چندی پیش طی مصوبه کارگروه هماهنگی سیاست‌های ارزی و تجاری مقرر شد که ارز صادرات خشکبار با واردات گوشی بالای 300 دلار تهاتر شود که قابل اجرا برای انواع مدل‌های برند آیفون و سری‌های N، S و Z سامسونگ خواهد بود، در این حالت دیگر به آنها ارز نیمایی تخصیص داده نشده و با نرخ آزاد وارد می‌شود.

 جزئیات صادرات خشکبار، سهم پسته و واردات گوشی

اما اینکه جریان صادرات خشکبار چگونه بوده و در قبال آن تا چه اندازه واردات گوشی بالای 300 دلار و یا 600 دلار پوشش داده می‌شود در آمار تجارت خارجی مورد بررسی قرار گرفت.

طبق گزارش گمرک ایران در 10 ماهه امسال در مجموع حدود 515 هزار تن به ارزش بیش از 1.1 میلیارد دلار در چند گروه، خشکبار صادر شده است که اقلامی مثل پسته، بادام، فندوق، ‌ گردو، کشمش، خرما و یا میوه‌های خشک را دربر می‌گیرد.

در بین اقلام صادراتی خشکبار، عمده آن مربوط به پسته است؛ به طوری که 103.3 هزار تن به ارزش بیش از 621.5 میلیون دلار پسته با پوست و همچنین 15.3 هزار تن به ارزش بیش از 170.7 میلیون دلار مغز پسته صادر شده بود، یعنی از حدود 1.1 میلیارد دلار صادرات انجام شده حدود 800 میلیون دلار برای پسته بوده است که 73 درصد صادرات خشکبار را در اختیار دارد.

بعد از پسته،‌ صادرات خرما حجم بیشتری داشته که 248.3 هزار تن به ارزش بیش از 216 میلیون و 456 هزار دلار بوده است.

اما جریان واردات گوشی به ایران قابل توجه است و این کالا اغلب در صدر واردات قرار دارد، طبق آمار، در 9 ماهه امسال13 میلیون و 61 هزار و 822 دستگاه به ارزش دو میلیارد و 942 هزار و 420 دستگاه گوشی وارد شده است که از نظر تعداد 42.5 درصد و ارزش 117 درصد نسبت مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است.

از حجم گوشی وارداتی در 9 ماهه امسال، 670 هزار و 357 دستگاه مربوط به گوشی‌های بالای 600 دلار به ارزش 810 میلیون و 933 هزار دلار است و گوشی‌های زیر 600 دلار نیز از واردات انجام شده، حدود 12 میلیون و 391 هزار و 467 دستگاه به ارزش بیش از 2.1 میلیارد دلار سهم داشته‌اند.

همچنین در 10 ماهه امسال بیش از 14.6 میلیون دستگاه گوشی به ارزش 3.3 میلیارد دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد 27 درصد و ارزش 93.7 درصد افزایش دارد.

گرچه رقم دقیق واردات گوشی بالای 600 دلار در 10 ماه در دسترس نیست اما با توجه به آمار 9 ماهه، می‌توان حدود 900 میلیون دلار از 3.3 میلیارد دلار واردات گوشی را برای 600 دلار به بالا برآورد کرد.

با توجه به آمار 10 ماهه، اگر تهاهر ارزی بین خشکبار و واردات گوشی، محدود به بالای 600 دلار باشد از 1.1 میلیارد دلار صادرات خشکبار، حداقل 900 میلیون دلار (واردات گوشی بالای 600 دلار) می‌تواند صرف واردات گوشی شود، اما جالب اینجاست که از همین مقدار سهم صادرکنندگان پسته و فضا برای واردات گوشی از طریق آنها بازتر است چراکه در این بازه زمانی، 800 میلیون دلار برای پسته ثبت شده که این رقم بیش از 88 درصد ارز صرف شده بابت واردات گوشی بالای 600 دلار (900 میلیون دلار)در 10 ماهه سال جاری است.

بر این اساس اگر صادرکننده خشکبار بتواند خود مستقیم واردات گوشی انجام دهد و یا تهاتر ارزی برای او فراهم باشد، در هر دو حالت موقعیت مناسبی برای صادرکنندگان پسته با سهم بالای آنها در صادرات خشکبار خواهد داشت، مگر سبد کالایی صادراتی پربارتر باشد و اقلام بیشتری در بر گیرد که باز هم سهم پسته کم نخواهد بود.

با وجود اینکه گوشی‌های بالای 600 دلار حجم بالایی از ارز واردات گوشی در سال را به خود اختصاص می‌دهد، سهم تامین نیاز بازار آنها قابل توجه نیست.

در همین رابطه می‌توان به واردات گوشی در سال گذشته اشاره کرد که در مجموع 15.6 میلیون دستگاه به ارزش 2.47 میلیارد دلار بوده است که سهم گوشی‌های بالای 300 یورو در سال گذشته نیز حدود 900 هزار دستگاه بوده که فقط شش درصد نیاز بازار را تامین کرده و ارزش مجموع آن به حدود 700 میلیون یورو می‌رسد.

طبق قانون بودجه عوارض واردات گوشی بالای 600 دلار نسبت به سایر گوشی‌ها بالاتر و 12 درصد است، برخی خبرها در مورد ممنوعیت واردات این قبیل گوشی‌ها نیز چندی پیش وجود داشت ولی در نهایت تاکنون چنین مصوبه ای صادر نشده است.