سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : چند ماهی است که از سوی مدیران حوزه میراث و مدیران ارشد استان در جلسات مختلف عنوان می‌شود که ثبت جهانی «هگمتانه» با عنوان «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» توسط یونسکو در چند قدمی تحقق است به طوری که رفع موانع این ثبت و پیگیری برای پیشبرد پرونده در شهرستان همدان با قوت دنبال می‌شود تا با حضور ارزیابان یونسکو این آرزوی دیرینه در همدان رنگ واقعیت به خود بگیرد. این در حالی است که محوطه‌ باستانی هگمتانه مربوط به قرن 17 پیش از میلاد و پایتخت نخستین پادشاهان ایرانی یعنی مادها بوده است.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در خصوص فرایند ثبت، کارهای انجام‌شده، چگونگی همراه کردن مردم و شرایط حضور ارزیابان یونسکو با مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به‌عنوان دبیر کارگروه ثبت جهانی هگمتانه گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

محسن معصوم‌علیزاده با بیان اینکه موضوع ثبت جهانی هگمتانه و مرکز تاریخی همدان در سال 1400 به‌عنوان پهنه میراثی به یونسکو معرفی شد، گفت: با تکمیل فرایند، پرونده دی‌ماه سال گذشته به یونسکو ارسال شد.

وی افزود: از آنجا که تعداد پرونده‌هایی که توسط یونسکو جهت قرار گرفتن در بین آثار ثبت‌شده جهانی اندک است و درعین حال امکان دارد که پرونده‌هایی که جهت معرفی ارسال می‌شوند نیاز به اصلاح داشته باشند، بنابراین در ارائه پرونده ثبت جهانی هگمتانه از سوی کارشناسان در بخش‌های مختلف به‌ویژه در جمع‌بندی و مستندسازی دقت نظر کافی اعمال شد به نحوی که ثبت جهای هگمتانه از بین 35 پرونده ارسالی، در مرحله نخست توسط ارزیابان یونسکو مورد تأیید قرار گرفت.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان ادامه داد: پس از اعلام نظر در خصوص شاخص‌های مورد توجه از سوی یونسکو به سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به‌صورت کتبی اعلام شد که این پرونده مورد قبول واقع شده و کار رسیدگی آن در دستور کار قرار می‌گیرد.

معصوم‌علیزاده با تأکید بر اینکه کار رسیدگی از همان دی‌ماه آغاز شد و اوایل اردیبهشت‌ماه اعلام کردند ارزیابان جهت بازدید نهایی از آنچه در پرونده قیدشده در نیمه نخست سال در همدان حضور خواهند یافت اظهار کرد: بر این اساس از آنجا که این امر نیازمند برخی اقدامات اولیه بود از سوی مدیریت ارشد استان با در نظر گرفتن اعتبارات شاخص، توجه خاصی به این امر شد.

وی با بیان اینکه از طریق این بودجه مقرر شد پروژه‌های مورد نیاز برای آماده‌سازی محوطه و مرکز تاریخی تعریف شود و به اجرا درآید تشریح کرد: بر این اساس حدود 36 پروژه توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تعریف شد.

دبیر کارگروه ثبت جهانی هگمتانه با اشاره به اینکه از ابتدای فرودین ماه کار مرمت کاروانسرا‌ها، بازار و داخل محوطه هگمتانه شروع شد، افزود: در حال حاضر بالغ بر 95 درصد از پروژه‌های تعریف‌شده در حوزه میراث، بیش از 95 درصد پیشرفت دارند.

معصوم‌علیزاده با بیان اینکه طی هفته‌های آتی به‌دنبال آن هستیم که در این پروژه‌ها به جمع‌بندی نهایی برسیم، خاطرنشان کرد: این پروژه‌ها مرمت کاروانسراها، حذف آسفالت از عرصه هگمتانه، حذف دو طبقه از ساختمان حوزه هنری در خیابان بوعلی و حذف زوائد از جداره‌های بازار و مسیرهای پیاده‌راه‌‌ شده را شامل می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه در این بین کسبه، مردم، شهرداری و دستگاه‌های خدمات‌رسان همراهی ویژه‌ای با ما در مسیر تحقق این امر داشتند چراکه یقیناً اقتصاد همدان را دچار تحول مثبت خواهد کرد، گفت: سایت تاریخی هگمتانه محور مهمی در پرونده ثبت جهانی است و از این رو ضروری است با حضور دستگاه‌های اجرایی و همکاری مردم، کمترین موانع باقی‌مانده در این منطقه از شهر پیش از رسیدن ارزیابان به همدان رفع شوند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به اینکه در روزهای اخیر شاهد آن هستیم که شرایط برای حضور ارزیابان در همدان مطلوب است و فقط باید موارد مورد تأکید استاندار در به نتیجه رسیدن پرونده ثبت جهانی همدان، سریع‌تر پیگیری شود اظهار کرد: حمایت همه‌جانبه و پای کار بودن شهرداری و دستگاه‌های خدمات‌رسان طی این مدت مثال‌زدنی بوده است.

معصوم‌علیزاده با اشاره به اینکه پروژه‌های حفاظتی زیادی در محوطه هگمتانه در حال انجام است تشریح کرد: حفاظت ترانشه‌ها، حفاظت آثار دوره هخامنشی، پایه ستون‌های سنگی هخامنشی و آشکارسازی معابر دوران اشکانیان که در سنوات قبل کاوش شده، ازجمله این اقدامات است.

وی به حساسیت موضوع ثبت جهانی برای مردم همدان تأکید کرد و گفت: اظهارنظر جامعه محلی در مورد جهانی شدن همدان برای ارزیابان در نظر کارشناسی، نقش حیاتی خواهد داشت، شاهد آن هستیم که جامعه محلی حساسیت موضوع را دریافته‌اند و همراهی آن‌ها با پرونده موجب شده روند مثبتی را در پیگیری و پیشرفت کار در پی داشته باشیم.

وی با تأکید بر اینکه برای همراه کردن مردم علاوه بر برگزاری نشست‌های تخصصی در محوطه هگمتانه از طرفیت تمامی رسانه‌های مجازی و مکتوب و صدا و سیما استفاده کردیم بیان کرد: در هفته‌های اخیر رفع نواقص پرونده جهانی همدان در سایه حمایت استاندار، پای کار بودن شهردار همدان، همراهی جامعه محلی و حمایت‌های کشوری نقش کلیدی ایفا کرد و موفقیت حاصل شد.

این مسئول با اشاره به پیگیری‌های شبانه‌روزی استاندار همدان و بازدیدهای مداوم در ساعت‌های اولیه روز از بافت بازار و محورهای اصلی پرونده ثبت جهانی و بررسی موانع و پیشرفت‌ها در کارگروه تشکیل‌شده برای این موضوع اظهار کرد: این پرونده اهمیت بسزایی در حوزه رقابت فرهنگی در میراث جهانی دارد و همراهی و حمایت مدیر ارشد استانی و شهرداری شرایطی را رقم زده که زمینه برای پیشرفت سریع پیگیری پرونده همدان آماده‌تر شود.

معصوم‌علیزاده با بیان اینکه طبق آخرین رایزنی‌هایی که با سازمان یونسکو داشتیم ارزیابان این سازمان طی شهریور در همدان حاضر خواهند شد تأکید کرد: خوشبختانه در فراهم کردن بستر برای حضور ارزیابان از کارشناسان مرتبط با یونسکو که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حضور دارند نیز جهت بازدید و بیان مشکلات پیش رو و موانع بهره برده‌ایم.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد حضور و حمایت همه‌جانبه از سوی مدیریت ارشد استان در تحقق این پروژه از طریق اعطای بودجه مناسب و نظارت لحظه‌ای بر کارهای انجام‌شده، نقطه عطفی است که در این گزارش بارها ازسوی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مورد تأکید قرار گرفت؛ بنابراین از آنجا که در حال حاضر ایران با دارا بودن 26 اثر جهانی رتبه نهم جهان را دارد و رقیب اصلی ما در این حوزه، کشوری همچون روسیه است نه یک رقیب استانی و اگر خدایی‌ناکرده همدان ثبت نشود از فهرست 10 کشور نخست خارج می‌شویم پس لازم است کارهای باقی‌مانده نیز با دقت نظر بالایی ازسوی متولیان امر پیگیری و به بهترین شکل انجام شود تا این گوی سبقت همچنان در دستان ایران اسلامی باقی بماند و همدان به یک قطب گردشگری جهانی در سطح بین‌الملل با داشته‌هایی همچون تمدن و فرهنگ بالا بدل شود.