این‌روزها یکی از مهم‌ترین چالش‌های مدیریتی استان همدان انتخاب فرماندار به‌عنوان نقطه کانونی توسعه استان است، انتخابی که از چندین منظر می‌توان به آن نگریست و تصمیمات متفاوتی را گرفت.

شهرستان بزرگ و تاریخی همدان به‌عنوان یک شهرستان مهم و کلیدی استان، سال‌ها است که در تمامی معادلات استانی و فرااستانی به ایفای نقش پرداخته و در بسیاری از مؤلفه‌ها توانسته با به فعلیت رساندن ظرفیت‌های خود، جایگاه نخست کشور را نیز برای خود به تثبیت برساند.

سخن از ظرفیت‌های شهرستان همدان قطعاً به درازا خواهد کشید، زیرا پتانسیل‌های سرشار گردشگری، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، مذهبی، درمانی و حتی دانشگاهی آن‌ به قدری زیاد و گسترده است که برای بیان و احصای آن‌ها باید ساعت‌ها قلم بر کاغذ کشید و کتابی نوشت بس بزرگ و حجیم.

رتبه نخست همدان در تولید محصول کشاورزی سیر، جاذبه‌های سرشار تاریخی و میراث فرهنگی و مذهبی، حضور قهرمانان به‌نام ورزشی و شناخته‌شده، وجود مراکز تجاری و همچنین شهرک صنعتی فعال، حضور اقوام و مذاهب مختلف و ایجاد یک اقلیم فرهنگی مسالمت‌آمیز در عین تنوع، امنیت سرشار اجتماعی، بیمارستان‌های مجهز و معتبر، تعداد کثیری دانشگاه و مرکز آموزش عالی و غیره، همه و همه تنها بخشی از ظرفیت‌های بی‌شمار این شهرستان حدوداً 550 هزار نفری است.

ازاین‌رو انتخاب فرماندار این شهرستان به‌عنوان سکاندار حرکت کشتی در دریای متلاطم حوادث و فراز و نشیب‌های متعدد مدیریتی، یکی از مسائل بحث‌برانگیز این‌روزهای استان همدان و مدیران ارشد آن است.

از طرفی بی‌شک همه مدیران، مسئولان، نخبگان و مردم استان و شهرستان همدان هدفی جز توسعه و پیشرفت و رفع مشکلات را در سر نمی‌پرورانند، اما آنچه این‌روزها محل مناقشه است، نظریه‌های توسعه و مسیر رسیدن بوده که به تبع آن انتخاب فرماندار به‌عنوان یکی از ارکان مهم اجرایی طرح‌های توسعه، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین تصمیم در این فرآیند به‌شمار می‌رود؛ بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع، بر آن شدیم تا دراین‌باره گفت‌وگوهایی را با دو تن از فعالان سیاسی همدان که خود دارای سابقه مدیریتی هستند، ترتیب دهیم که در ادامه متن گفت‌وگو با علی دیاری، فرماندار اسبق اسدآباد و نیز ناصر صفایی، فرماندار اسبق رزن را می‌خوانید:

فرماندار اسبق اسدآباد با بیان اینکه با توجه به موقعیت امروز شهرستان همدان در پی تأخیری که در رفتارهای اجتماعی، مسائل عمرانی، فرهنگی، اقتصادی و غیره شاهد هستیم امید است تغییرات مدیریتی منشأ خیری باشد، گفت: در بحث انتخاب فرماندار نکته کلیدی آن است که باید فردی انتخاب شود که بتواند با توانمندی وجهه شهری و شرایط فعلی را تغییر دهد.

علی دیاری با اشاره به اینکه متأسفانه درحال حاضر شهرستان همدان در بین 31 مرکز استان از عقب‌ماندگی‌های بسیاری در جهات مختلف ‌رنج می‌برد، اذعان کرد: این مهم حتی در مقایسه با مراکز استان‌های هم‌جوار همچون اراک، زنجان و کرمانشاه نیز کاملاً مشهود است.

دیاری با اشاره به اینکه هر فردی که به‌عنوان فرماندار سکان مدیریت این شهرستان را برعهده می‌گیرد باید دیدگاه فرهنگی مناسبی نسبت به بافت شهر و فرهنگ آن داشته باشد، ابراز کرد: علاوه‌بر این دو چشم‌انداز مشخص عمرانی و اقتصادی نیز داشته باشد.

وی ادامه داد: در این صورت ما خواهیم توانست با پیوندی که بین اقتصاد و عمران در شهرستان زده می‌شود، وضع همدان را حداقل نسبت به مراکز استان‌های هم‌جوار چند درجه بهبود ببخشیم.

این فعال سیاسی در استان همدان با اشاره به اینکه همگان بر این امر واقف هستند که درحال حاضر دو قطب اقتصادی و صنعتی همدان بسیار ضعیف است، ابراز کرد: تأسف‌بارتر اینکه قطب کشاورزی فعال همدان نیز در پی وضعیت کم‌بارشی با اُفت شدیدی مواجه شده است.

دیاری با تأکید بر اینکه منبع معیشتی و درآمدی مردم همدان که فقط فعالیت‌های اداری نیست بلکه بخش‌های دیگر و کشاورزی هم می‌توانند بر رونق تولید و اقتصاد مردم و شهر تأثیرگذار باشند، اظهار کرد: درحال حاضر یکی از مشکلات حوزه کشاورزی علاوه‌بر کم‌بارشی‌ها، عدم سامان‌دهی این بخش بوده است.

فرماندار اسبق اسدآباد ادامه داد: بنابراین سامان‌دهی بحث کشاورزی در نقاط مختلف شهرستان همدان باید یکی از اولویت‌های مدیریتی برای فرماندار جدید باشد.

وی با تأکید بر اینکه همواره نه‌تنها در سطح شهرستان و یا استان همدان بلکه در سطح ملی با این مشکل مواجه بودیم، ابراز کرد: آنچه در این زمینه صورت پذیرفته، تنها در قالب برگزاری نشست‌ها و در حد حرف بوده است.

دیاری با بیان اینکه یکی از معایب کشاورزی شهرستان همدان این است که زمان به بار نشستن میوه‌های نوبرانه دیگر شهرها، هنوز محصولات اراضی و باغات کشاورزی همدان نرسیده و به بار ننشسته‌اند و به همین جهت از ارائه میوه نوبرانه به بازار جا می‌ماند، اذعان کرد: از سوی دیگر در همدان به‌لحاظ موقعیت آب‌وهوایی تنها چندماه امکان بهره‌برداری از اراضی کشاورزی و کشت فراهم است.

وی ادامه داد: بنابراین باید از طریق اجرای طرح‌هایی همچون کشت‌های گلخانه‌ای، درصدد حمایت از کشاورزان همدانی برآمد و نیز ارزش‌افزوده آفرید.

فرماندار اسبق اسدآباد با اشاره به اینکه تغییر در نوع و الگوی کشت نیز از دیگر راه حل‌هایی است که در مسیر حمایت از کشاورزان همدانی می‌توان به‌کار بست، اذعان کرد: بنده در زمان مدیریت خود بارها بر ضرورت این رویکرد تأکید کردم.

دیاری با اشاره به الزاماتی که باید از سوی فرماندار همدان در جذب سرمایه‌گذار برای تحول در مسیر صنعتی شدن همدان اعمال شود، گفت: سؤال من این است که فرمانداران این شهرستان و معاونین اقتصادی آن‌ها طی چندسال اخیر چندبار با حضور در دیگر استان‌ها از چگونگی جذب سرمایه‌گذار و الزامات این بحث تجربه کسب کرده‌اند؟

وی با اشاره به اینکه البته تجربه صرف مد نظر نیست زیرا آنچه امروز متأسفانه در فضای مدیریتی شهرستان همدان با آن مواجهیم تجربه کردن برای تکرار است، عنوان کرد: این درحالی است که تجربه باید مبانی برای بهره‌مندی در مسیر تحول و ساختن باشد.

این فعال سیاسی افزود: درواقع باید دید در دیگر شهرها چه رویکردی در مواجه با سرمایه‌گذار از اعطای تسهیلات تا کاهش بروکراسی اداری در بخش صنعتی دنبال می‌شود.

دیاری با اشاره به اینکه درحال حاضر بروکراسی اداری در مسیر سرمایه‌گذاری در شهرستان همدان بیداد می‌کند، ابراز کرد: دراین‌بین آنچه مسلم است یکی از وظایف مدیر ارشد شهرستان (فرماندار)، رفع موانع پیش‌ روی سرمایه‌گذار حتی از طریق همراه کردن افراد برای رفع این موانع از طریق شناسایی معضلات است.

وی با اشاره به اینکه پیش گرفتن این رویکرد توسط فرماندار جدید می‌تواند در امیدآفرینی برای سرمایه‌گذار نقش‌ مهمی داشته باشد، اظهار کرد: مسئله این بوده که متأسفانه همدان در فراری دادن سرمایه‌گذار بسیار موفق عمل کرده است!

این فعال سیاسی افزود: نکته بعدی که باید توسط فرماندار مورد توجه قرار گیرد، مسئله زیرساخت‌ها است؛ گرچه در مورد این زیرساخت‌ها در کلان استان تصمیم‌سازی می‌شود، اما در حیطه نظارت فرمانداری نیز متأسفانه در این بخش کم‌کاری صورت می‌گیرد.

دیاری با بیان اینکه متأسفانه در این بخش اغلب اعتبارات در قسمت‌‌های تعریف‌شده خود هزینه نمی‌شود، ابراز کرد: بر این اساس پروژه مورد نظر اگر با یک هدف بلندمدت نیز مد نظر باشد، اهداف تبیین‌شده آن به ثمر نمی‌نشیند.

وی ادامه داد: به‌عنوان مثال پیاده‌راه اکباتان امروز به مکانی برای تردد ون‌ها و برپایی غرفه‌ها در وسط آن تبدیل شده، حال آنکه هدف اجرای این طرح توجه به انسان‌محور کردن شهر و توسعه زیرساخت‌های گردشگری بر مبنای داشته‌های فرهنگی و تاریخی بوده است.

دیاری با تأکید بر اینکه امروز آنچه به‌عنوان زیرساخت در همدان برای رفاه مردم ساخته می‌شود عملکرد معکوس دارد، اذعان کرد: امروز وجود بازارچه‌های محلی ثابت برای همدان یکی از اولویت‌ها است که باید توسط مدیر ارشد شهرستان از طریق دستگاه‌های متولی دنبال شود.

وی با بیان اینکه توجه به مناطق کم‌برخوردار و رعایت توازان در اعطا و ارائه خدمات به آن‌ها از دیگر الزاماتی بوده که باید در همدان مورد توجه قرار گیرد، ابراز کرد: گرچه برخی‌ها معتقدند عوارض تنها در مناطق برخوردار پرداخت می‌شود، اما مسئله این است که اغلب ساخت‌وسازها در مناطق حاشیه فاقد سند بوده، بنابراین نخستین گام پیش‌قدم شدن برای سنددار کردن این مساکن در مسیر درآمدزایی برای شهر است که می‌بایست از طریق فرماندار در حوزه نظارتی اعمال شود.

دیاری با اشاره به مباحث پدافندی در حوزه شهری، افزود: متأسفانه در برخی از مناطق درصورت بروز کوچک‌ترین سانحه، رسیدگی به آن با مشکل مواجه خواهد شد؛ به‌عنوان مثال می‌توان به کوی شهید مدنی با جمعیت بالغ‌بر 70 هزار نفر اشاره کرد که تنها یک ورودی دارد.

وی با تأکید بر اینکه یکی دیگر از مباحثی که می‌بایست توسط فرماندار پیگیری شود تخصیص بودجه اعتبار است، اذعان کرد: بنا به شرایط جوی می‌بایست این مهم در شهرستان همدان زودتر محقق شود تا از نیمه‌کاره ماندن برخی پروژه‌ها جلوگیری به‌عمل آید؛ زیرا درحال حاضر اغلب اردیبهشت‌ماه اعتبار و بودجه ابلاغ می‌شود و شهریورماه به شهرستان‌ها تخصیص می‌یابد.

دیگر فعال سیاسی نیز با تأکید بر اینکه در انتخاب افراد برای فرمانداری باید توانایی وی برای مدیریت شرایط موجود مد نظر قرار گیرد، عنوان کرد: با توجه به مباحث حاکم بر جامعه در جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی، توانمندی فرد در حوزه مدیریت از اهمیت بالایی برخوردار است.

ناصر صفایی با اشاره به بحث بیکاری و درعین‌حال مشکل مسکن در همدان، ابراز کرد: گرانی و عدم نظارت بر این‌گونه مباحث، امروز نیازمند فردی توانمند است.

این کارشناس با تأکید بر اینکه در همدان مشکلات فرهنگی بیداد می‌کند، اذعان کرد: به‌لحاظ عمرانی در شهرستان نیازمند رفع مشکل مسکن هستیم، به‌طوری که درحال حاضر قیمت مسکن در همدان با پایتخت یکسان است.

وی با تأکید بر توجه به پروژه‌های زیرساختی همچون کنارگذرهای شرقی و غربی که میراث 15 ساله شهرستان همدان است، عنوان کرد: درحال حاضر پیگیری و نظارت شهرستانی بر تکمیل پروژه‌های این‌چنینی که هم در آرامش شهر و هم در کاهش بار ترافیکی شهر تأثیرگذار باشد، ازجمله کارهایی است که می‌بایست مورد توجه قرار گیرد.

این فعال سیاسی با تأکید بر اینکه باید زیرساخت‌های گردشگری را به‌عنوان حوزه درآمدزای شهر همدان تقویت کرد، گفت: توجه به مقوله فرهنگ دراین‌بین غیر قابل انکار است، زیرا همدان شهری با سبقه فرهنگی غنی است که متأسفانه درحال حاضر آن بخش رها شده و دیگر انسجام فرهنگی لازم را در شهر شاهد نیستیم.

صفایی با تأکید بر اینکه توجه به حوزه کشاورزی و صنایع خُرد و جلوگیری از رکود آن‌ها ازجمله رویکردهایی است که در کاهش بیکاری جوانان این شهر مؤثر خواهد بود، ابراز کرد: این مهم نیازمند دغدغه‌مندی و نظارت مدیران شهرستانی و در رأس آن فرماندار است.