صفحه گوشی را که باز می‌کنیم، گاهی از روزها در فضای مجازی نخستین مطلبی که می‌بینیم، خبر تکان‌دهنده قتل است و یا خوشبینانه‌تر، خبر درگیری و نزاع چند تن و زخمی شدن آن‌ها است!

اینجاست که در ذهنمان به دنبال علت این حوادث می‌گردیم. حس تلخ ناامنی در دلمان رخنه می‌کند که مبادا برای خودمان و یا اعضای خانواده در ترددهای روزانه اتفاقی رخ دهد.

دلمان آرامش خاطر می‌خواهد که بی هیچ هراسی در کوچه‌پس‌کوچه‌ها و خیابان‌های اصلی و فرعی شهرمان قدم‌زنان به دنبال برنامه‌های زندگی خود باشیم.

چراکه امنیت یکی از نیازهای اساسی جامعه بوده؛ وجود امنیت بسترساز رشد و توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. امنیت اجتماعی به‌عنوان یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین نوع امنیت، از عناصر اساسی حیات انسان‌ها است. بدون شک هیچ عنصری برای پیشرفت و توسعه یک جامعه و همچنین شکوفایی استعدادها، مهم‌تر از عنصر امنیت و تأمین آرامش در جامعه نیست.

هرچه میزان توسعه‌یافتگی یک جامعه بیشتر باشد، ضریب امنیت اجتماعی نیز افزایش می‌یابد و به موازات آن نرخ جرم، جنایت و آسیب‌های اجتماعی کاهش می‌یابد.

اهمیت این موضوع البته به نظر می‌رسد که در میان کشورهای درحال توسعه دوچندان باشد؛ زیرا امنیت در این کشورها امر پیچیده‌ای است و پیوندهای موجود میان ابعاد گوناگون آن، عامل پیچیدگی بیشتر آن است.

این پیچیدگی برای شهرهای مختلف متفاوت است، مثلاً استان کرمانشاه دارای قومیت‌های مختلف و ادیان متعددی است که سالیان سال در کنار هم زندگی کرده‌اند و سازش داشته‌اند.

استانی با بیش از دو میلیون جمعیت و با یک کلان‌شهر یک میلیون و 80 هزار نفری ازنظر وقوع جرایم متعدد در نیمه نمودار جرایم کشوری قرار گرفته و اما ازنظر بیکاری، فلاکت، اعتیاد و طلاق رتبه‌های یک تا پنج را سالیان متوالی دارا است و این تفاوت معنا‌دار رتبه‌های جرم و رفاه اجتماعی و ثبات خانواده‌های کرمانشاهی می‌تواند ریشه در فرهنگ غنی گذشته داشته باشد، اما نباید از زنگ خطر خشونت غافل شد.

   نزاع‌های فردی افزایش 33 درصدی داشته است/ وضعیت اقتصادی عامل مؤثر

فرمانده انتظامی شهرستان کرمانشاه در ابتدای صحبت درصد وقوع جرم کرمانشاه را نسبت به استان‌های دیگر با توجه به مشکلات بیکاری و فلاکت مقایسه می‌کند و می‌گوید: جایگاهی که این استان درحال حاضر و طبق جداول امسال و سال‌های گذشته جرم و جنایت دارد، با توجه به آمارهای بیکاری و اوضاع معیشت مردم رتبه قابل قبولی ازنظر امنیت اجتماعی برای کرمانشاه نسبت به سایر استان‌ها است.

سرهنگ دلیری با توصیف اینکه وضعیت اقتصادی آستانه تحمل مردم را پایین آورده و بسیار سریع وارد خشونت می‌شویم، ادامه می‌دهد: در 6 ماهه نخست نزاع‌های فردی 33 درصد افزایش پیدا کرده است، هرچند در دستگیری‌ها نسبت به سال قبل موفق بوده‌ایم؛ نیروی انتظامی دستگیری‌ها را در حوزه نزاع فردی کرمانشاه 22 درصد افزایش داده است.

وی سرعت عمل مأموران نیروی انتظامی هنگام وقوع نزاع فردی را سبب کاهش قتل می‌داند و اظهار می‌کند: حضور به‌موقع نیروی انتظامی در صحنه‌های نزاع‌های فردی شاید سبب کاهش قتل و جرایم دیگری شده است، با این افزایش آمار اگر ما ورود نمی‌کردیم و به‌موقع رسیدگی نمی‌شد، همین آمار نزاع‌ها آمار قتل‌ها را صددرصد افزایش می‌داد.

فرمانده نیروی انتظامی شهرستان کرمانشاه ضمن بیان آماری از 6 ماهه نخست امسال، می‌گوید: وقوع قتل‌ها نسبت به سال قبل 9 درصد کاهش داشته، در 6 ماهه نخست امسال شهرستان کرمانشاه 20 مورد قتل داشته است که نسبت به سال گذشته این شهرستان دو مورد کاهش قتل داشته‌ایم؛ سال 1399 تعداد قتل‌های کرمانشاه 22 مورد بوده‌ است.

وی ادامه می‌دهد: بر این اساس قتل‌های شهر 9 درصد کاهشی بوده است و همچنین در کشف 17 درصد افزایش داشته‌ایم؛ یعنی ما موفق به کشف یک رقم بیشتر نسبت به سال گذشته شده‌ایم.

   افزایش تیراندازی و کشفیات مواد مخدر

سرهنگ دلیری عامل اصلی تمام قتل‌ها را در اختلافات خانوادگی و معیشتی و کنترل نکردن خشم می‌داند و بیان می‌کند: به‌صورت لحظه‌ایی تصمیم گرفتن و جنون‌های آنی که پیش می‌آید، باعث می‌شود متأسفانه شاهد قتل‌هایی درکرمانشاه یا هر کجای دیگری باشیم.

به گفته فرمانده نیروی انتظامی تنوع در آلت قتاله وجود دارد اما بیشتر قتل‌ها به‌وسیله چاقو است اما اخیراً قتل‌های با سلاح گرم نیز افزایش پیدا کرده است، همچنین 56 درصد جرایم استان سرقت و 92 درصد کشفیات مواد مخدر بیشتر شده و تیراندازی‌ها و شرارت با اسلحه دو درصد افزایش یافته است.

وی برای ایجاد امنیت اجتماعی در شهر کرمانشاه انسجام همه دستگاه‌های مربوطه را خواستار شده و می‌افزاید: علاوه‌بر وظایف نیروی انتظامی مبنی بر حفظ آرامش و امنیت جامعه معتقدم که حدود 32 دستگاه مسئول دیگر در زمینه تولید و حفظ امنیت هم باید به مردم پاسخ دهند که در اجرای وظایف قانونی خود چه کرده‌اند.

   سرهنگ دلیری: قوانین بازدارنده نیست، مجرمان جسور شده‌اند

حس نگرانی در صحبت‌های فرمانده نیروی انتظامی برای آینده امنیت اجتماعی کاملاً آشکار بود.

وی به دلیل افزایش مشکلات معیشتی مردم و لزوم اصلاح قوانین جدید کیفری اشاره و بیان می‌کند: نواقص قانون و لزوم اصلاح آن یک اصل است؛ لازمه‌اش همفکری و تعامل بیشتر نمایندگان مردم در مجلس و نظرات کارشناسانه قضات با تجربه قوه قضائی با توجه به بافت فرهنگی و اقتصادی جامعه است.

سرهنگ دلیری با اشاره به تغییراتی که در حوزه سیاست کیفری قوه قضائیه ایجاد شده است، اظهار کرد: سیاست کیفری تغییر کرده و بازدارندگی‌ها در حوزه جرایم افول پیدا کرده است، یعنی زمانی برای فعلی یا ترک فعلی جزایی درنظر گرفته می‌شد، اما حالا این اتفاق رخ نمی‌دهد؛ این عدم تناسب فعل مجرمانه و جزای قانونی یکی از مشکلات شهر است.

   با این قوانین وضع بدتر می‌شود

وی ادامه می‌دهد: برای جرائمی که به‌صورت پنهان و آشکار در سطح معابر رخ می‌دهد، این قانون‌های جدید جوابگو نیست و نخواهد بود و اوضاع کاهش امنیت اجتماعی و افزایش جرایم بدتر خواهد شد؛ چراکه هم‌زمانی بعضی از مسائل ازجمله بحث بیکاری، فقر، معتادین متجاهر، آزادی معتادین و حقوقی که واقعاً استیفا نشده، باعث شده است ما روزبه‌روز جرائم بیشتری از گذشته داشته باشیم.

   فرهنگ و اقتصاد، درد اصلی

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استاندار کرمانشاه نیز در ادامه مهم‌ترین عوامل خشونت و نزاع را عوامل فردی- روانشناختی و همچنین عوامل اجتماعی (خانوادگی-اقتصادی- فرهنگی و غیره) ذکر می‌کند و می‌گوید: به‌صورت جزئی‌تر عوامل زیر به‌ترتیب بیشترین نقش را در ترویج خشونت در استان دارند؛ پرخاشگری و پایین بودن آستانه تحمل، فقر فرهنگی و فشار اقتصادی. نقش دوستان و هم‌نشینی با افراد بزهکار هم از عوامل مهم دیگر است، اکثر کسانی که درگیر این موضوع شده‌اند، دارای والدین بیسواد و کم‌سواد بوده‌اند.

نجفی مهراز حرکت بسیار حائز اهمیت و تأثیرگذار بر روند امنیت اجتماعی را پیگیری جهت تأمین اعتبار لازم برای راه‌اندازی مجدد کلینیک کنترل خشم با همکاری بهزیستی و دادگستری می‌داند.

وی با برشمردن تعداد سمن‌های اجتماعی استان و نقش آن‌ها در حوزه توسعه اجتماعی، اظهار می‌کند: حداقل30 سازمان مردم‌نهاد فعال در حوزه آسیب‌های اجتماعی به فعالیت‌های مهمی در این راستا پرداخته‌اند، ازجمله برگزاری کارگاه‌های مداخلات روانی شامل مقابله با استرس، اضطراب و تاب‌آوری (فردی، خانوادگی، اجتماعی، شهری و غیره)، مقابله با خلق منفی، درمان‌های شناختی و رفتاری، توانمندسازی حرفه‌ای بحران‌زدگان، برگزاری کارگاه تاب‌آوری در مدارس دخترانه، افزایش مهارت‌های زندگی بانوان در روستاها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی مهارت‌های اجتماعی برای زندانیان و خانواده آن‌ها که به نظر می‌رسد این قبیل کارگاه‌ها تأثیرگذار بوده‌اند.

   اولتیماتم دادستان برای مجرمان

دادستان کرمانشاه هم می‌تواند درخصوص قوانین بازدارنده و ایجاد امنیت اجتماعی بالاتر در جامعه، سایر سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با این امر را یاری رساند؛

شهرام کرمی پیش از این برخورد دستگاه قضائی با چنین افرادی را سخت و عبرت‌آموز توصیف می‌کند و می‌گوید: مخلان امنیت بدانند که دستگاه قضائی با اشد مجازات با آن‌ها برخورد خواهد کرد و در مقابل برهم‌‌زنندگان آسایش مردم به هیچ عنوان کوتاه نخواهد آمد.

وی اعلام می‌کند: کسانی که با عربده‌کشی مخل نظم و امنیت جامعه می‌شوند، باید بدانند که در هر پستویی خود را مخفی کنند، از چشمان تیزبین نیروهای امنیتی و انتظامی دور نخواهند بود و آن‌ها را بازداشت کرده و تحویل مقامات قضائی خواهند داد.

این مقام مسئول می‌افزاید: آسایش مردم و نظم و امنیت عمومی جامعه خط قرمز دستگاه قضائی استان است و به‌شدت با مخلان امنیت جامعه برخورد خواهد شد و همچنین به همه برهم‌زنندگان نظم و امنیت مردم کرمانشاه هشدار داد که شدیدترین مجازات دستگاه قضائی در انتظار آن‌ها خواهد بود.

   مردم و امنیت

مردم کوچه و خیابان هم از کاهش امنیت جامعه چه فرهنگی و چه اقتصادی رنج می‌برند، محسن ایزدی میانسال شصت‌وچندساله‌ایی می‌گوید: وقتی امنیت اجتماعی نباشد، امنیت شغلی هم نیست؛ کسبه بازار دیگر به‌راحتی نمی‌توانند اجناسشان را به نمایش بگذارند و نگران دخل خود هستند که مبادا سارقی پیدا شود و زحمات چندروزه و گاه چند ماه آن‌ها را برباید.

بانوان هم با شنیدن اخبار کیف‌قاپی و سرقت‌های دیگر، از عبورومرور در گذرگاه‌ها و حتی سوار شدن در خودروهای تاکسی و شخصی هراس دارند. امری که سبب ارتقای ترس در کانون خانواده می‌شود و کودکان که نسل آینده هستند، با این حس ترس از حضور در جامعه، رشد می‌کنند.