طی سال‌های اخیر افزایش جمعیت، مهاجرت به شهر همدان و مشکلات شهرنشینی سبب افزایش حجم تقاضا برای خدمات شهری شده و نهاد شهرداری را با مشکلات مالی روبه‌رو کرده که لزوم دارا بودن درآمدهای پایدار شهری برای اداره شهر را بیش از پیش نشان می‌دهد.
تأسف‌بارتر اینکه در سال‌های اخیر که اتکای درآمد شهرداری‌ها به دولت با کاهش چشم‌گیری مواجه بوده و بیشتر درآمد از فروش تراکم در شهرها تأمین اعتبار شده، از درآمد ناپایدار به‌شمار می‌آید. این نوع درآمدها مقطعی است و استمرار ندارد و حتی با تغییر فصل، بر درآمد شهرداری تأثیرگذار است. اگر مدیریت شهری خواهان استمرار در درآمد و اطمینان از حصول درآمدی باشد باید به داشتن درآمدهای پایدار شهری فکری کرده تا شرایط کیفی شهر نیز در معرض خطر قرار نگیرد. در این بین جذب سرمایه‌گذار خارجی و داخلی برای پروژه‌های شهری یکی از این اولویت‌هاست که می‌بایست مورد توجه قرار گیرد؛ اما گویی هنوز مدیریت شهری به‌ویژه در دوره ششم شورا در پرداختن به این ظرفیت‌ها دچار نقصان جدی است به طوری که هیچ پروژه جدیدی در این دوره مورد توجه قرار نگرفته و تنها تأکید بر پروژه‌های از پیش تصویب شده است.
بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این باره با حمید بادامی؛ رئیس کمیسیون مالی و سرمایه‌گذاری شورای اسلامی شهر همدان و محمود اولاد؛ دانش‌آموخته دکتری اقتصاد شهری گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و مالی شورای اسلامی شهر همدان عنوان کرد: تمام پروژه‌های سرمایه‌گذاری از بازار پرندگان گرفته تا پروژه کبابیان و میدان بار، جزو پروژه‌های ضروری هستند که واقعاً نیاز شهر را در بخش‌های مختلف پاسخگو بوده و اگر به نتیجه برسند قطعاً بخشی از خدمات شهروندان را مرتفع کرده و درآمدزایی بسیار خوبی برای شهرداری خواهند داشت.
حمید بادامی‌نجات در پاسخ به این سؤال که چرا سرمایه‌گذاری‌ها باوجود تخصیص زمین، بودجه و پیگیری‌ها، هنوز به نتیجه نرسیده‌اند؟ گفت: دو دلیل برای این موضوع مطرح است؛ نخست اینکه به معنای واقعی وحدت و انسجامی در بدنه مدیریتی ما وجود ندارد، موضوع سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌گذار فرای شورا و شهرداری است و به نتیجه رساندن این پروژه‌های کلان و بزرگ نیاز به هماهنگی بین‌دستگاهی در استان با محوریت استانداری دارد تا همه کنار هم قرار گیرند.
وی افزود: امروز در همدان این خلأ عدم هماهنگی بین‌دستگاهی احساس می‌شود چراکه در تمامی این پروژها ما نیازمند دریافت مصوبه‌های کمیسیون‌های بالادستی همچون ماده 5 و کمیسیون امور زیربنایی و موضوعاتی از این قبیل هستیم.
وی ادامه داد: البته شاید اشکال کار به خود ما نیز بازگردد یعنی خود ما در شهرداری و شورا نتوانستیم تعامل خوبی بین خودمان، استانداری، راه و شهرسازی و نمایندگان و سرمایه‌گذاران ایجاد کنیم.
این عضو شورای اسلامی شهر همدان، نبود هماهنگی را گره کار به نتیجه نرسیدن سرمایه‌گذاری‌ها در همدان اعلام کرد و افزود: اگر امروز نگاهی به پروژهای سرمایه‌گذاری در شهر بیندازیم، مشخص خواهد شد که در همه آن‌ها تا نقاطی خوب پیش رفتیم اما در بین راه این نبود همکاری‌ها و هماهنگی‌ها مشکل‌ساز شده بنابراین انتظار می‌رود با رویکردی که استاندارجدید و معاون اقتصادی‌شان در خصوص سرمایه‌گذاری دارند بخشی از این پروژه‌ها تا پایان دوره ششم شورا به نتیجه برسد.
بادامی‌نجات با اشاره به اینکه در حال حاضر در پروژه بازار پرندگان گودبرداری از زمین انجام شده اذعان کرد: برای پروژه کبابیان نیز پیمانکار گرفته شده و در حال ریختن فونداسیون است. در پروژه میدان بار نیز با ورود شرکت شهرک‌های صنعتی مشکلاتی بین شهرداری و این نهاد ایجاد شده بود که با تدابیری خاص حل شد.
وی افزود: برای پروژه باغ ویلایی که ترک‌ها در دست اجرا دارند نیز نیازمند دریافت مصوبه و مجوز از دستگاه‌های مختلف به‌ویژه دستگاه نظارتی و مصوبه کارگروه‌های امور زیربنایی داریم، با توجه به مساعدتی که استاندار و معاون اقتصادی داشتند به‌زودی شاهد صدور این مجوزها نیز خواهیم بود.
وی خاطرنشان کرد: در سایر پروژه‌ها هم که با مشارکت شهرداری در قالب دستیابی به درآمد پایدار از طریق تفکیک زمین و مشارکت در ساخت مسکن انجام شده نیز شاهد پیشرفت‌های خوبی هستیم.
این عضو شورای اسلامی شهر همدان مانع دوم به نتیجه نرسیدن سرمایه‌گذاری‌های شهری را عدم پرداخت هزینه از سوی مسئولان دانست و افزود: مسئله این است که متأسفانه هیچ‌کدام از مسئولان ما حاضر به هزینه دادن برای حوزه سرمایه‌گذاری نیستند؛ یعنی الآن هر سرمایه‌گذار خارجی یا داخلی، همدانی یا غیر همدانی که وارد پروژه می‌شود، به یک‌باره چندین نفر شروع به مخالفت می‌کنند درست مثل آنچه بر سر پروژه پیچ زندان یا عصر طلایی هگمتاته و مروارید غلتان آمد و نگذاشت هیچ‌کدام تا به امروز به نتیجه برسند.
بادامی‌نجات خاطرنشان کرد: درواقع پیش روی سرمایه‌گذاری کارشکنی بسیار زیاد است اما مسئول و مدیری که برای به ثمر رساندن این پروژه‌ها از خود مایه گذاشته و از آن دفاع کند، کمتر است در حالی که سرمایه‌گذار نیازمند آن است که در استان و شهر جهت سرمایه‌گذاری دلش قرص باشد.
وی تعداد منتقدان پروژه‌های سرمایه‌گذاری را زیاد و صدای آن‌ها را بلند و رسا دانست و تشریح کرد: این موضوع باعث شده بیشتر پروژه‌های خصوصی ما با شکست مواجه شوند.
وی با تأکید با بیان اینکه همه این پروژه‌هایی که بنده برشمردم برای شهرداری است یعنی مالک شهرداری بوده و زمین توسط این نهاد در قالب مشارکت واگذار شده تصریح کرد: حال در نظر بگیرید که سرانجام پروژه‌هایی که به‌صورت کامل توسط بخش خصوص تأمین مالی می‌شوند، چه خواهد شد؟
این عضو شورای اسلامی شهر همدان با تأکید بر اینکه ما به معنای واقعی در جذب سرمایه‌گذار ضعف داشته و قادر به فراهم کردن بسترهای لازم به‌منظور استفاده از این فرصت‌ها نیستیم خاطرنشان کرد: در این زمینه متأسفانه تجربه‌های ناموفق در همدان وجود دارد که چشم سرمایه‌گذاران جدید را می‌ترساند زیرا هر سرمایه‌گذار پیش از ورود به یک شهر وضعیت پروژهای پیشین و نحوه تعامل با سرمایه‌گذاران قبلی را مورد سنجش قرار می‌دهد.
بادامی‌نجات با تأکید بر اینکه در این زمینه به مدد رسانه‌ها نیازمند فرهنگ‌سازی هستیم تشریح کرد: هر یک از پروژه‌های سرمایه‌گذاری در همدان میلیاردها تومان آورده مالی سرمایه‌گذار را به‌دنبال دارد که در صورت تحقق می‌تواند نویدبخش درآمد پایدار برای شهرداری باشد.
در ادامه دانش‌آموخته دکتری اقتصاد شهری نیز با بیان اینکه ما در مبحث مالی شهری چیزی به نام درآمد پایدار نداریم و همین واژه غلط منجر به آن شده که راه غلطی پیموده و بخش اعظمی از انرژی تلف شود گفت: آن چیزی که ما در اقتصاد شهری داریم موضوع تأمین مالی پایدار شهری است نه درآمد مالی پایدار.
محمود اولاد با ابراز اینکه تأمین مالی شهری، منابع درآمدی یا منابع مالی شهرداری‌ها است که برای تأمین بودجه دنبال می‌کنند، عنوان کرد: درآمد آن چیزی است که در طول یک سال به‌دست می‌آید و برای هزینه‌های همان یک سال و بخشی هم برای جبران استهلاک هزینه‌های سرمایه یا سرمایه‌گذاری جدید صرف می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه منابع درآمدی بخشی از نیازهای مالی است تصریح کرد: نحوه تأمین نیازهای مالی از طریق سرمایه‌گذاری‌های شهرداری ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه این رویکرد برای آن دنبال می‌شود که شهرداری در آینده هم درآمد داشته و بخشی از زیرساخت‌ها و خدمات شهری را نیز تأمین کند، تشریح کرد: درواقع بحثی که وجود دارد این است که تأمین مالی این نوع پروژه‌ها صرفاً نباید از روی درآمدها باشد؛ زیرا آیندگان بیشتر از آن منتفع خواهند بود و فشار مالی آن نبایستی بر دوش افراد کنونی بیفتد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این امر بایستی از طریق اوراق، استقراض یا جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی انجام شود که در آینده از منابع درآمدی آن بازپرداخت صورت گیرد.
اولاد با بیان اینکه ما در ساختار مالی شهری با چند مسئله مواجهیم، تشریح کرد: نکته این است که متأسفانه طی سال‌های گذشته تأمین هزینه‌های جاری از عوارضی یا مالیات‌هایی است که بر ملک و زمین وضع شده و برخی نیز بر اساس دارایی‌های با رقم‌های پایین تأمین شده، در نتیجه کفاف هزینه‌های جاری را نمی‌دهد؛ بنابراین از منابع تأمین مالی‌های دیگر استفاده کردیم.
وی با اشاره به اینکه در واقع ما به سراغ تأمین مالی از محل واگذاری حقوق شهری مثل تراکم‌فروشی پذیره‌های اداری رفتیم خاطرنشان کرد: منابع درآمدی هم که از محل واگذاری دارایی‌های شهری تأمین می‌شود، درآمد نیست؛ یعنی منابع مالی را که از فروش دارایی‌های شهر به‌دست آمده برای پرداخت هزینه جاری استفاده کردیم، در نتیجه در گذر زمان به اینجا رسیده که از دارایی‌های شهر نیز چیزی نمانده که بفروشیم؛ پس برای هزینه‌های جاری به مشکل برخوردیم یا اینکه در مواقعی که فروش املاک راکد می‌شود، دیگر امکان تأمین هزینه جاری از این محل وجود ندارد زیرا کسی خواستار این دارایی‌های شهر نیست.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بایستی به سراغ اصلاح ساختار درآمدی برویم تشریح کرد: این امر می‌بایست از چند طریق دنبال شود یعنی از یک طرف بایستی به‌تدریج به سراغ تأمین منابع مالی که از محل واگذاری دارایی‌هایی مثل فروش تراکم و پذیرایی‌های تجاری و یا درواقع از محل واگذاری اوراق قرضه منتشر کردن به حوزه جذب سرمایه‌گذاری حرکت کنیم یعنی به جای هزینه کردن دارایی‌های مالی و سرمایه‌ای برای حقوق و دستمزدها به سمت سرمایه‌گذاری حرکت کنیم تا در آینده از عایدی آن در زمینه هزینه‌های جاری نیز استفاده کرد.
اولاد با اشاره به اینکه البته این امر می‌بایست به‌صورت تدریجی انجام شود زیرا امروز وابستگی درآمدی شهرداری به این بخش‌ها بسیار زیاد است تصریح کرد: از طرفی باید به سمت واقعی‌تر کردن عوارض رفت تا بتوان از این طریق شهر را نیز رونق بخشید.
شناسه خبر 90168
