طرح ژنوتایپینگ (Genotyping) یا «تعیین ساختار ژنتیکی» اسب نژاد کُرد، از طرح‌های شاخص سازمان جهادکشاورزی استان کرمانشاه است که از سال 97 کلید خورده، اما از سال 98 در سند سه‌ساله و بین برنامه‌های اصلی این سازمان قرار گرفته است.

استان کرمانشاه به‌عنوان خاستگاه اسب اصیل کُرد، حدود 6 هزار رأس اسب دارد که دو هزار رأس آن، از خلوص بالایی برخوردارند.

طی دوسال گذشته و با اجرای طرح تعیین ساختار ژنتیکی، اسب نژاد کُرد از سایر نژادها شناسایی و تفکیک شده و عملیات میکروچیپ‌گذاری و ثبت در سامانه هویت‌گذاری مرکز اصلاح نژاد دام کشور، برای 172 رأس انجام شده است. این اسب‌ها، اکنون شناسنامه ژنتیکی دارند.

* سود بیش از 100 میلیونی هر اسب

رئیس سازمان جهادکشاورزی کرمانشاه راه‌اندازی زنجیره‌ اسب نژاد کُرد را از برنامه‌های اصلی این سازمان، در قالب برنامه سه‌ساله جهادکشاورزی استان دانست و گفت: تا به امروز از این ظرفیت استان به درستی استفاده نشده در حالیکه اسب نژاد کرد در حراجی‌های خارج از کشور گاهی تا هفت میلیون دلار هم خرید و فروش می‌شود.

نوربخش حاتمی افزود: اگر برای هر یک از دو هزار سر اسب استان، حدود یک‌میلیون تومان هزینه کنیم، ارزش افزوده آن بیش از 100 میلیون تومان خواهد بود.

در همین راستا جهادکشاورزی استان کرمانشاه در کنار زنبور عسل و بوقلمون، ایجاد زنجیره ارزشی اسب کُرد را هم در اولویت خود قرار داده و اکنون در حال تکمیل و اصلاح تبارنامه اسب نژاد کُرد و ثبت آن در سامانه مربوطه، ایجاد زمینه شرکت این اسب در مسابقات بین‌المللی و مهیا کردن امکان صادرات آن است.

در راستای ایجاد این زنجیره، کمیته‌ای برای تبیین و شناسایی آن با محوریت اداره کل ورزش و جوانان، سازمان جهادکشاورزی و بخش خصوصی تشکیل شده و در حال فعالیت است.

* اشتغال‌زایی و ثروت‌آفرینی با اسب کُرد

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمانشاه هم در این‌باره به ریشه بلند تاریخی اسب کُرد، در زندگی مردم مناطق کردنشین اشاره و عنوان کرد: این نژاد؛ بخشی از فرهنگ غنی جامعه‌مان است و ما، باید با تشکیل زنجیره ارزش آن به‌عنوان یکی از زنجیره‌های ارزش مزیت‌دار، بتوانیم به منافع اقتصادی، گردشگری و فرهنگی دست پیدا کنیم.

هدایت حاتمی افزود: توسعه باشگاه‌ها و مراکز پرورش اسب، رویدادسازی‌های ورزشی و گردشگری، برگزاری بازارهای فروش و نیز معرفی و فروش این نژاد به کشورهای دیگر، می‌تواند خصوصیات و امتیازهای خاص این نوع اسب را بیشتر عیان کند و ما هم در این زمینه حمایت‌های لازم را خواهیم داشت.

طبیعی است که با گسترش جمعیت اسب‌های اصیل کُرد، می‌توان به اشتغال‌زایی و ثروت‌آفرینی قابل‌توجهی در استان دست پیدا کرد.

به‌ویژه اینکه تأثیر این نژاد،در توسعه گردشگری، اشاعه ورزش سوارکاری و چوگان هم می‌تواند یک ظرفیت قابل‌توجه باشد.

***** اسب نژاد کُرد

* ویژگی‌های خاص اسب کُرد

اسب نژاد کُرد براساس خصوصیات ظاهر و نوع پرورش به چهار تیره جاف، افشاری، سنجابی و کلهر تقسیم می‌شود، اما نژاد کلهر در استان کرمانشاه پرورش داده نمی‌شود.

تصویر اسب تیره «جاف» هم برای بسیاری از ایرانیان آشنا است، زیرا از دیرباز الگوی نقاشی‌های سنتی ایران بوده است.

تیره‌های مختلف اسب نژاد کُرد، توانایی ویژه‌ای در پیمودن مسافت‌های بلند و مسیرهای کوهستانی دارد و از خصوصیات کم‌نظیری برخوردار است که از جمله می‌توان به قدرتمندبودن، ظاهر بدن جمع و عضلانی، سر بزرگ‌تر و ستیغ‌های برجسته گونه، فاصله دو استخوان فک در ناحیه حلق زیاد، اتصال سروگردن قوی و عضلانی، سینه از جلو به حد قابل‌توجهی عضلانی، سم‌های محکم و قوی، یال و دم پرپشت و افراشته، باهوش، مطیع و صبوربودن این تیره از اسب‌ها اشاره کرد.