سپهرغرب، گروه فرهنگی - سمیرا گمار: سردار میرزایی در گفتگو با سپهرغرب مقاومت و مجاهدت شیرمردان همدانی را از سرپل ذهاب تا دیالی عراق روایت کرد.

سرتیپ دوم پاسدار رضا میرزایی، که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و از آغاز تحرکات ضد انقلاب در مناطق مختلف کردستان و خوزستان در کنار نام آورانی چون سردار همدانی و حاج محمود شهبازی حضور داشته و از ابتدای جنگ تا پایان آن را در کنار رزمندگان رشید و دلیر همدان جنگیده، خاطراتی از مختصات جنگ و نقش رزمندگان همدان در فتوحات مختلف دارد که شاید بیراه نباشد اگر بگویم برای یک همدانی خواندن و دانستن آن از واجبات است. روایتی هر چند کوتاه از شیرمردان انصارالحسین (ع) که به جد به سان لشکر آخرالزمانی امام عصر (عج) در قلب میادین نبرد حاضر شده و خالق صحنه‌هایی شده‌اند که انسان را به حیرت وامی‌دارد.

     چرا انصارالحسین (ع)...؟

پیش از پرداختن به موضوع اصلی، خالی از لطف نیست بدانید وجه تسمیه انصارالحسین (ع) برای حماسه‌آفرینان همدانی از این جهت بوده که سردار شهید حاج حسین همدانی با ارادتی که به حضرت اباعبدالله (ع) داشته موضوع را با آیت الله سیدرضا فاضلیان در میان می‌گذارد و به توصیه آیت‌الله نام یاران حسین (ع) را برای رزمندگان همدانی انتخاب می‌کنند؛ دلاورمردانی که تا آن زمان که به طور غریبانه در عملیات‌ها شرکت می‌کردند دیگر تحت لوای لشکر انصارالحسین (ع) قرار می‌گیرند. این لشکر شامل 6 گردان بوده؛ گردان مسلم ابن عقیل شهرستان ملایر، گردان حضرت ابالفضل (ع) نهاوند، گردان قاسم‌ابن‌الحسن (ع) تویسرکان، گردان‌های حضرت علی‌اکبر (ع) و حضرت علی‌اصغر (ع) همدان، گردان حر ابن ریاحی اسدآباد و گردان حبیب ابن مظاهر کبودراهنگ.

آنچه در ادامه از نظر می‌گذرانید نگاهی به 8 سال دفاع مقدس و نقش رزمندگان استان همدان در این 8 سال در عملیات‌های مختلف از نگاه سرتیپ پاسدار رضا میرزایی محقق و پژوهشگر دفاع مقدس، مسئول مجمع راویان دفاع مقدس، استاد علوم نظامی در دانشگاه‌های کشور، مشاور و کارشناس ارشد نظامی ستاد مرکزی راهیان نور کشور در امور راویان و یادمان‌های دفاع مقدس، استاد راویان دفاع مقس کشور و نویسنده کتاب مرجع حماسه‌های نامداران گمنام است. اگرچه شرح تمام مجاهدات دلاورمردان همدانی در این مقال نمی‌گنجد اما،

آب دریا را اگر نتوان کشید/ هم به قدر جرعه‌ای باید چشید...

     استان‌های خوزستان، کرمانشاه و کردستان، نخستین مقصد شیرمردان همدان در دفاع مقدس

سرتیپ پاسدار رضا میرزایی گفت: قبل از آغاز جنگ تحمیلی و زمانی‌که نهال انقلاب تازه به ثمر نشسته بود تحرکات ضد انقلاب، سلطنت‌طلبان و منافقین در برخی از نقاط کشور آغاز شده و بحران‌هایی در نقاط مختلف کشور از جمله خوزستان و کردستان شکل گرفت. در آن هنگام سپاه استان‌ها در حال شکل‌گیری بود که ما با 120 نفر از سپاه تهران به خوزستان و برای مقابله با گروه‌های جدایی‌طلب خلق عرب اعزام شدیم. در ابتدای امر، ما مستقیم وارد خرمشهر شدیم و بنده مدتی مسئول گمرک خرمشهر و مدتی هم مسئول تیم حفاظتی دریادار مدنی (استاندار خوزستان) بودم.

علاوه بر این، مرزها به ویژه مرز ترکیه (که اهمیت بالایی داشت) خالی از نیروهای حفاظتی بوده و بسیاری از ژاندارم‌های وابسته به رژیم شاه مرزها را رها کرده بودند که ما برای برقراری امنیت مرز ترکیه به آنجا رفتیم.

     همدان پشتیبان اصلی جنگ در استان‌های کرمانشاه و کردستان

بعد از خوزستان وارد کردستان شدیم، هنگامی‌که به آنجا رفتیم 90 درصد کردستان توسط ضد انقلاب تصرف‌شده بود و سنندج به جز سه نقطه از جمله باشگاه افسران، فرودگاه و پادگان لشکر 28 سنندج در دست دشمن بود.

فرماندهان سپاه و ارتش در آن هنگام از پنج محور عملیات انجام دادند و به طور کلی نیروهای همدان در عملیات آزادسازی شهرهای پاوه، مریوان، سقز، مهاباد، بانه، قروه وشکستن محاصره سنندج و آزادسازی گردنه صلوات‌آباد و شهر دهگلان در تاریخ 59.2.17 که نهایتاً منجر به پاکسازی شهر سنندج از لوث وجود گروه‌های الحادی نقش بسزایی داشتند؛ در این عملیات 160 نفر از رزمندگان همدان و نیروهای بومی منطقه حاضر بودند، فرمانده عملیات شهید حسین شاه حسینی بود که به همراه 6 نفر دیگر به شهادت رسید.

به طور کلی همدان پشتیبان اصلی جنگ در استان‌های کرمانشاه و کردستان بوده و نیروهای همدان نقش مهم و سرنوشت‌سازی در مهار بحران و سرکوب ضد انقلاب ایفا کردند که متاسفانه شرح بسیاری از این رشادت‌ها برای مردم و به ویژه نسل جوان بازگو نشده است.

     عقب راندن دشمن از سرپل ذهاب با مقاومت رزمندگان استان همدان

پس از این وقایع و با شروع شرارت‌های دشمن بعثی، نیروهای همدان نخستین نیروهایی بودند که در تابستان 1359 در پاسگاه‌های مرزی سرپل ذهاب - قصر شیرین حضور پیدا کرده و پاسگاه‌های دارخور، تیله‌کوه، برار عزیز، قلعه سفید باویسی، باباهادی و هدایت را با قدرت پدافند کردند.دشمن در منطقه قصر شیرین بارها اقدام به تک نمود که به قصد تصرف شهر سرپل ذهاب بود اما با رشادت رزمندگان استان همدان مجبور به عقب‌نشینی شد.

     19 ماه جنگ خاموش و تقدیم نخستین شهید و اسیر همدان

قبل از آغاز رسمی جنگ هشت ساله 19 ماه جنگ به شکل خاموش پیش می‌رفت و مسئولیت بسیاری از محورها با همدان بود، اواخر مرداد همان سال لشکرهای عراقی به سمت مرزهای ما می‌آمدند و تحرکات دشمن کاملا ملموس بود؛ در آن زمان بنی‌صدر رئیس جمهور بوده و باور نمی‌کرد این تحرکات از سوی دشمن باشد، می‌گفت؛ جنگ یکباره آغاز نمی‌شود! ابتدا روابط دیپلماتیک به هم می‌خورد. در نهایت ما گزارش تحرکات عراقی‌ها را به فرماندهان وقت سپاه داده و وضعیت را برای آن‌ها تشریح کردیم.

پس از آن بنی‌صدر به منطقه آمده و یکی از فرماندهان ارتش از جانب او به عنوان نماینده برای رصد منطقه آمد. او هم باور نمی‌کرد و می‌گفت: این ادوات ماکت است! وقتی تجهیزات دشمن را از نزدیک دید (اگرچه مایل نبود برای شناسایی وارد خاک عراق شود و می‌گفت بدون اجازه نباید وارد خاک این کشور شویم) گفت؛ حقیقتا کشور در خطر جنگ است!

پس از آن طولی نکشید که ارتش بعث عراق هجوم سراسری خود را آغاز کرد و در ابتدا پاسگاه‌های مرزی سقوط کرده و از استان همدان یک گروه 17 نفره از جمله فرمانده سپاه استان همدان سعید طائفه‌نوروز به اسارت دشمن درآمد و یک نفر هم به نام مرتضی اولنج به شهادت رسید و نام آن‌ها به عنوان نخستین اسیر و مرتضی اولنج به عنوان اولین شهید دفاع مقدس در استان همدان ثبت شد.

     نخستین عملیات خودجوش رزمندگان در قراویز

بعد از این ماجراها دو روز بود که به همدان آمده بودیم که یکم مهرماه 1359 به سرپل ذهاب رفتیم که البته نصف شهر سقوط کرده بود و اگر شهید همدانی وارد سرپل نمی‌شد این شهر قطعا سقوط می‌کرد. مقاومت خوبی در آنجا شکل گرفت و توانستیم با کمک نیروهای استان کرمانشاه دشمن را در آنجا متوقف کنیم. چهارم مهر ماه بود که دشمن به روی ارتفاعات رفت و در همان جا بود که شهید محمدرضا فراهانی به عنوان یکی از فرماندهان جنگ به شهادت رسید و به این ترتیب نخستین عملیات خودجوش ما در قراویز شکل گرفت. پس از آن عملیات 2 اردیبهشت 60 در بازی‌دراز به اجرا درآمد، لذا دشمن در 8 اردیبهشت 60 به خط دفاعی محور قراویز هجوم آورد که با مقاومت رزمندگان استان همدان مواجه شد؛ در نتیجه تعداد 18 نفر از رزمندگان استان همدان از جمله سرداران مهدی فریدی و تقی بهمنی به شهادت رسیدند.

در 11 شهریورماه سال 60 رزمندگان همدان با تعداد 572 نفر تصمیم گرفتند بقیه قراویز را آزاد کنند که تعداد 62 نفر از بهترین‌ها در این عملیات به شهادت رسیدند، 112 نفر مجروح شده، 13 نفر به اسارت رفتند و هشت نفر هم مفقودالاثر شدند.

     نجات 5000 نفر از محاصره توسط رزمندگان استان همدان

بعد از این ماجراها دیگر حضور نیروهای همدان در عملیات‌های مختلف قوت گرفت که به اختصار از مختصات هر یک برایتان خواهم گفت؛ 20 آذر 60 عملیات مطلع‌الفجر در ارتفاعات مشرف به گیلانغرب به صورت مشترک با ارتش، سپاه، عشایر منطقه، هوابرد شیراز و آذربایجان انجام شد. استان همدان در این عملیات نقش مستقیم نداشت، این عملیات از دو محور آغاز شده بود و مقاومت نیروهای ایرانی هشت روز ادامه داشت، تا اینکه در نهایت پنج هزار نفر در محاصره افتادند. در این موقعیت سرلشکر بروجردی از همدان کمک خواست که حاج حسین همدانی، بنده و حاج محمود شهبازی به همراه 150 نفر برای نجات 5000 نفری که در محاصره بودند حرکت کردیم که این عملیات شهادت‌طلبانه بود، چراکه به ما گفتند؛ پایان این عملیات که برای حمله به عقبه دشمن است حتما شهادت خواهد بود. ما در 28 آذرماه سال 60 در سه گروه حمله را آغاز کردیم و فقط قریب به 10 نفر از 150 نفر نیروی شرکت کننده برگشتند و بقیه شهید و مجروح شدند، اما خوشبختانه محاصره آن پنج هزار نفر شکست.

     شهادت 68 نفر از رزمندگان همدان در فتح‌المبین

عملیات فتح‌المبین در دو فروردین‌ماه 61 در شمال خوزستان و در غرب شوش انجام شد. در این عملیات رزمندگان استان همدان در گردان‌های مسلم ابن‌عقیل به فرماندهی شهید حبیب‌الله مظاهری و مالک اشتر به فرماندهی علیرضا شهبازی شرکت کرده و توانستند ارتفاعات بلتا – شاوریه و جفینه را به تصرف خود در آورند.

در این عملیات جانشین گردان مسلم ابن عقیل، خسرو ارژنگی مهربان و علیرضا شهبازی فرمانده گردان مالک اشتر همدان به علاوه 68 نفر از رزمندگان همدانی به شهادت رسیدند، 190 نفر هم مجروح شدند.

*شهادت 128 رزمنده استان همدان در آزادسازی و حفظ خرمشهر

عملیات بیت‌المقدس در غرب رودخانه کارون از 10 اردیبهشت 61 آغاز شده و تا سوم خردادماه 61 ادامه داشت. در آن هنگام دشمن تا دروازه اهواز آمده بود که از رزمندگان استان همدان در این عملیات دو گردان بوده و در قالب تیپ حضرت رسول (ص) عملیات کردند.

شهدای این عملیات دو گروه بودند نخست شهدای هجوم و آزادسازی خرمشهر و گروه دوم شهدای حفظ این شهر چون خرمشهر پس از آزادسازی به مدت یک سال در دست ما بود. ابتدا در عملیات آزادسازی 55 نفر از رزمندگان استان همدان از جمله سردار حاج محمود شهبازی فرمانده سپاه استان همدان و جانشین تیپ حضرت رسول (ص) به شهادت رسیدند و در حفظ خرمشهر نیز که با 800 نفر از رزمندگان استان همدان انجام شد و دشمن تلاش بسیاری می‌کرد که بتواند خرمشهر را اشغال کند نیز 73 نفر به شهادت رسیدند و تعداد 150 نفر هم مجروح شدند.

پایان بخش اول...