در گفتوگو با محمدسروش رنجبر یکی از قهرمانان ملی کُشتی فرنگی، مشخص شد گویا کُشتی فرنگی، فرزند ناتنی ورزش همدان است و رنجبر این قهرمان همدانی، رنج مهجور بودن رشته خود را میکشد.

ملیکا قانعی:
کُشتی فرنگی یکی از قدیمیترین و اصیلترین رشتههای ورزشی است که ریشه در تمدنهای باستانی دارد؛ تا جایی که در یونان و روم باستان، بهعنوان بخشی از تمرینات نظامی بوده و مسابقات ورزشی آن نیز برگزار میشده است. در یونان کُشتی یکی از اصلیترین ورزشهای پنجگانه باستانی بوده و مهارت در آن نشاندهنده قدرت و مردانگی محسوب میشده است؛ پس از افول امپراتوری روم، این ورزش در اروپا، بهویژه در کشورهای اسکاندیناوی و شرق اروپا، حفظ شد و توسعه یافت. این سبک از کُشتی، برخلاف کُشتی آزاد، تنها اجازه استفاده از دست و بالاتنه را به کُشتیگیر میدهد و استفاده از پا برای گرفتن یا حمله، ممنوع است.
کُشتی فرنگی بهعنوان یکی از رشتههای اصلی المپیک شناخته میشود و تاریخچهای غنی در جهان ورزش دارد.
ایران نیز با پیشینه کهن در ورزش کُشتی، همواره یکی از قدرتهای جهانی در کُشتی فرنگی محسوب میشود. اگرچه کُشتی آزاد در ایران محبوبیت بیشتری دارد، اما کُشتی فرنگی نیز با کوشش قهرمانان و مربیان پُرتلاش، جایگاه قابل توجهی در عرصه بینالمللی بهدست آورده است. کُشتی فرنگی در ایران با قدمتی حدود یک قرن، نخستینبار در دهه 1300 خورشیدی بهصورت رسمی معرفی شد؛ با تأسیس فدراسیون کُشتی ایران در سال 1318، این رشته بهصورت سازمانیافته دنبال شد.
در ابتدا کُشتی فرنگی زیر سایه کُشتی آزاد قرار داشت، اما بهتدریج با ظهور قهرمانان بزرگی همچون غلامرضا تختی، این رشته نیز مورد توجه قرار گرفت.
امروزه کُشتی فرنگی در ایران از حمایت خوبی برخوردار است وتیم ملی کُشتی فرنگی ایران همواره از مدعیان کسب نشان در مسابقات جهانی و المپیک است. باشگاههای فعال در سراسر کشور به تربیت نسل جدید کُشتیگیران میپردازند و لیگ برتر کُشتی فرنگی ایران نیز هرساله با رقابتهای فشرده برگزار میشود.
ایران در طول تاریخ کُشتی فرنگی، قهرمانان بزرگی را به دنیا معرفی کرده است که در مسابقات جهانی و المپیک درخشیدهاند؛ ازاینرو خبرنگار روزنامه سپهرغرب در گفتوگویی با یکی از قهرمانان ملی کُشتی فرنگی، به این ورزش پُرمخاطب و افتخاراتی که این ورزشکار تاکنون داشته، پرداخته است که در ادامه میخوانید:
* آقای رنجبر لطفاً خودتان را کامل معرفی کرده و درخصوص افتخاراتی که تا به حال کسب کردهاید، بفرمایید.
محمدسروش رنجبر، 28 ساله و فارغالتحصیل مقطع کارشناسی ارشد در رشته مدیریت ورزشی هستم؛ مدت 12 سال است که بهصورت حرفهای در رشته کُشتی فرنگی فعالیت میکنم و تاکنون موفق به کسب قهرمانی مسابقات بینالمللی جام پاشایان ارمنستان طی سال گذشته در تیم ملی بزرگسالان و کسب مقام اول مسابقات بینالمللی جام تختی شدهام، همچنین سه دوره قهرمانی در مسابقات قهرمانی کشور را بهدست آوردهام.
* چه چالشها و مشکلاتی در استان برای کُشتی فرنگی وجود دارد؟
متأسفانه رشته کُشتی فرنگی در همدان هنوز به جایگاه واقعی خود دست نیافته است و من بهنوعی در چندسال اخیر، بهتنهایی در این رشته فعالیت کردهام. با وجود اینکه کُشتی آزاد و کُشتی فرنگی هر دو زیرشاخههای ورزش کُشتی محسوب میشوند، اما به نظر من این دو رشته باید بهصورت مجزا و با سیستم اختصاصی خود اداره شوند.
یکی از مشکلات اساسی در این زمینه، کمبود مربیان حرفهای در رشته کُشتی فرنگی در همدان است. به نظرم میبایست با همکاری هیئتهای استانهای دیگر، مربیان مجرب از سایر شهرها به همدان دعوت شوند تا این رشته بتواند جایگاه خود را در همدان پیدا کند.
علاوهبر کمبود مربی، متأسفانه رشته کُشتی فرنگی در همدان با مشکلاتی همچون رقابت نابرابر با کُشتی آزاد نیز مواجه است؛ به این معنی که با وجود ظرفیت زیاد این رشته، امکانات و حمایتهای لازم برای توسعه آن فراهم نمیشود. متأسفانه با وجود تلاشهای فراوان بنده و سایر علاقهمندان، هنوز نتوانستهایم یک سانس تمرینی مجزا برای این رشته ایجاد کنیم تا جوانان علاقهمند بتوانند بهصورت تخصصی در این رشته فعالیت کنند؛ بااینحال خوشبختانه پس از سالها تلاش و پیگیری، یک سالن نونهالان کُشتی فرنگی در مجموعه هیئت کُشتی شهرستان همدان دایر شده است که امیدواریم بتواند گامی مؤثر در جهت توسعه این رشته در همدان باشد.
متأسفانه کمبود امکانات و حمایتها در رشته کُشتی فرنگی در همدان، بسیار مشهود بوده؛ درحالی که سالن هیئت در رشته کُشتی آزاد، مملو از ورزشکاران و مربیان است. در رشته کُشتی فرنگی حتی یک تشک تمرینی مناسب برای نونهالان نیز بهسختی تهیه شده؛ ما نهتنها سانس تمرینی مجزا برای بزرگسالان و جوانان نداریم، بلکه مجبوریم با آزادکاران تمرین کنیم که این موضوع باعث دلسردی علاقهمندان به این رشته میشود.
متأسفانه بنده برای پیشرفت در این رشته، مجبور به رفتوآمد به شهرهای مجاور مانند تهران و کردستان با هزینه شخصی بودهام و از طرف هیئت استان هیچگونه حمایتی دریافت نکردهام. حتی در زمان قهرمانی در مسابقات بزرگسالان، وعدههای حمایت مالی از سوی مسئولین نیز عملی نشد؛ پس از کسب نشان طلای جام تختی در رشته کُشتی فرنگی که افتخاری بیسابقه برای شهر همدان محسوب میشد، فکر میکردم که مسئولین بیشتر به کُشتی فرنگی بپردازند و چالشها و مشکلات نبود سالن و امکانات را در استان حل کنند تا افراد بااستعداد و علاقهمند، به سمت این رشته ورزشی سوق پیدا کنند، اما متأسفانه هیچ حرکتی در جهت رفع موانع کُشتی فرنگی انجام نشد.
با توجه به اینکه مشتاقان رشته کُشتی فرنگی در همدان و شهرهای همجوار بسیار زیاد هستند؛ بسیاری از علاقهمندان با من بهعنوان یک فعال در این رشته، تماس میگیرند و در مورد نحوه تمرین و فعالیت در این رشته سؤال میکنند. اما وقتی به آنها میگویم که مجبورم در سالن کُشتی آزاد تمرین کنم، دلسرد میشوند. متأسفانه عدم وجود امکانات مناسب باعث شده تا بسیاری از علاقهمندان از این رشته رویگردان شوند.
بااینحال تلاش کردهام با همراه کردن تعدادی از افراد در تمرینات کُشتی آزاد، به آنها کمک کنم تا فعالیت خود را آغاز کنند. تفاوت اصلی کُشتی آزاد و فرنگی در این است که در کُشتی آزاد استفاده از تمام بدن مجاز است، درحالی که در کُشتی فرنگی، فقط از کمر به بالا استفاده میشود. مربیان کُشتی آزاد معمولاً بهدلیل آمادگی من برای مسابقات حرفهای، با انجام تمرینات کُشتی فرنگی، با من همکاری میکنند، اما این همکاری برای افراد آماتور و تازهکار وجود ندارد و همین امر موجب دلسردی آنان شده است.
با وجود اینکه در شهرهای اطراف سانسهای کُشتی فرنگی راهاندازی شده است، اما در شهر همدان فقط یک سانس نونهالان یکونیم ساعته وجود دارد که مسئولین باید به این موضوع رسیدگی کنند.
* آقای رنجبر چه چیزی شما را به این رشته علاقهمند کرده است؟ آیا الگو یا فرد تأثیرگذاری در زندگی خود داشتید؟
من در یک خانواده کاملاً ورزشی متولد شدهام. پدر، مادر و عموهایم همگی ورزشکار بودند و از کودکی در سالنهای ورزشی حضور داشتم. با وجود اینکه پدرم فوتبالیست بود و رشته کُشتی با رشته ورزشی او سنخیتی نداشت، اما من بهدلیل علاقه شخصی و شرایط فیزیکی مناسب و همچنین علاقه به مبارزه و رشتههای انفرادی، به کُشتی روی آوردم. کُشتی به نظرم رشته اول این مملکت است و این باعث شد که از کودکی دوست داشته باشم در این رشته فعالیت کنم.
البته شروع فعالیت من در رشته کُشتی، با تأخیر همراه بود؛ شرایط تحصیلیام در کودکی باعث شد که دیرتر به رشته کُشتی وارد شوم و درنتیجه، در ردههای نوجوانان و جوانان کُشتی نگرفتم. بهعبارتی فعالیت حرفهای من در کُشتی از رده بزرگسالان و از سن 20 سالگی آغاز شد.
در مسیر قهرمانی، مربیان و الگوهای زیادی داشتهام که تأثیر زیادی روی من گذاشتهاند. در ابتدای فعالیتم در رشته کُشتی فرنگی، آقای دکتر فتحی که درحال حاضر فرماندار فامنین هستند، مربیام بودند. ایشان نخستین مربی تخصصی من در کُشتی فرنگی به حساب میآیند، اما متأسفانه به دلایلی آن سانس تمرینی تعطیل شد و بسیاری از کُشتیگیران از این رشته رویگردان شدند. البته من با تلاش و پشتکار فراوان، به فعالیت خود ادامه دادم که در طی این مسیر مربیهایی همچون استاد ناصر نوربخش که مربی قدیمی تیم ملی بودند و آقای جمشید خیرآبادی که مربی کردستان و سرمربی تیم ملی آذربایجان هم هستند، همراه و راهنمای من بودند.
* به نظر شما مهمترین مهارت فنی جهت کسب نتیجه مطلوب در این رشته ورزشی چیست؟
از نظر من دانش فنی که شامل اصول فنی، تکنیکی و تاکتیکی است و همچنین آمادگی جسمانی و شرایط بدنی مناسب، تأثیر بسیاری در روند قهرمانی دارند. از این جهت که رشته کُشتی فرنگی با آسیبدیدگیهای فراوانی همراه است، این مهارتها کمک میکنند تا چالشهای مسیر مثل کم کردن وزن را بهتر مدیریت کنیم.
* کدامیک از عنوانهایی که کسب کردهاید برایتان ارزشمندتر است؟
حقیقت این است که همه مدالهایی که تا به حال کسب کردهام، برایم ارزشمند هستند، بهخصوص نخستین نشان کشوری که سال 96 در مسابقات بزرگسالان بهدست آوردم.
روی دیوار اتاقم تمام نشانهایم را نصب کردم و همیشه با نگاه کردن به آنها، حس میکنم که عمر و زندگیام را به بطالت نگذراندهام و در زندگی فردی خود مفید بودهام؛ البته ناگفته نماند که این موفقیت را مدیون حمایتهای خانوادهام هستم، چراکه در همه حال همراه و مشوق اصلی من در راه قهرمانی بودهاند.
با وجود تمام سختیها و آسیبهایی که در این سالها متحمل شدهام، اما کُشتی فرنگی برایم از اهمیت زیادی برخوردار است و جایگاه اجتماعی و ارزشهای شخصی را برایم به ارمغان آورده است؛ بر این باورم که این رشته تقصیری در وجود موانع و چالشهای فعلی ندارد و تنها بهدلیل وجود مشکلات مدیریتی و عدم حمایت مسئولان بوده که این ورزش در استان همدان مهجور مانده است.
* وضعیت کُشتی فرنگی ایران در سطح جهانی چطور است؟
میتوان گفت که در بهترین حالت خود قرار دارد و حتی عملکرد مطلوبتری ازنظر کسب مدالهای المپیک و جهانی نسبت به کُشتی آزاد در سالهای اخیر داشته است.
با توجه به پیشرفتهای چشمگیر کُشتی فرنگی ایران، میتوان با بررسی جزئیات مثبت و منفی در جهت رفع موانع و ارتقای نقاط قوت برای کسب موفقیتهای بیشتر، قدم برداشت.
بهبود شرایط فدراسیون و کمپهای تیم ملی، تأثیر مستقیمی بر عملکرد ورزشکاران دارد و یک گام رو به جلو محسوب میشود؛ همچنین توجه به کیفیت مسابقات و برگزاری آنها، باعث افزایش انگیزه و تمرکز ورزشکاران میشود و درنهایت به پیشرفت آنها کمک میکند. علاوهبر این موارد، جذب پشتیبان، نشاندهنده تلاش برای توسعه ورزش و ایجاد انگیزه در ورزشکاران جوان است.
با وجود موفقیتهای اخیر، باید به توسعه استعدادهای جوان و حمایت از آنها در مراحل اولیه توجه بیشتری شود؛ برای رسیدن به هدفهای بلندمدت، هماهنگی و مدیریت قوی درون سیستم، ضروری است. همچنین بهبود برنامههای آموزشی و روانشناسی برای ورزشکاران، میتواند به آنها در رسیدن به اوج عملکرد، کمک کند و اینگونه میتوان به پیشرفت بیشتر این ورزش در آینده، امیدوار بود.
* به نظر شما کُشتی فرنگی در همدان به اندازه کافی دیده میشود؟
مطمئناً خیر. همانطور که پیشتر عرض کردم، جایگاه کُشتی فرنگی در ایران بسیار مطلوب است، اما متأسفانه در همدان این ورزش همچون یک فرزند ناتنی به اندازه کافی حمایت نمیشود و از امکانات و توجه لازم برخوردار نیست. با تعلق خاطر و احساس مسئولیتی که نسبت به همدان دارم، فکر میکردم حضور یک قهرمان در سطح ملی در همدان، میتواند انگیزه بیشتری برای حمایت از ورزشکاران بومی ایجاد کند. در این مدت پیشنهاد جذب از جانب دیگر استانها داشتهام، اما به تمام آنها پاسخ منفی دادهام، چراکه کُشتی برای من یک سبک زندگی است و عنوان نماینده کُشتی فرنگی همدان، برایم ارزشمند است.
به تعبیر دیگر علاقهای ندارم که بهعنوان یک همدانی برای شهرهای دیگر بازی کنم، اما بیتوجهی، عدم پاسخگویی و پیگیری مناسب از سوی ارگانهای مربوطه و مسئولین، باعث دلسردیام شده است.
* بهعنوان آخرین پرسش بفرمایید هدف بعدی شما در این رشته ورزشی چیست؟
هدف هر ورزشکار در مسیری که قرار دارد، رسیدن به بالاترین پله آن رشته است؛ ازاینرو هدفم در مسابقات پیش روی کُشتی، کسب عنوانهای برتر بوده و معتقدم اگر ورزشکاری غیر از این هدف را داشته باشد، وقت خود را تلف کرده است. همه ما سخت زحمت میکشیم تا بهترین خود را ارائه بدهیم و همین برایم ارزشمند است.
همانطور که خواندید، کُشتی فرنگی در استان همدان، با چالشهایی روبهرو است که مانع از رشد و شکوفایی این رشته ورزشی در سطح ملی و بینالمللی میشوند. این چالشها که عموماً در سایر استانهای کشور نیز وجود دارند، در همدان با شدت بیشتری نمایان میشوند و عمدتاً به عدم حمایت مالی کافی، کمبود سالنهای ورزشی مجهز و امکانات مناسب و نبود مربیان باتجربه و متخصص، مربوط میشوند.
کمبود بودجه برای برگزاری مسابقات، اعزام ورزشکاران به اردوهای تمرینی، تجهیز سالنها و خرید تجهیزات ورزشی، از مهمترین موانع پیش روی کُشتیگیران همدانی است. این کمبود بودجه باعث میشود که ورزشکاران نتوانند از امکانات لازم برای تمرین و پیشرفت بهرهمند شوند و در مسابقات ملی و بینالمللی با چالشهای جدی روبهرو باشند.
نبود حمایت مالی از سوی سازمانها و نهادهای مرتبط، سبب خروج بسیاری از استعدادها از این رشته ورزشی شده و یا مانع از کشف و پرورش استعدادهای جدید میشود.
متأسفانه این رشته ورزشی برای خود یک سالن اختصاصی ندارد و این یک فاجعه بزرگ برای استان محسوب میشود.
کمبود امکانات رفاهی، تجهیزات مدرن و فضای کافی برای تمرینات گروهی، مانع از تمرینات منظم و مؤثر ورزشکاران میشود؛ این مشکل بهطور ویژه بر ورزشکاران جوان و درحال رشد، تأثیر منفی میگذارد و انگیزه آنها برای ادامه فعالیت را کاهش میدهد. نبود امکانات مناسب و پیشرفته، ورزشکاران را در رقابت با سایر استانهای پیشرو، با محدودیتهای جدی مواجه میکند و از طرف دیگر علاقهمندان به این رشته با دیدن وضعیت نابهسامان، از کُشتی فرنگی رویگردان میشوند و همین امر این ورزش باستانی را بیجان میکند.
کمبود مربیان متخصص و باتجربه در کُشتی فرنگی همدان، از دیگر چالشهای اساسی این رشته ورزشی است. این کمبود نهتنها مانع از آموزش صحیح و بهروز ورزشکاران میشود، بلکه سبب از دست رفتن استعدادهای بالقوه و کاهش کیفیت فنی و اجرایی آنها نیز میشود. آموزشهای پیشرفته و روشهای نوین مربیگری در کُشتی فرنگی، در بسیاری از موارد در دسترس نیست و مانع از ارتقای سطح فنی ورزشکاران میشود.
برای رفع این چالشها، نیازمند برنامهریزی و اقدامات هدفمند از سوی نهادهای مربوطه هستیم. این اقدامات شامل افزایش بودجه اختصاص دادهشده به ورزش، ساخت و تجهیز سالنهای ورزشی مدرن و مناسب، جذب و آموزش مربیان باتجربه و متخصص و ایجاد انگیزه و حمایت از ورزشکاران است.
فقدان شبکه تأثیرگذار در فدراسیون و نبود پیوند استوار با کادر فنی، از دلایل اصلی مهجوری قهرمانان همدانی است؛ غیاب این ارتباطات، حضوری کمرنگ در عرصه تصمیمسازیهای ملی برایمان به ارمغان آورده است. یکی از راهکارهای عملی برای تقویت جایگاه کُشتی فرنگی همدان در سطح ملی، تشکیل اتاق فکر کُشتی فرنگی در استان است که با ایجاد گروهی متشکل از پیشکسوتان، قهرمانان و مدیران دلسوز، میتوان تدوین برنامههای راهبردی پنجساله برای توسعه کُشتی فرنگی ضمن ارتباط مستمر با فدراسیون را جهت پیگیری مطالبات، انجام داد. با معرفی نماینده تخصصی از همدان در کمیتههای فدراسیون و شرکت فعال در جلسات و نشستهای کشوری، میتوان ضمن دعوت از مسئولان فدراسیون برای بازدید از استعدادهای همدان، در جهت پیشرفت کُشتی فرنگی همدان، گام برداشت.
همچنین ایجاد ارتباط با نهادهای خصوصی و حمایت از سرمایهگذاری در این حوزه، میتواند به رفع برخی از موانع کمک کند. با توجه به اهمیت کُشتی فرنگی برای توسعه ورزش در استان همدان، توجه ویژه به این رشته میتواند به پرورش استعدادهای جوان و ارتقای جایگاه استان در سطح ملی منجر شود؛ اهمیت ایجاد زیرساختهای مناسب برای حمایت از ورزشکاران، مهمتر از هر چیز دیگر است.
در بسیاری از جوامع، ورزشکاران بهطور شایسته و بایسته مورد تجلیل قرار نمیگیرند و حمایت مالی کافی از آنها نمیشود. این کمتوجهی نهتنها باعث دلسردی ورزشکاران میشود، بلکه تأثیر منفی بر توسعه و پیشرفت ورزش دارد. معمولاً ورزشکارانی که در عرصههای بینالمللی نشان کسب کرده و یا رکوردهای جدیدی ثبت میکنند، چندان مورد تقدیر قرار نمیگیرند و ازنظر مالی حمایت چندانی نمیشوند. این موضوع سبب میشود ورزشکاران برای تأمین نیازهای خود و تمرینهای حرفهای، با مشکلات مالی روبهرو شوند و انگیزه آنان کاهش یابد.
درنتیجه عدم تجلیل و حمایت کافی، نهتنها عدالت اجتماعی را زیر سؤال میبرد، بلکه آینده ورزش آن جامعه را نیز با چالشهایی مواجه میکند؛ بنابراین لازم است مسئولان و نهادهای مربوطه بیشتر به ارزش و اهمیت ورزشکاران توجه کنند و از آنها حمایت مالی، معنوی و فرهنگی مناسبی به عمل آورند تا بتوانند استعدادهای ورزشی را شکوفا کنند و ورزش را به جایگاهی بالاتر ارتقا دهند.
شناسه خبر 94528