سپهرغرب، گروه فرهنگی: طی یک ماه اخیر بیشتر از 15 نمایشگاه کتاب در سرتاسر جهان لغو شده یا به تأخیر افتاده است. بی‌شک این شرایط تأثیرات زیادی در حوزه فرهنگی، اقتصادی و انسانی برجای می‌گذارد.
با شیوع بحران کرونا در جهان بسیاری از نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در سال جاری و به طور ویژه در نیمه ابتدایی سال جاری میلادی اعلام کردند که برگزاری در سال جاری را کنسل کرده‌اند. این اتفاق عجیب دستمایه نگارش یادداشتی خبری از رضا نوعی معاون نمایشگاه‌های خارجی مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران شده است این یادداشت به این شرح است:
طی یک ماه اخیر بیشتر از 15 نمایشگاه کتاب در سرتاسر جهان لغو شده یا به تأخیر افتاده است. بی‌شک این شرایط تأثیرات زیادی در حوزه فرهنگی، اقتصادی و انسانی برجای می‌گذارد. از آنجا که نمایشگاه‌های کتاب از جمله مظاهر روشن فرهنگی است، به ندرت شاهد لغو آنها بوده‌ایم. شاید تنها بتوان به نمایشگاه کتاب بیروت اشاره کرد که چند بار به دلیل جنگ تعطیل شده است. اما سایر کشورها تلاش کرده‌اند در هر شرایطی این چراغ را روشن نگه دارند.
اهل فرهنگ و ادب می‌دانند کتاب، اعم از چاپی و یا الکترونیکی همچنان نقش بی‌بدیلی در حرکت فرهنگی جهان دارد؛ به رغم آنکه هر روز به مرگ آن یا محدودیت خوانندگان آن اشاره می‌شود، نمی‌توان به تعطیلی جریان تولید، توزیع کتاب اندیشید. هم‌اینک به دلیل مشکلات چرخه توزیع کتاب بویژه در کشورهای کم‌برخوردار، عربی و منطقه همچنان نمایشگاه‌های کتاب جای خالی بسیاری از دیگر فعالیت‌های زنجیره نشر را پر کرده‌اند.
کارکرد نمایشگاه‌ها تنها در این موضوع محدود نشده بلکه این نهاد، کانونی برای بذل توجه به کتاب به صورت فصلی، برای گروه زیادی از مردم و مشتریان جدید آن است. ده‌ها نشست، کنفرانس و گفتگوهای رو در رو در آن درمی‌گیرد، مردم به دنبال کارهای جدید می‌روند و معرفی نام‌های جدید از میان نویسندگان کشورها یا در عرصه بین‌الملل از دیگر کارکردهاست. در این میان مهمان ویژه هر نمایشگاه اطلاعاتی افزون بر معلومات محلی بر خوانندگان محلی می‌افزاید. با لغو نمایشگاه‌ها و در غیاب آنها خواندن، انتشار، توزیع و نشست‌ها حال و روز فرهنگ را به بیابانی برهوت بدل می‌سازد.
اخیراً برگزارکنندگان نمایشگاه‌های ریاض، ابوظبی، بحرین، بغداد اربیل، تونس، پاریس، بلونیا، لندن نسبت به تاخیر یا لغو آن اقدام کرده‌اند که هر یک هزینه زیادی اعم از مادی و معنوی در بردارد.
ناشران زیادی در نمایشگاه‌هایی که در دسته فروش مستقیم کتاب قرار می‌گیرند هزینه حمل و نقل پرداخته‌اند، کتاب کارتن زده‌اند، از آن سو بازدیدکنندگانی که آخرین دستاوردهای نشر را در نمایشگاه‌ها با تخیفیف می‌خرند از آن نعمت معنوی محروم می‌شوند. بیش از همه باید نویسندگان و مترجمانی که به امید جشن امضا کتاب چشم به آینده دوخته بودند، بیشتر از همه متضرر می‌شوند.
طبق برنامه قرار بود کشور چین مهمان ویژه نمایشگاه ریاض باشد، روسیه مهمان ابوظبی باشد، این نمایشگاه همچنین ویژه برنامه‌ای برای گوته با حضور ده‌ها نویسنده تدارک دیده بود، در خصوص دو جایزه بوکر عربی و شیخ زائد هنوز تصمیمی گرفته نشده است. اما در خصوص شارجه مشکل دوچندان است جشنواره کتاب کودک که اینک از شهرتی جهانی برخوردار شده به راحتی لغو گردید و حضور به عنوان مهمان ویژه در لندن نیز برای شارجه به همان سرنوشت گرفتار شد.
اما در اروپا قرار بر حضور هند به عنوان مهمان ویژه پاریس بود که با لغو کامل نمایشگاه، خسارت زیادی به برگزارکنندگان آن وارد شد. دو نمایشگاه بلونیا، تورین در ایتالیا و لایپزیک در آلمان نیز به همان سرنوشت گرفتار شدند.
شناسه خبر 19354
