تیراندازی با کمان، یکی از کهن‌ترین هنرهای بشری با قدمتی چندین‌هزارساله، از دیرباز تاکنون نقش مهمی در تاریخ، فرهنگ و زندگی انسان‌ها ایفا کرده است؛ از دوران باستان این مهارت نه‌تنها به‌عنوان ابزاری حیاتی برای شکار و جنگ، بلکه به‌عنوان نمادی از تمرکز، دقت، تعادل و انضباط فردی شناخته می‌شد. در تمدن‌های گوناگون، از مصر باستان و چین تا ایران و اروپای قرون وسطی، تیراندازی با کمان جایگاهی والا در اسطوره‌ها، هنر و آیین‌های ملی داشته است. تیراندازی با کمان در گذر تاریخ ایران، ریشه در سنت‌های کهن دارد و در متون تاریخی و ادبی، ازجمله در شاهنامه فردوسی، به مهارت‌های تیراندازان افسانه‌ای مانند آرش کمانگیر اشاره شده است. در شرق آسیا، به‌ویژه در ژاپن، تیراندازی با کمان (کیودو) بخشی از فلسفه ذن و راهی برای تقویت روح و جسم محسوب می‌شود. در اروپا نیز این هنر در دوران قرون وسطی به‌عنوان یکی از مهارت‌های ضروری شوالیه‌ها و جنگجویان مطرح بود.
امروزه تیراندازی با کمان به یک رشته ورزشی مدرن، پویا و جذاب تبدیل شده که ترکیبی از تکنیک، قدرت بدنی، دقت فوق‌العاده و تمرکز ذهنی است. این رشته در سطح بین‌المللی، به‌ویژه در بازی‌های المپیک و مسابقات جهانی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و هر ساله هزاران ورزشکار و علاقه‌مند را به خود جذب می‌کند.
در ایران، این رشته طی سال‌های اخیر با استقبال رو به رشدی مواجه شده و استان همدان به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی این ورزش شناخته می‌شود. با تلاش‌های مستمر هیئت تیراندازی با کمان استان و مربیان متعهد، ورزشکاران همدانی توانسته‌اند در عرصه‌های ملی و بین‌المللی خوش بدرخشند و افتخارات ارزشمندی را برای کشور به ارمغان آورند.
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، این رشته همانند سایر رشته‌ها همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو است که نیازمند توجه ویژه مسئولان و دست‌اندرکاران است.
در این رشته ورزشی کمبود زیرساخت‌های مناسب یکی از دلایل کم‌رنگ شدن آن بوده؛ این رشته در بسیاری از شهرها فاقد سالن‌های استاندارد و تجهیزات کافی است.
برای برگزاری مسابقات و حمایت از ورزشکاران نخبه، نیاز به جذب پشتیبان و حمایت مالی و همچنین معرفی این ورزش به نسل جوان است؛ بسیاری از جوانان به‌دلیل ناآشنایی با این رشته، کمتر به آن گرایش پیدا می‌کنند. با تبلیغات گسترده و استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی برای معرفی جذابیت‌های این ورزش به نسل جوان، ارگان‌ها باید دست به کار شوند.
باید فرهنگ‌سازی شود که تیراندازی با کمان تنها یک ورزش نیست، بلکه میراثی فرهنگی و هنری است که می‌تواند با برنامه‌ریزی صحیح، به یکی از محبوب‌ترین رشته‌های ورزشی در ایران تبدیل شود. استان همدان با پشتوانه تاریخی و استعدادهای درخشان خود، می‌تواند پرچمدار توسعه این رشته در کشور باشد. با سرمایه‌گذاری و حمایت همه‌جانبه، آینده‌ای درخشان برای تیراندازی با کمان ایران متصور است.
به همین منظور خبرنگار روزنامه سپهرغرب با کیوان هنری، رئیس هیئت تیراندازی با کمان استان همدان گفت‌وگویی درخصوص شرح وضعیت فعلی این رشته در استان، برنامه‌ها، امکانات و چگونگی مشارکت علاقه‌مندان می‌پردازد که به شرح زیر است:
رئیس هیئت تیراندازی با کمان استان همدان با اشاره به وضعیت کلی و آمار ورزشکاران این رشته ورزشی، بیان کرد: رشته تیراندازی با کمان ورزشی نسبتاً نوپا است؛ درحال حاضر حدود 100 نفر به‌صورت رسمی در هیئت ما ثبت‌نام کرده‌اند.
کیوان هنری خاطرنشان کرد: با آغاز فصل تابستان و اوقات فراغت دانش‌آموزان، معمولاً تعداد علاقه‌مندان افزایش می‌یابد.
هنری با بیان اینکه مهم‌ترین گام برای توسعه این رشته آشنایی پایه‌ای دانش‌آموزان با این ورزش است تا از میان آنان قهرمانان آینده را شناسایی و تربیت کنیم، ابراز کرد: خوشبختانه به‌تازگی جلسه‌ای با مسئولان اداره ورزش و جوانان و آموزش‌وپرورش استان داشتیم که طی آن برای شروع آموزش‌های رسمی در مدارس هماهنگی‌هایی انجام شد.
وی با اشاره به وضعیت فعلی استان و شهرستان‌ها، بیان کرد: در مقایسه با سال‌های گذشته، استان همدان در جایگاه مطلوبی قرار دارد.
رئیس هیئت تیراندازی با کمان استان با بیان اینکه روز گذشته جمعی از ورزشکاران و مربیان ما از مسابقات جهانی دانش‌آموزی در صربستان بازگشتند و موفق به کسب سه نشان شدند، گفت: آقای احسان شعبانی هم‌اکنون در تیم ملی دانشجویی حضور دارند؛ خانم شیوا بختیاری نیز هفته گذشته به اردوی انتخابی تیم ملی دعوت شدند و در نوروز نیز در اردوی تیم ملی پارا حضور داشتند.
وی خاطرنشان کرد: امیدواریم با حمایت‌های بیشتر، بتوانیم در سال جاری نیز افتخارات داخلی و بین‌المللی بیشتری کسب کنیم.
هنری با بیان اینکه ملایر بیشترین فعالیت را دارد و با تلاش آقای قمری سایت مناسبی در ملایر تأسیس شده است، افزود: شهرستان‌هایی مانند کبودراهنگ و تویسرکان هم فعال هستند، اما متأسفانه هنوز تعداد ورزشکاران فعال در برخی مناطق اندک است؛ تلاش می‌کنیم این ورزش را در سایر شهرستان‌ها نیز گسترش دهیم.
هنری با بیان اینکه درحال حاضر تنها سایت اختصاصی تیراندازی با کمان استان واقع در استادیوم شهیدشمسی‌پور به‌صورت فعال در اختیار هیئت قرار دارد، ابراز کرد: پیش‌تر در باشگاه شهرداری و باشگاه ایثار نیز فعالیت داشتیم، اما اکنون تمام تمرینات در همین سایت صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته چند دوره مسابقات استعدادیابی در سطح شهرستان‌ها و استان برگزار شد و از آن تیم‌های منتخب مشخص شدند، خاطرنشان کرد: متأسفانه سال گذشته این برنامه برگزار نشد، اما قول داده‌اند امسال پس از پایان مدارس و از خردادماه، این مسابقات از سر گرفته شود و از طریق فراخوان عمومی، افراد مستعد شناسایی و به تیم‌ها اضافه شوند.
هنری با بیان اینکه علاقه‌مندان می‌توانند همه‌روزه از ساعت 6 عصر به بعد به سایت اختصاصی تیراندازی با کمان واقع در پشت استادیوم شهیدشمسی‌پور مراجعه کرده و ثبت‌نام کنند. افزود: خانواده‌ها می‌توانند در کنار فرزندان خود در فضای تمرینی مناسب مجموعه حضور داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: برای نونهالان نیز کمان‌های مخصوص موجود است و محدودیتی وجود ندارد.
رئیس هیئت تیراندازی با کمان استان همدان با بیان اینکه در مرحله آموزش مقدماتی تمامی تجهیزات توسط هیئت در اختیار ورزشکاران قرار می‌گیرد. خاطرنشان کرد: درصورت ادامه حرفه‌ای، ورزشکاران باید تجهیزات شخصی تهیه کنند.
وی با بیان اینکه قیمت یک کمان حرفه‌ای بسته به مدل از حدود 150 تا 400 میلیون تومان متغیر است، افزود: البته برخی علاقه‌مندان از کمان‌های دست دوم یا مدل‌های اقتصادی‌تر استفاده می‌کنند که قیمت پایین‌تری دارند.
این مقام مسئول با بیان اینکه با توجه به وارداتی بودن تجهیزات و هزینه‌بر بودن این رشته یکی از اهداف جدی ما جذب حمایت مالی از طریق سرمایه‌گذاران و پشتیبان‌ها است، خاطرنشان کرد: در این راستا برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده و جلساتی نیز با بخش خصوصی و نهادهای حمایتگر در دستور کار قرار دارد.
هنری با بیان اینکه امیدواریم با حمایت آنان بتوانیم زیرساخت‌ها را تقویت کرده و زمینه حضور پُررنگ‌تر ورزشکاران استان در رقابت‌های ملی و بین‌المللی را فراهم کنیم، افزود: متأسفانه در سال‌های اخیر شرایط ما ازنظر حمایت مالی چندان مطلوب نبوده است. البته در گذشته شرکت‌هایی به ما کمک کرده‌اند، اما اکنون چندسالی‌ می‌شود که این حمایت‌ها قطع شده است.
هنری خاطرنشان کرد: متأسفانه نبود حمایت مالی، بزرگ‌ترین مانع پیشرفت رشته ورزشی تیروکمان استان است.
وی با بیان اینکه قبل از مسابقات نامه‌نگاری‌هایی با ارگان‌ها، شرکت‌های تولیدی و فروشگاه‌های بزرگ انجام می‌دهیم اما متأسفانه هیچ‌کدام از عزیزان از این موضوع استقبال نمی‌کنند، خاطرنشان کرد: شاید احساس می‌کنند این رشته مخاطب زیادی ندارد یا اگر هم بخواهند حمایتی انجام دهند، ترجیح می‌دهند آن را صرف رشته‌های ورزشی دیگر کنند.
رئیس هیئت تیروکمان استان همدان با بیان اینکه اگر حمایت‌های اداره کل ورزش و جوانان نباشد نمی‌توانیم حتی تیمی شش یا هفت نفره را برای چند روز به مسابقات ببریم، اذعان کرد: به‌عنوان مثال رفتن به برخی از استان‌های دور مانند سفر به اصفهان، چیزی حدود 14 تا 50 میلیون تومان هزینه دارد.
وی با بیان اینکه با برنامه‌ریزی جدید فدراسیون به‌جز خردادماه که زمان امتحانات دانش‌آموزان است تقریباً هر هفته مسابقاتی (در روزهای پنجشنبه و جمعه و گاهی چهارشنبه تا جمعه) برگزار می‌شود، افزود: این برنامه‌ها براساس رده‌های سنی تنظیم شده‌اند، اما ما نیاز به حمایت بیشتر داریم.
این مقام مسئول با بیان اینکه ورزش نقش مؤثری در سلامت روحی و جسمی جامعه دارد، خاطرنشان کرد: از ارگان‌ها تقاضا داریم که توجه بیشتری به این حوزه داشته باشند.
هنری با بیان اینکه درخواست مشخص ما از استانداری این است که حمایت‌های مالی خود را افزایش دهند، افزود: با این کار بودجه بیشتری در اختیار اداره کل ورزش قرار می‌گیرد و این بودجه به هیئت‌های فعال که عملکرد و خروجی مشخص دارند، اختصاص داده می‌شود.
وی با بیان اینکه امیدواریم این خواسته‌ها محقق شوند، خاطرنشان کرد: این رشته ورزشی شاد، مفرح و خانوادگی است. از خانواده‌ها دعوت می‌کنم حتی اگر فقط برای یک یا دو جلسه هم شده، حضور پیدا کنند و از نزدیک تمرینات را ببینند؛ مطمئن باشند خودشان جذب این رشته خواهند شد.
این مقام مسئول با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های برجسته باشگاه ما فضای خانوادگی و امن آن است و خانواده‌ها می‌توانند همراه با فرزندان خود به‌صورت گروهی تمرین کنند، افزود: با همکاری خوب حراست محترم اداره کل، شرایطی فراهم شده که خانواده‌ها بدون دغدغه بتوانند در محیطی امن حضور یابند و از این ورزش لذت ببرند.
وی با بیان اینکه به‌ویژه امسال که فعالیت‌های ما دوباره با قدرت آغاز شده از متولدین سال‌های 1389 و 1390 دعوت می‌کنم حتماً به این ورزش بپیوندند، خاطرنشان کرد: مطمئن باشید نتایج بسیار خوبی خواهند گرفت، چراکه کادر فنی مجرب و دلسوزی در کنارشان حضور دارند.
رشته تیراندازی با کمان در استان همدان با وجود چالش‌های متعدد، به‌ویژه در حوزه مالی، درحال طی کردن مسیر رشد و توسعه است. با وجود ورزشکارانی به‌صورت رسمی در این رشته و موفقیت‌های اخیر در مسابقات جهانی دانش‌آموزی، ازجمله کسب سه نشان در صربستان، همدان به‌عنوان یکی از قطب‌های این رشته در کشور مطرح شده است. حضور ورزشکارانی مانند احسان شعبانی در تیم ملی دانشجویی و شیوا بختیاری در اردوی تیم ملی پارا، گواهی بر استعدادهای درخشان این منطقه است.
چالش‌های اصلی پیش رو اعم از مشکلات مالی و کمبود امکانات و پشتیبان‌های واقعی، اصلی‌ترین مانع پیشرفت این رشته محسوب می‌شوند که با همت والای همشهریان و مسئولان می‌توان این چالش را پشت سر گذاشت.
از دیگر راه‌های توسعه این ورزش، می‌توان به راهکارها و برنامه‌های آتی با حضور اداره ورزش و جوانان و آموزش‌وپرورش در جهت آموزش این رشته در مدارس اشاره کرد که برگزاری مسابقات استعدادیابی با استفاده از فراخوان عمومی برای جذب ورزشکاران مستعد درنظر گرفته شده است.
ازاین‌رو با تلاش برای جلب توجه سرمایه‌گذاران و پشتیبان‌ها از طریق برگزاری جلسات با بخش خصوصی و نهادهای حمایتگر، می‌توان در جهت توسعه زیرساخت‌ها قدم برداشت.
از طرفی چون تیراندازی با کمان به‌عنوان یک ورزش خانوادگی، شاد و مفرح، ظرفیت زیادی برای جذب علاقه‌مندان به‌ویژه در بین نوجوانان دارد. با وجود تمام چالش‌ها، روحیه تلاشگر و امیدوار ورزشکاران و مسئولان این رشته در همدان، نویدبخش آینده‌ای روشن است. تحقق این آینده در گرو حمایت‌های مالی بیشتر از سوی ارگان‌های مربوطه و بخش خصوصی است تا این رشته بتواند همچنان پرچمدار موفقیت‌های ورزشی در سطح ملی و بین‌المللی باشد.