سپهرغرب، گروه زیست‌بوم: یک فرد با سوءاستفاده از موقعیت خود و با همکاری چند تن دیگر از پروژه طرح «طوبی» که به‌منظور افزایش تولیدات کشاورزی بوده است، توانسته 20 هکتار از اراضی ملی را به نام خود کند و رسماً زندگی اهالی چند روستا را مختل نماید. قریب به ده سال از شکایت اهالی روستا از فرد متخلف می‌گذرد اما آن‌کسی که نهایتاً حکم زندان گرفته است اهالی دو روستا در کرمانشاه هستند!

با توجه به تأمین بخش عمده مصرف روغن خوراکی کشور از طریق واردات مواد خام و نیاز ضروری به تولید آن از دیرباز (سال‌های قبل از انقلاب) طرح افزایش سطح زیر کشت زیتون توسط وزارت کشاورزی سابق مطرح گردیده بود، ولی به علت مشکلات فنی و اجرایی به‌ویژه در ارتباط با تأمین نهال و عدم دسترسی به فنّاوری تولید انبوه نهال زیتون موفقیتی حاصل نگردیده بود تا اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مجدداً طرح توسعه کشت زیتون مطرح و به لحاظ ضرورت‌های ایجاد شده مورد توجه، تأیید و تصویب قرار گرفت.

در این راستا شناخت عرصه‌های مستعد کشت زیتون با همکاری جهاد سازندگی سابق در سطح کشور شروع و تقریباً کلیه مناطق کشور ازنظر شرایط آب و هوایی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به سازگاری بالای ارقام مختلف زیتون اراضی وسیعی از استان‌های مختلف کشور مستعد کشت زیتون تشخیص داده شد و اقداماتی جهت تکثیر انبوه نهال گونه‌های مختلف داخلی و خارجی در گلخانه‌های مجهز به سیستم مه افشان به‌منظور تأمین نهال موردنیاز از طریق کشت قلمه خشبی و نیمه‌خشبی در تعدادی از استان‌ها آغاز گردید.

ازآنجایی‌که یکی از اهداف اساسی طرح توسعه کشت زیتون، کشت این‌گونه در اراضی ملی و جنگلی مخروبه، اراضی شیب‌دار فاقد کاربری زراعی و ایجاد عرصه‌های جدید بود، هم‌زمان با عملیات اجرایی ستاد مشترکی با همکاری سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور و معاونت آبخیزداری وزارت جهاد سازندگی سابق برای تعیین زمینه‌های همکاری و تدوین راه‌کارهای لازم در جهت آبادسازی اراضی ملی مذکور تشکیل گردید.

با تشکیل جلسات و بازدیدهای متعدد طرح‌های مشترکی برای توسعه کشت زیتون در عرصه‌های جنگلی و مرتعی به اجرا درآمد و اراضی موردنیاز در استان‌های مختلف به‌صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار متقاضیان به کشت زیتون اختصاص داده شد ولیکن ازآنجاکه اجرای طرح مذکور در استان‌ها نیاز به هماهنگی کامل دو وزارتخانه کشاورزی و جهاد سازندگی سابق داشت، مقرر گردید طی طرحی و دستورالعملی، هماهنگی لازم بین دو وزارتخانه فوق حاصل گردد و جهت اجرای همسو و یکنواخت به کلیه واحدهای استانی هر دو وزارتخانه ابلاغ گردد.

در سال 1390 شخصی به‌نام آقای «و.ق» با همکاری برادر همسر خود آقای (ش.ح) که از مدیران ارشد جهاد کشاورزی شهرستان کرمانشاه بود توانست نامه‌ای جهت دریافت زمین برای اجرای طرح طوبی از جهاد کشاورزی دریافت کند و منابع طبیعی نیز بر اساس همان نامه مراتع روستای «تنور دول» و «ویس احمد» را در اختیار این شخص قرار می‌دهد.

همچنین به‌دلیل عدم امکان کشت زیتون با توجه به محدودیت‌های اقلیمی در کلیه اراضی شناخته‌شده کشور و با داشتن مزیت نسبی برخی دیگر از درختان مثمر ازجمله گردو، بادام، فندق، بنه و سایر گونه‌های مثمر و غیر مثمر (چوب‌ده و سریع‌الرشد) موافقت گردید که طرح توسعه کشت زیتون به‌صورت جامع‌تر و با امکان توسعه کشت سایر درختان میوه تهیه و اجرا گردد و در نهایت تفاهم‌نامه اجرای طرح طوبی (طرح توسعه جنگل و باغ) با اهداف ذکر شده برنامه‌ریزی و در سطح یک‌میلیون هکتار از اراضی ملی و دولتی با همکاری مشترک وزارت خانه‌های جهاد سازندگی و کشاورزی سابق با کشت گونه‌های چندمنظوره مثمر و غیر مثمر در سال 1376 بین آقایان کلانتری وزیر وقت کشاورزی و سعیدی‌کیا وزیر وقت جهاد سازندگی به امضا رسید و به علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و منابع طبیعی معرفی گردید.

در توافقنامه مذکور مقرر گردید که اجرای طرح از سال 1377 آغاز شود اما به‌دلیل وجود مشکلات اجرایی و همچنین عدم تخصیص اعتبـار در آن سال؛ طرح عملاً از سال 1378 با تصویب مجلس شورای اسلامی و تخصیص اعتبار موردنیاز در قالب طرح ملی اجرایی گردید.

در این طرح مقرر گردید که طی 10 سال؛ سالانه 100 هزار هکتار و درمجموع یک میلیون هکتار از اراضی کشور زیر پوشش این طرح قرار گیرد. پیش‌بینی اولیه اعتبار طرح 4000 میلیارد ریال به قرار سالانه 400 میلیارد صورت گرفته بود که به‌دلیل بروز مشکلات زیادی ازجمله عدم تأمین اعتبار پیش‌بینی شده و به‌ویژه مشکلات عدیده‌ای که طی فرآیند واگذاری اراضی در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و سازمان امور اراضی پیش آمد، به استناد منابع متعدد نه‌تنها نتوانست به اهداف عالیه خود دست یابد، بلکه عملاً باعث فراهم شدن زمینه سوءاستفاده در بحث زمین‌خواری شد.

     طرحی به نام مردم به کام زمین‌خواران!

یکی از خبرگزاری‌های داخلی در تاریخ نهم تیرماه سال 1398 در گزارشی از سوءاستفاده معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط‌زیست کشور از طرح طوبی پرده برداشت. این خبرگزاری در گزارش خود آورده است که یک زمین چهار هکتاری در اراضی ملی حاجی‌آباد لواسان که با تصرفی بیش از یک هزار و 500 متر مازاد در اراضی ملی همراه است به تصرف کلانتری درآمده است.

موضوع زمین‌خواری در کشور بحثی است که این روزها در کشور همواره مطرح می‌شود، خبرگزاری فارس کرمانشاه نیز طی ماه‌های گذشته با انتشار گزارش‌هایی از این قبیل، پرونده‌های متعددی را به سرانجام رسانده است که می‌توان به ماجرای زمین‌خواری اخیر در کنگاور اشاره کرد و امروز نیز از ماجرای جدیدی از زمین‌خواری در کرمانشاه تحت عنوان طرح طوبی پرده‌برداری خواهد کرد.

جمعی از اهالی روستای تنور دول از توابع بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه با مراجعه به خبرنگار فارس در خصوص سوءاستفاده شخصی به‌نام (و.ق) از طرح طوبی و زمین‌خواری بیش از 20 هکتاری وی خبر دادند.

این اهالی در تشریح ماجرای رخ داده اظهار کردند: در سال 1390 شخصی به‌نام آقای «و.ق» با همکاری برادر همسر خود آقای (ش.ح) که از مدیران ارشد جهادکشاورزی شهرستان کرمانشاه بود توانست نامه‌ای جهت دریافت زمین برای اجرای طرح طوبی از جهادکشاورزی دریافت کند و منابع طبیعی نیز بر اساس همان نامه مراتع روستای «تنور دول» و «ویس احمد» را در اختیار این شخص قرار می‌دهد.

اهالی روستای تنور دول با بیان اینکه طرح طوبی جهت اشتغال اهالی روستاییان است و این شخص غیربومی روستا است افزودند: منابع طبیعی جهت اجرای طرح طوبی تحت عنوان کاشت نهال انگور و یونجه وحشی، هشت هکتار از مراتع تنور دول و 12 هکتار از مراتع روستای ویس احمد را در اخیار این شخص قرار می‌دهد اما اکنون پس از گذشت تقریباً 10 سال، نه نهال انگوری کاشته شده و نه یونجه وحشی، بلکه تعدادی درخت چنار در این مراتع کشت شده است که این نشان می‌دهد قصد این شخص زمین‌خواری است.

     مردم روستا هم چوب خوردند هم پیاز!

روستاییان ادامه دادند: پس از تحویل مراتع به این شخص، اهالی روستا معترض شدند، چراکه در سال 1385 متقاضی اجرای طرح طوبی بودیم اما با آن مخالفت شد، به همین دلیل این ماجرا باعث ایجاد درگیری لفظی بین اهالی روستا و آقای «و.ق» گردید و با حضور یگان ویژه در روستا، تعداد 17 نفر از اهالی روستا که هیچ گناهی نداشتند بازداشت شدند.

مردم روستای تنور دول با بیان اینکه آقای «و.ق» قبلاً از کارمندان دادگستری بوده اما به هر دلیلی از این مجموعه خارج می‌شود و هم‌اکنون نیز وکیل دادگستری است، تصریح کردند: پرونده بازداشت اهالی روستا به شعبه‌ای می‌رود که قاضی آن یعنی آقای «ش» که بعداً توسط دستگاه قضایی برکنار می‌شود، حکم بر زندان اهالی روستا صادر می‌کند که پس‌ازآن آقای «و.ق» با مراجعه به اهالی روستا و اخذ مبالغی جهت رضایت، بعد از گذشت 6 ماه از زندانی شدن اهالی روستا رضایت می‌دهد!

روستاییان تنور دول با بیان اینکه آقای «و.ق» همواره خود را قاضی و وکیل معرفی و تحت این عنوان روستاییان را تهدید می‌کند گفتند: هرچقدر پیگیری کردیم که به حق خود برسیم، به دلیل ارتباطی که این شخص دارد هیچ‌گاه به نتیجه نرسیدیم!

     مردم اهالی روستا به‌صورت رسمی شکواییه‌ای علیه «و.ق» تنظیم کرده‌اند

اهالی روستا در ادامه بیان کردند: اکنون این شخص راه دسترسی روستاییان به مراتع را بسته و باعث شده که همه اهالی روستا دام خود را بفروشند چراکه هیچ‌گونه چراگاهی وجود ندارد، این شخص یک گاوداری متروکه در محل روستا را نیز خریداری و با لوله‌کشی، آب گاوداری را به سمت مراتع کشیده است.

مردم تنور دول با بیان اینکه طبق قانون شورای روستا باید به‌صورت کتبی ارائه زمین به این شخص و جزء اهالی روستا بودن وی را تأیید کند و شورا نیز هیچ‌گاه چنین نامه‌ای ارائه نکرده است، تأکید کردند: اقدام منابع طبیعی و جهادکشاورزی خلاف قانون بوده است و هرگاه به هر جا شکایت کردیم نتیجه نگرفتیم، این شخص با تأسیس یک هفته‌نامه و اخذ آگهی‌های دادگستری برای خودش ارتباطاتی ایجاد کرده و اکنون از دستگاه قضایی درخواست داریم که مطالبه اهالی روستا را پیگیری کنند.

اهالی روستای تنور دول در پایان با بیان اینکه در این روستا 500 بیکار وجود دارد خاطرنشان کردند: بیش از 20 هکتار از مراتع ملی که سند آن بنام دولت است به‌واسطه رانت در اختیار یک شخص قرار می‌گیرد، اعتراض قانونی می‌کنیم اما صدایمان شنیده نمی‌شود، تهدید می‌شویم، مراتع از بین می‌رود، چارگاه از بین می‌رود، حق تفریح و گردشگری گرفته می‌شود و... نامه‌نگاری می‌کنیم، پیگیری می‌کنیم اما بی‌نتیجه و هیچ‌کسی نیز پاسخگو نیست و دیگر نمی‌دانیم به کجا فریاد ببریم!

بر اساس مستندات موجود، شکوائیه اهالی این روستا به رؤیت مدیرکل وقت منابع طبیعی در سال 91 می‌رسد و وی، خطاب به دبیر کمیسیون حفاظت از اراضی و منابع طبیعی می‌نویسد: «چگونگی واگذاری استعلام و در کمیسیون مطرح شود» اما هنوز نتیجه بررسی این کمیسیون به اطلاع احدی از مردم و رسانه‌ها نرسیده است.

     سند مراتع روستای «تنور دول» به نام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور

با مراجعه به اینترنت و جستجوی نام این روستا می‌بینیم که این مراتع به‌نام باغ انگور کلهر ثبت شده است، باغی که وجود خارجی ندارد. موضوع بعدی، در طرح طوبی یکی از الزامات، واگذاری به اهالی روستاست، دوم تأییده شورای روستا و سوم واگذاری مراتع عمومی از حریم روستاها و همچنین راه‌ها و مسیر و حریم مربوط به آن‌ها در این طرح مطلقاً ممنوع است که در این واگذاری هیچ‌یک از موارد فوق صورت نگرفته است که انتظار می‌رود جهادکشاورزی و منابع طبیعی در این خصوص پاسخگو باشند، موضوع رانت و سوءاستفاده از جایگاه افراد در جهت تصرف اموال دولتی نیز موضوعی ست که باید توسط دستگاه قضایی پیگیری و نتیجه آن به اطلاع عموم برسد.