دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور مطرح کرد:
نمایشگاههای مد و لباس باید مطابق با فرهنگ و هویت اجتماعی طراحی شوند
نمایشگاههای مد و لباس؛ فرصت یا تهدید برای فرهنگ ایرانی؟
دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور با انتقاد از نبود سیاستگذاریهای مناسب در حوزه مد و لباس، تأکید کرد: نمایشگاههای مد و لباس بهعنوان محلی برای عرضه ایدهها و طرحها، میتوانند تأثیرات زیادی بر فرهنگ جامعه داشته باشند. اگر این نمایشگاهها با اهداف و چارچوبهای خاص نظام هویتی ما هماهنگ باشند، میتوانند نقاط قوتی برای کارهای فرهنگی در کشور باشند.

نمایشگاههای مد و لباس یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی و اقتصادی در هر جامعهای هستند که میتوانند نقش مؤثری در معرفی برندهای داخلی، تبادل تجربیات میان طراحان و فعالان این حوزه و همچنین توسعه صنعت مد داشته باشند. این نمایشگاهها فرصتی برای آشنایی با جدیدترین ترندها و ذائقههای بازار هستند، اما در کنار این فرصتها، چالشها و آسیبهایی نیز وجود دارد که میتواند مانع تحقق اهداف اصلی این رویدادها شود. در این مصاحبه با سیدهمرضیه شفاپور دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور، به بررسی آسیبهای عمده نمایشگاههای مد و لباس پرداخته و راهکارهایی برای بهبود شرایط ارائه خواهیم کرد. مشروح این گفتوگو را در ادامه بخوانید:
* تأثیر نمایشگاههای مد و لباس بر فرهنگ و هویت اجتماعی
دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور در ابتدای سخنان خود گفت: نمایشگاههای مد و لباس یک محل برای عرضه ایدهها و طرحها هستند و قطعاً میتوانند تأثیر بسیار زیادی بر فرهنگ جامعه بگذارند که این تأثیر غیر قابل انکار است و اگر نمایشگاهها با اهداف و چارچوبهای نظام تربیتی و هویتی ما هماهنگ باشند، میتوانند نقاط قوتی برای کارهای فرهنگی باشند.
سیدهمرضیه شفاپور سپس ادامه داد: در بحث هویت اجتماعی نیز نمایشگاههای مد و لباس نقش مهمی دارند، زیرا پشت هر طرح و ایدهای یک فکر و نگرش وجود دارد که میتواند در هویت اجتماعی جامعه تأثیر بگذارد. اگر این ایدهها و افکار با فرهنگ جامعه همسو باشند، میتوانند اثرات مثبت زیادی بگذارند، اما اگر مطابق با آن نباشند، حتی ممکن است اثرات مخربی ایجاد کنند.
* عدم شناخت سلیقه جوانان، بزرگترین ضعف در حوزه مد و لباس
دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور در پاسخ به این سؤال که نمایشگاههای مد و لباس چگونه میتوانند بر نگرش و سبک زندگی جوانان تأثیر بگذارند؟ تصریح کرد: درحال حاضر یکی از مشکلات اساسی این است که ما نتوانستهایم ذائقه و سلیقه جامعه را بهدرستی درک کنیم؛ به همین دلیل در حوزه سبک زندگی و لباس، ضعفهای زیادی داریم که باعث شده میدان را به کسانی بدهیم که تفکر و ایده خود را به جامعه ایرانی تحمیل میکنند.
شفاپور تأکید کرد: اگر طراحی لباس بدون شناخت مسائل اجتماعی روز انجام شود، نتیجه آن عدم تطابق با سلیقه جامعه، بهویژه جوانان خواهد بود. ضمن اینکه امروز جوانان ایرانی بیشتر به سمت سبک زندگی و پوشش غربی گرایش دارند، زیرا ما نتوانستهایم خود را با سلیقه آنها وفق داده و به نیازهایشان پاسخ دهیم.
وی افزود: برای جذب نسل جوان به مد ایرانی، باید طراحان طرحهایی ارائه دهند که علاوهبر زیبایی و تنوع، حس نشاط و شادابی را در آنها ایجاد کند؛ بنابراین میتوان از برخی مدلهای غربی الهام گرفت، اما آنها را با اِلمانهای ایرانی و اسلامی تلفیق کرد تا به ذائقه جوان امروزی نزدیکتر شود.
* نقش فضای مجازی در تغییر الگوهای پوشش جوانان
این فعال حوزه زنان و کسبوکار با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر نگرش جوانان، گفت: این فضا تغییرات زیادی در سبک پوشش جامعه ایجاد کرده و باید از منظر اجتماعی و روانشناسی این موضوع را بررسی کنیم و راهکاری ارائه دهیم که سبکهای طراحی داخلی مورد پسند نسل جدید قرار بگیرند.
شفاپور در ادامه اظهار کرد: اگر بتوان از طرحهای مدرن جهانی الهام گرفت و آنها را با هویت ایرانی- اسلامی تلفیق کرد، میتوان جوانان را به سمت پوششهای متناسب با فرهنگ ایرانی سوق داد.
* حمایت از تولیدکنندگان داخلی، دولت چوب لای چرخ نگذارد
وی درباره حمایت از تولیدکنندگان داخلی در نمایشگاههای مد و لباس نیز یادآوری کرد: یکی از مهمترین حمایتها این است که فضای اختصاص دادهشده به کسبوکارها رایگان باشد تا آنها بتوانند بدون دغدغه مالی آثار خود را به نمایش بگذارند.
رئیس گروه امور استانهای معاونت قرآنی اضافه کرد: بسیاری از فعالان بخش خصوصی خواستار عدم مداخله دولت در کار آنها هستند؛ بنابراین بخش دولتی باید نظارت داشته باشد، اما نباید با قوانین و مقررات دستوپاگیر، مسیر تولید و فعالیت اقتصادی را مختل کند.
به گفته شفاپور، فرآیند دریافت حمایتهای دولتی بسیار پیچیده و زمانبر است و همین موضوع باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان از دریافت این حمایتها منصرف شوند؛ بنابراین بهترین راه حمایت از تولیدکنندگان، برداشتن موانع قانونی و تسهیل روند فعالیت آنها است.
* نمایشگاههای منطقهای، راهی برای احیای فرهنگ بومی در پوشش
وی با اشاره به اهمیت نمایشگاههای منطقهای در توسعه فرهنگ بومی، متذکر شد: ایران دارای تنوع فرهنگی زیادی است و میتوان از این ظرفیت برای طراحی مدلهای لباس متناسب با هر منطقه استفاده کرد.
دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور پیشنهاد داد: ابتدا در هر منطقه کشور نمایشگاههای محلی برگزار و سپس خروجی آنها در یک نمایشگاه ملی ارائه شود؛ درحال حاضر بسیاری از نمایشگاههای ملی بدون برنامهریزی دقیق و تنها یک ماه قبل از برگزاری با یک فراخوان، سریع شکل میگیرند که این رویکرد باعث میشود نمایشگاهها از اهداف اصلی خود فاصله بگیرند.
شفاپور تأکید کرد: اگر برنامهریزی سالانه برای برگزاری نمایشگاههای منطقهای انجام شود، میتوان ظرفیتهای بومی و فرهنگی هر استان را بهدرستی معرفی و از این طریق نمایشگاههای مد و لباس را به بستری برای ترویج فرهنگ ایرانی تبدیل کرد.
* لزوم توجه به مد پایدار و کاهش مصرفگرایی
وی در ادامه سخنان خود درخصوص آسیبهای مصرفگرایی در نمایشگاههای مد و لباس نیز خاطرنشان کرد: یکی از بهترین راهها برای کاهش این آسیب، حرکت به سمت مد پایدار است. بسیاری از لباسهای کهنه و بیاستفاده را میتوان با طراحی مجدد و بهروزرسانی، دوباره قابل استفاده کرد.
دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور که از برگزارکنندگان نمایشگاههای مد و لباس در کشور است، متذکر شد: این روش علاوهبر کمک به محیط زیست، ازنظر اقتصادی نیز برای خانوادهها بهصرفهتر خواهد بود؛ چراکه تولید لباس یکی از عوامل آسیبزا برای محیط زیست است، اما اگر بتوان با فناوریهای جدید و طراحیهای خلاقانه لباسهای قدیمی را نوسازی کرد، این آسیب کاهش پیدا میکند.
شفاپور همچنین پیشنهاد داد که در نمایشگاههای مد و لباس، بخشی به شرکتهای دانشبنیان اختصاص داده شود تا آنها بتوانند محصولات نوآورانهای برای بهروزرسانی پوشاک ارائه دهند، چراکه هم فضا و هم دانش مورد نیاز در این خصوص وجود دارد.
وی تأکید کرد: برای تأثیرگذاری بیشتر، میتوان از ظرفیت رسانهها و بلاگرهای فعال در حوزه مد و لباس استفاده کرد. بلاگرها میتوانند نقش مهمی در هدایت سلیقه مخاطبان داشته باشند و نباید از این ظرفیت غافل شد؛ البته مشروط به اینکه با علم و آگاهی کافی وارد این مسیر شوند.
دبیر اسبق کارگروه مد و لباس کشور در پایان سخنانش از برگزارکنندگان نمایشگاههای مد و لباس خواست که نگاه عمیقتری به تأثیرات فرهنگی و اجتماعی این رویدادها داشته باشند و تأکید کرد: اگر سیاستگذاری درستی در نمایشگاههای مد و لباس داشته باشیم، این نمایشگاهها میتوانند به بستری برای تقویت فرهنگ بومی و ارزشهای ایرانی تبدیل شوند؛ ضمن اینکه برنامهریزی دقیق و همکاری میان نهادهای دولتی و بخش خصوصی میتواند به توسعه این حوزه کمک کند.
* چالشها و راهکارهای ارتقای نمایشگاههای مد و لباس در ایران
در خاتمه باید گفت، نمایشگاههای مد و لباس ظرفیت زیادی برای رشد و توسعه صنعت مد دارند، اما برای بهرهبرداری مؤثر از این ظرفیتها، باید آسیبهای موجود شناسایی و برطرف شوند. سیاستگذاری کلان، حمایت عملی از طراحان داخلی، برگزاری رویدادهای استاندارد، آموزش مداوم و تعامل با بازارهای جهانی ازجمله اقداماتی است که میتواند نمایشگاههای مد و لباس را به بستری مؤثر برای ارتقای این صنعت تبدیل کند. نمایشگاههای مد باید فراتر از یک ویترین گذرا برای لباسها باشند و به یک پایگاه تأثیرگذار در تحول فرهنگی و اقتصادی حوزه مد و پوشاک تبدیل شوند. بسیاری از نمایشگاههای مد و لباس بدون برنامهریزی بلندمدت و سیاستگذاری منسجم برگزار میشوند و نبود چشمانداز مشخص در این حوزه، باعث شده که بیشتر جنبه نمایشی و تبلیغاتی داشته باشند تا یک رویداد تأثیرگذار در صنعت مد. یکی از اهداف برگزاری این نمایشگاهها حمایت از طراحان داخلی و معرفی برندهای ملی است، اما در عمل بسیاری از این رویدادها نتوانستهاند به شکل مؤثری از استعدادهای داخلی حمایت کنند. بهدلیل نبود تسهیلات و حمایتهای مناسب نیز برخی طراحان جوان امکان حضور در این نمایشگاهها را پیدا نمیکنند؛ از طرفی کیفیت برگزاری این نمایشگاهها نیز در ایران با استانداردهای بینالمللی فاصله دارد. از طراحی غرفهها گرفته تا برنامهریزی برای ارائه مجموعهها، بسیاری از نمایشگاهها ازنظر اجرایی دچار ضعف هستند. درحالی که صنعت مد نیازمند آموزشهای تخصصی و بهروز است و در نمایشگاههای داخلی کمتر به این موضوع پرداخته میشود. برگزاری کارگاههای آموزشی، نشستهای تخصصی و دعوت از کارشناسان مطرح جهانی میتواند به ارتقای سطح دانش طراحان و فعالان این حوزه کمک و این نمایشگاهها را اثرگذارتر کند.
شناسه خبر 92929