کرد: کلیه این برنامه‌ها مردمی بوده و نشان می‌دهد مردم ما با علاقه و رغبت قلبی که به شهدا و فرهنگ شهادت دارند در این عرصه گام برمی‌دارند، تلاش ما نیز مردمی شدن همه این برنامه‌ها است.

عارف یادآوری کرد: البته ترویج فرهنگ ایثار و شهادت تنها بر عهده بنیاد شهید و امور ایثارگران نبوده و نیاز است که همه وعاظ، سخنرانان، اصحاب رسانه و همه دغدغه‌مندان در عرصه‌های مختلف در این راستا گام برداشته و نقش خود را در جهت آگاه سازی مردم و انتقال این فرهنگ به نسل‌های جدید ایفا کنند.

وی در پایان، خدمت به خانواده‌های معظم شهدا را یکی از وظایف بنیاد شهید برشمرد و ادامه داد: در همه جوامع و در میان همه ملل زمانی که افرادی برای دفاع و حراست از آب‌وخاک میهن خود جان فدا می‌کنند، ارگان‌هایی مسؤولیت رسیدگی و تأمین نیازهای آنان را بر عهده دارند، بنیاد شهید نیز به همین منظور اقداماتی هر چند ناچیز و کم برای خدمت‌رسانی به خانواده شهدا را انجام می‌دهد که البته امیدوارم بتوانیم با همه توان و آن‌طور که در شأن خانواده شهدا است حق خود را ادا کنیم.

در خاتمه باید گفت؛ مروری بر اساسنامه بنیاد شهید و امور ایثارگران نشان می‌دهد که مهم‌ترین اهداف بنیاد شهید علاوه بر تکالیف بی‌شماری که دارد، عبارت است از احیا، حفظ و ترویج فرهنگ شهادت در جامعه و زنده نگه‌داشتن یاد و نام شهیدان انقلاب اسلامی و حفظ آثار آن‌ها!

حال بدون مقدمه‌چینی و توضیح اضافی این سؤال مطرح می‌شود که آیا اقداماتی نظیر برگزاری یادواره و کنگره و امثال آن می‌تواند به تحقق این مهم بینجامد؟ تردیدی وجود ندارد که این موضوع‌ها و موارد مذکور که در سخنان مدیرکل بنیاد شهید استان همدان به آن‌ها اشاره شد از شعائر بوده و تعظیم و اجرای آن‌ها لازم و ضروری است، اما آیا مؤلفه‌ای برای ارزیابی میزان اثرگذاری این اقدامات برای زنده نگه‌داشتن یاد شهدا در جامعه امروز، انتقال فرهنگ شهادت به نسل چهارم و پنجم انقلاب و هدف‌گذاری برای سال‌های آتی در نظام اسلامی وجود دارد؟ چقدر می‌توان به برگزاری این مراسم‌ها و خروجی جلسات امیدوار بود که گامی در مسیر احیای ارزش‌های ایثار و شهادت در جامعه تلقی شود؟

به نظر می‌رسد نگاه به این مهم و سایر تکالیف بنیاد شهید نیازمند چابکی بیشتر و نگاه بلند‌تر و عمیق‌تری است تا هر آنچه در مورد شهدا و شهادت گفته می‌شود در جامعه تعمیق یافته و نگاه و عمل آحاد افراد جامعه که دل در گرو نظام اسلامی و شهیدان دارند مبتنی بر فرهنگ جهاد و شهادت باشد.

نکته مهم دیگر اینکه باید دید هنر که یکی از ابزارهای مهم انتقال مفاهیم است چه حد در این نهاد مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ آیا زمان آن نرسیده که کارگروه‌هایی تخصصی با حضور جوانان دغدغه‌مند و صاحب‌اندیشه برای ایجاد تحول و نگاهی نو در این بخش ورود کنند؟

البته اظهارات نگارنده نافی اقدامات انجام‌شده نیست، اما به نظر می‌رسد با ظهور و بروز کم‌رنگی که بنیاد شهید در طول سال داشته و به یکسری اقدامات ویترینی و نمادین بسنده می‌کند، خیلی نمی‌توان انتظار داشت از این طریق فرهنگ‌سازی برای نسل‌های جدید اتفاق بی‌افتد! گویی هزار سال از دفاع مقدس می‌گذرد که برخی‌ها این طور آرام و آهسته و در انزوا برای شهدا کار می‌کنند... به‌هرحال نیازمند اقدامات راهبردی جدی‌تری هستیم کمااینکه کار فرهنگی و تربیتی نیز همین برنامه‌ریزی عمیق و بلندمدت را می‌طلبد نه دل‌خوش کردن به برگزاری چهار مراسم یا احیاناً تقدیر و تجلیل‌های مناسبتی.