سپهرغرب، گروه علم و فناوری: وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: درنظر داریم سامان‌دهی آمایش آموزش عالی را از ابتدای سال 99 ابلاغ کنیم.

جلسه 336 شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به ریاست منصور غلامی و با حضور سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد.

      ارائه گزارشی پیرامون سازوکار جدید رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور

در ابتدای این جلسه معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ارائه گزارشی پیرامون سازوکار جدید رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور پرداخت.

علی خاکی‌صدیق با اشاره به تصریح مقام معظم رهبری پیرامون اجرای نظام رتبه‌بندی برای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، خاطرنشان کرد: نظام رتبه‌بندی باید با توجه به شاخص‌های بین‌المللی در پی زمینه‌سازی و هم‌راستایی با برنامه مرجعیت علمی کشور باشد.

وی تصریح کرد: ساختار اجرایی قابل اتکا، روشن بودن ارکان و عناصر، به رسمیت شناختن تنوع مؤسسات و مأموریت‌های ایشان، کیفیت‌گرایی، جامع‌نگری، شفافیت و استفاده از داده‌های مطمئن از ویژگی‌های اصلی طرح رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بوده که مفاد آن درحال تدوین است.

این مقام مسئول افزود: طرح رتبه‌بندی برای پژوهشگاه‌ها و سایر زیرنظام‌های آموزش عالی نیز در دستور کار است.

در ادامه اعضا به بیان نظرات و پیشنهاد‌های خود پیرامون گزارش مذکور پرداختند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی نیز گفت:‌ نظام رتبه‌بندی ارائه‌شده با معیارهای مندرج در سند دانشگاه اسلامی تطابق ندارد و با شاخص‌های واحد نمی‌توان برای تمامی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که کارکردهای مختلف دارند، اقدام به اعمال سیاست کرد و نیاز است که برای سنجش و مقایسه دانشگاه‌های مختلف، معیارهای سنجش متفاوتی را لحاظ کرد.

حسین سلیمی افزود: از طرفی دیگر بسیاری از شاخص‌ها ازجمله تعداد نشریات یک دانشگاه یا امکانات رفاهی در این طرح دیده نشده است.

      نیاز به تحول اساسی در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها است

محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت:‌ هیچ ارتباطی بین نظام رتبه‌بندی ارائه‌شده با راهبردها و اقدامات مندرج در سند دانشگاه اسلامی به چشم نمی‌خورد و در این زمینه نیاز است تا به شکلی اساسی به تحول در رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور اقدام شود.

      دانشگاه‌ها باید با خودپژوهی در زمینه رتبه‌بندی، اثرگذار باشند

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: در رابطه با شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها لازم است دسته‌بندی مشخصی از شاخص‌های عام و بین‌المللی از یک طرف و شاخص‌های خاص و بومی از طرف دیگری داشته باشیم.

سعیدرضا عاملی با اشاره به اینکه شاخص‌ها جهت‌دهنده اهداف و مسیر پیش روی دانشگاه‌هاست، تصریح کرد:‌ نیازمند یک‌سری شاخص‌های عام هستیم که با شاخص‌های دنیا مشترک بوده و نگاه بین‌المللی داشته باشد؛ اما درعین‌حال باید به دستاوردها و شاخص‌های بومی و خاص نیز توجه داشته باشیم.

وی افزود: در رابطه با شاخص‌های خاص، می‌توان رتبه‌بندی‌ها را براساس رشته‌های مختلف دانشگاهی اعمال کرد تا منطبق با رشته‌های مختلف، شاخص‌های مرتبطی لحاظ شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: دانشگاه‌ها باید با خودپژوهی در زمینه رتبه‌بندی، اثرگذار باشند و با انتشار مستندات خود در سایت دانشگاه در زمینه رتبه‌بندی و توسعه دانش فعال باشند.

وی تأکید کرد: نیاز است تا به موازات تدوین شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، سامانه هوشمند شاخص‌ها نیز تدوین شود تا به مجرد به‌وجود آمدن «داده‌ها»، در فضای علمی و بستر اینترنت انعکاس پیدا کند.

عاملی خاطرنشان کرد: با تفکیک دانشگاه‌های محور در چهار حوزه علوم انسانی، علوم پایه، علوم پزشکی و علوم‌مهندسی می‌توان برای اجرایی‌سازی شاخص‌های کمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی اقدامات مؤثرتری صورت داد.

ابراهیم کلانتری، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی نیز تأکید کرد:‌ ضمن رعایت ویژگی‌های مختلف دانشگاه‌های علوم انسانی، صنعتی و پزشکی در طرح رتبه‌بندی، باید نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی با اسناد بالادستی ازجمله سند دانشگاه اسلامی تطابق داده شود.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی گفت:‌ توجه به نیازهای بومی استانی و ضریب مشخص برای شاخص‌های کیفی اثرگذار، از مواردی است که در تدوین شاخص‌های مذکور باید مورد توجه باشد.

عبدالحسین خسروپناه پیشنهاد کرد: شاخص‌های بخش فرهنگی- تربیتی و مدیریت هم باید لحاظ شود؛ می‌توان از ظرفیت پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در جهت اجرای طرح رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاده کرد.

نوید ادهم، دبیرکل شورای عالی آموزش‌وپرورش نیز گفت: شاخص‌های رتبه‌بندی به دو دسته عام و خاص تقسیم‌بندی شود و شاخص‌هایی مانند موفقیت دانشگاه در تربیت شهروند در تراز جمهوری اسلامی لحاظ باشد؛ همچنین می‌توان از ظرفیت جهاد دانشگاهی برای اجرای نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاده کرد.

رئیس دانشگاه علم و صنعت نیز بیان کرد: دانشگاه‌های هنر و صنعت باید با شاخص‌های منطبق بر ظرفیت‌های خودشان سنجیده شوند؛ شاخص‌های ارائه‌شده توازن لازم را ندارند.

جبارعلی ذاکری افزود: توجه به شرایط تحریمی موجود، مشارکت‌های گروهی، اعمال مزایا برای حرکت دانشگاه‌ها به سوی دانشگاه نسل سوم، زمان ماندگاری دانشجو در دانشگاه و چرخه مراکز نوآوری ازجمله مواردی است که باید در تدوین شاخص‌های بومی رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مورد توجه باشد.

حجت‌الاسلام محمدمهدی صالحی، معاون فرهنگی سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها گفت:‌ در سند دانشگاه اسلامی بر ایجاد نهاد فراملی برای ارزیابی دانشگاه‌ها تصریح شده است؛ می‌توان برای بازبینی شاخص‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها از کمیته‌های شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی استفاده کرد تا پیش‌نویس اولیه از شاخص‌ها در حوزه مأموریت خود را ارائه کنند و سپس نتایج در شورا تلفیق شود.

سقزچی، معاون خط‌مشی‌گذاری شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها با اشاره به تلاش‌های صورت‌پذیرفته در تدوین پیش‌نویس شاخص‌ها، بیان کرد: باید مزیت کلیدی این طرح احصا شود تا وجه تمایز آن با سایر نظامات رتبه‌بندی بین‌المللی معلوم باشد.

همچنین تعریف مأموریت‌گرایی برای دانشگاه‌ها براساس مزیت‌های نسبی، ارائه مدلی بومی، تدوین شاخص‌های پیش‌برنده، لحاظ کردن کارکردهای اخلاقی، فرهنگی و مدیریتی و اجرای طرح به‌صورت پایلوت از دیگر نکات مطرح‌شده توسط وی بود.

      رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ قرار دارد

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ قرار دارد، خاطرنشان کرد:‌ دانشگاه‌ها باید برای حل مشکلات جامعه به ارائه راه‌ حل اقدام کنند و انتظار اصلی از شوراهای تخصصی همچون شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، تدوین شاخص‌های ناظر به نیازهای بومی و مسائل کشور برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها است.

عبدالله جاسبی افزود: همین که درحال حاضر بسیاری از مقالات ایرانی به‌دلیل تحریم رد می‌شوند، سبب است که رتبه‌بندی ایران براساس تعداد مقالات علمی حقیقی نباشد.

      به تصویب نظام رتبه‌بندی بومی متناسب با شأن شورای عالی انقلاب فرهنگی نیاز داریم

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در دانشگاه‌ها با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری پیرامون توجه به نگاه اسلامی- ایرانی در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، گفت: نیاز داریم تا با نگاهی مکمل به تصویب نظام رتبه‌بندی بومی متمایز و متناسب با شأن شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان قرارگاه فرهنگی نظام اقدام کنیم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رستمی افزود: در این رابطه لازم است تا مجموعه‌های ذی‌نفع با تشکیل کارگروهی مرتبط، به ارائه نهایی شاخص‌های مربوطه اقدام کنند و این شاخص‌ها به‌گونه‌ای باشد که آن اولویت‌های بومی، ملی، فرهنگی و ایرانی اسلامی در آن لحاظ شود.

سیدحسن امامی رضوی، دبیر شورای عالی برنامه‌ریزی گفت: باید بحث نظام اعتباربخشی بین‌المللی هم دیده شود و‌ می‌توان وزن‌دهی بین حوزه‌های مختلف علمی را حذف و تنها به رتبه‌بندی دانشگاه‌ها اکتفا کرد.

       درنظر داریم سامان‌دهی آمایش آموزش عالی را از ابتدای سال 99 ابلاغ کنیم

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به مصوبه سامان‌دهی آمایش آموزش عالی و نظام رتبه‌بندی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شده، خاطرنشان کرد: اجرایی شدن این مصوبات مورد توجه جدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. در این رابطه آمایش آموزش عالی کشور درحال نهایی شدن بوده تا وارد فاز اجرایی شود و به‌زودی به دانشگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.

منصور غلامی افزود: در رابطه با طرح نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نیز می‌توان با تجمیع آرای دستگاه‌های متولی و کمیته‌های مربوطه به نهایی‌سازی شاخص‌های این طرح اقدام و در جلسات شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به تصویب و ابلاغ نهایی رساند.

غلامی خاطرنشان کرد:‌ درنظر داریم سامان‌دهی آمایش آموزش عالی را از ابتدای سال 99 ابلاغ کنیم.