سپهرغرب، گروه خبر- سمیرا گمار :یک استاد دانشگاه گفت: آنچه باید در روز عاشورا به آن توجه کنیم، گریه عالمانه بر امام حسین علیه‌السلام و توجه به دلیل شهادت تا تمرکز بر خود شهادت است؛ اگر این را بفهمیم، از گمراهی در امان می‌مانیم.

بیش از یک‌هزار و 300 سال از واقعه عاشورا می‌گذرد و هرزمانی که این حماسه بی‌نظیر واکاوی می‌شود و روح عاشورا در جامعه دمیدن می‌گیرد، ظالمان بیش‌ازپیش رسواتر شده و پیروان و مجاهدان حق نیز ثابت‌قدم‌تر می‌شوند. آری به قاعده کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا، هرروز و هر زمان کربلا و عاشورا بوده و انسان مدام درگیر انتخاب بین دوراهی‌ها است.

حرکت سیدالشهدا (ع) در روز عاشورا یک حرکت بالله و با علم به شهادت و اصلاح امت رسول خدا (ص) بود و ما برای اینکه از افراط‌وتفریط در عزاداری‌ها مصون بوده و از کسانی نباشیم که روح حرکت امام حسین (ع) را مُثله می‌کنند، نیاز داریم به ابعاد قیام امام حسین (ع) توجه کنیم.

بر این اساس آنچه در ادامه می‌خوانید، گفت‌وگوی خبرنگار سپهرغرب با حجت‌الاسلام مهدی جوادی، استاد حوزه و دانشگاه درباره قیام عاشورا و الزاماتی است که باید به آن توجه کنیم.

* عمل صالح در گرو علم نافع

یک استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه شخصیت محوری واقعه عاشورا حضرت اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام به‌عنوان حجت الهی و شخصیت برحق است، عنوان کرد:‌ حرکت و فعل امام معصوم مصداق تام و بارز عمل صالح است و انجام هیچ فعلی توسط هیچ فاعلی در حد و اندازه فعل معصوم قرار نخواهد گرفت.

حجت‌الاسلام مهدی جوادی خاطرنشان کرد: ما معتقدیم انسان کامل، کامل‌ترین عمل صالح را انجام می‌دهد و امام حسین (ع) نیز مانند سایر ائمه و اولیای الهی در عصر خویش، کامل‌ترین عمل صالح را انجام داده است؛ بنابراین می‌توان گفت فعل امام حسین در روز عاشورا و قبل از آن یعنی حرکت از مدینه به قصد انقلاب فرهنگی، مصداق بارز عمل صالح است.

وی ادامه داد: نکته اساسی این است که شرط لازم یک عمل صالح داشتن علم نافع و کافی نسبت به آن فعل بوده؛ به‌عبارتی عمل استوار صالح مبتنی بر علم نافع است.

حجت‌الاسلام جوادی با تأکید بر اینکه محال است انسان کامل عمل صالحی را انجام دهد که از آن آگاهی نداشته باشد، تصریح کرد: حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «اَلْمُتَعَبِّدُ عَلی غَیْرِ فِقْهٍ کَحِمارِ الطّاحُونَةِ یَدُورُ وَ لا یَبْرَحُ، عابدی که آگاهی‌های لازم را در عرصه عبادت ندارد و یک شخص جاهل است و صرفاً مناسک ظاهراً عبادی را انجام می‌دهد، مثل چهارپایی است که در آسیاب می‌چرخد و دور می‌زند، اما جلو نمی‌رود».

وی در ادامه با اشاره به قیام امام حسین (ع)، افزود: سیدالشهدا (ع) که با همه اهل و عیال خود به قربانگاه می‌رود، خداوند از او دلیل و برهان می‌خواهد که تو طبق چه منطقی این کار را انجام دادی؟ کدام حجت باعث شد تو دست به این کار بزنی؟ یعنی حتی اگر سیدالشهدا (ع) هم کاری را انجام دهد، خداوند از او دلیل می‌خواهد.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اهمیت تفکر و اندیشه، تصریح کرد: انسان‌های صالح بیش از دوندگی‌های جسمی روی تفکر کار می‌کردند که درست‌تر بیندیشند و عمیق‌تر فکر کنند؛ اگر همه انسان‌ها این‌گونه بودند، وضعیت جامعه بشری به این صورت نبود.

حجت‌الاسلام جوادی با تأکید بر اینکه ما از حضرات معصومین علیهم‌السلام به‌عنوان معلم یاد می‌کنیم از امام صادق و امام باقر علیهم‌السلام که معلم بوده‌اند تا حضرت رضا که عالم آل محمد است، گفت: مقام معلمی برای ائمه به این دلیل است که آن‌ها امام جامعه و حجت خدا هستند؛ سیدالشهدا (ع) نیز در این مقام بوده، یعنی افعال و اعمالی دارد که در مقام تعلیم به جامعه است.

وی اضافه کرد: علم‌آموزی امام باقر و امام صادق علیهم‌السلام مدون و در حلقه‌های علمی است، اما وقتی یک امام شرایط این را ندارد که کلاس درس برگزار کند و درحال آموزش آداب زیست انسانی است، طور دیگری به میدان می‌آید و برای همین بوده که امام حسین با خون یاد می‌شود، چون فعل بارز او در مقام تعلیم دادن شهادت در راه خدا است.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: نکته حائز اهمیت این است که ما بیش از آنکه روی فعل شهادت امام مانور دهیم، باید روی حجت و برهان‌های سیدالشهدا برای این فعل متمرکز شویم و آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.

حجت‌الاسلام جوادی ادامه داد: وقتی دلایل فعل را بررسی می‌کنیم، درمی‌یابیم سقیفه، صلح امام حسن، ادعیه حضرت سجاد در قالب صحیفه سجادیه، مقوله غیبت و انتظار همه در یک راستا بوده، یعنی افعالی که علتشان یکی، اما نوع فعل متفاوت است.

وی با بیان اینکه ما بیش از آنکه عزادار فقدان باشیم باید متوجه برهان‌ها باشیم، اظهار کرد: با بررسی برهان‌ها درمی‌یابیم امام چرا این راه را برگزیده و این فعل را انجام دادند. 12 نور الهی 12 فعل شاخص از خود به‌جای گذاشتند؛ از فاصله گرفتن علی‌ابن‌ابیطالب صلوات‌الله تا امام غایب ما حضرت ولی ‌عصر (عج)، توجه به این افعال زمانی هدایتگر است که دلایل آن هم مورد توجه قرار گیرد.

این استاد حوزه یادآوری کرد: از امام حسین علیه‌السلام در طول 57 سال عمر پُربرکتشان درس‌های بزرگی برای ما به یادگار مانده است، یکی از آن‌ها همین بوده که باید دنبال علم نافع باشیم تا عمل صالح در گرو آن تولید شود؛ این‌طور نباشد، جزء فاسدین هستیم.

حجت‌الاسلام جوادی با اشاره به آیات سوره عصر، گفت: در این سوره به حق و صبر که دو امر اجتماعی هستند، تأکید شده؛ چراکه جاهل‌ها عجول و باطل‌گرا هستند و حق و صبر مبتنی بر ایمان و عمل صالح است. علم آن‌قدر مهم است که اگر به آن توجه نکرده و از این مقوله عبور کنیم، عالِم را سَر می‌بُریم.

وی افزود: آنچه باید در روز عاشورا برداشت کنیم، گریه عالمانه بر امام حسین علیه‌السلام است، اگر این را بفهمیم و به جایگاه ولی در جامعه پی ببریم، از گمراهی در امان می‌مانیم.

این استاد حوزه با تأکید بر آنکه در غیاب ولی معصوم باید به ولی فقیه تأسی کرده و در مقابل او اجتهاد شخصی نکنیم، یادآوری کرد: ما باید در انجام امور حجت خود را برای خدا عرضه کنیم و وقتی اجتهاد شخصی می‌کنیم و با وجود ظاهری مذهبی و حسینی، خلاف آنچه ولی فقیه امر کرده انجام می‌دهیم، آن کار مورد قبول نیست.

حجت‌الاسلام جوادی با تأکید بر اینکه هر مسئله‌ای سر سوزنی با نظر ولی فقیه زاویه داشته باشد حجت شرعی ندارد حتی اگر ظاهراً به امام حسین (ع) منسوب باشد، ابراز کرد: ما جنگ صفین را فراموش نمی‌کنیم که قرآن‌ها را بر سر نیزه کردند و در مقابل ولی خدا ایستادند و هرچه مولا علی علیه‌السلام فرمود حجت شرعی عمل من است نه آنچه شما برداشت می‌کنید، گوششان بدهکار نبود؛ بنابراین در عصر حاکمیت ولی‌الله خود او حجت است و در زمان غیبت هم نایبش ولی فقیه.

وی حاشیه رفتن‌ها را عین جهل و ظلمات خواند و اذعان کرد: این نادانی‌ها نتیجه‌ای نخواهد داشت و به میزان عدم تطابق فعلمان با آنچه خدا و ولی خدا فرموده، بازخواست خواهیم شد.

این استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کلام امام حسین (ع) مبنی بر قیام برای اصلاح امت، تصریح کرد:‌ اصلاح زمانی اتفاق می‌افتد که نواقصی وجود داشته باشد، این ایام فرصت خوبی است تا آسیب‌شناسی کرده و ببینیم این نواقص چه بوده که حضرت به‌خاطر آن قیام کرده است.

حجت‌الاسلام جوادی با اشاره به کلام مولا علی علیه‌السلام، گفت: حضرت فرمودند شما می‌دانید مطابق حق عمل نمی‌شود، پس چرا صدایتان درنمی‌آید؟ ما هم باید این را از خودمان بپرسیم که چرا مطابق دستور خدا و ولی او عمل نمی‌کنیم؟ این همان چیزی است که انحراف در پی دارد و سیدالشهدا (ع) جان خود را برای آن فدا کرد.

وی در پایان تأکید کرد: حضرت سیدالشهدا (ع) فرمودند من به سیره جدم رسول خدا (ص) عمل می‌کنم، امیرمؤمنان نیز در کلامی فرموده‌اند: «إنّما البَصیرُ مَن سَمِعَ فَتَفَکَّرَ و نَظَرَ فأبصَرَ و انتَفَعَ بالعِبَرِ، ثُمّ سَلَکَ جَدَدا واضِحا یَتَجنَّبُ فیهِ الصَّرعَةَ فی المَهاوی، بصیر کسى است که بشنود و بیندیشد، ببیند و بینا شود و از عبرت‌ها بهره گیرد. سپس راه آشکار و روشن را درپیش گیرد و از افتادن در پرتگاه‌های آن، بپرهیزد». این همان صراط مستقیم است؛ به امید آنکه این محرم فرصتی برای تفکر ما در این باب فراهم آورد تا به صراط مستقیم درآییم.