راه احیای امر به معروف، مطالبهگری ضابطهمند و مردمی است
حجتالاسلاموالمسلمین حبیبالله شعبانیموثقی روز شنبه در جلسه اعضای ماده 20 ستاد امر به معروف و نهی از منکر که با حضور متولیان امر در سالن شهدای گمنام استانداری برگزار شد، با اشاره به رتبه استان در کشور در حوزه امر به معروف، گفت: خوشبختانه استان ما در این زمینه رتبه دوم یا سوم کشوری را کسب کرده که البته اعتبارات متفاوتی هم به این موضوع اختصاص یافته است. نکته مهم، برنامهمحور بودن فعالیتها و تشخیص صحیح مسائل اجتماعی توسط دوستان و تلاش مستمر آنان برای پیشبرد درست امور است.
رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان با تأکید بر لزوم ارتقای فهم عمومی از فریضه امر به معروف و نهی از منکر، مطالبهگری ضابطهمند از مسئولان را یکی از مسیرهای اثرگذار در تحقق این فریضه دانست و خواستار بازنگری در شیوههای ترویج آن در جامعه شد و افزود: البته مشکلات و محدودیتهایی نیز وجود دارند که ناشی از عدم حمایت کافی و شفافیت قانونی بوده و این موضوع نیازمند توجه بیشتر مسئولان است.
حجتالاسلاموالمسلمین شعبانیموثقی درباره اهمیت مطالبهگری بیان کرد: مطالبهگری یکی از مصادیق بارز امر به معروف است، اما باید با ضوابط و منطق صحیح انجام شود تا به مشکل قضائی یا سوء تفاهم منجر نشود. برخی مطالبهگریها گرچه نیت خوبی دارند، اما بهدلیل عدم رعایت قواعد، به وارد آمدن آسیبهایی به جامعه و مسئولان، منجر شدهاند.
وی ادامه داد: طرح جامع مطالبهگری که در دستور کار است، میتواند این مشکلات را کنترل کند و مطالبهگری را در مسیر صحیح و اثرگذار قرار دهد. جامعه مطالبهگر میتواند به ارتقای اجتماعی و مسئولان در انجام وظایف، کمک کند؛ مشروط بر اینکه چارچوبهای قانونی، حقوقی و اخلاقی رعایت شوند.
رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان تأکید کرد: اجرا و حمایت از این طرح نیازمند همکاری جدی دولت و مدیران اجرایی است. منابع مالی، مکان و تجهیزات ازجمله نیازهایی هستند که باید توسط دستگاههای مختلف تأمین شوند تا این طرح بهدرستی به نتیجه برسد.
حجتالاسلاموالمسلمین شعبانیموثقی در پایان سخنانش پیشنهاد کرد: لازم است برنامهها اولویتبندی شوند تا ابتدا مباحث اخلاقی و قانونی مطالبهگری را اجرایی کنیم و سپس به سمت طرحهای جامعتر حرکت برویم؛ این اقدام به بهبود فرهنگ مطالبهگری و کاهش آسیبهای احتمالی کمک خواهد کرد.
* ضرورت اصلاح رفتارهای اجتماعی با محوریت مردمپایه
استاندار همدان نیز در این جلسه با تأکید بر ضرورت تغییر رویکردهای فرهنگی و رفتاری در جامعه، اظهار کرد: موضوع امر به معروف سالها است که در فضای عمومی کشور مطرح شده و ریشههای آن به دهه 70 بازمیگردد؛ اما با گذشت بیش از دو دهه، همچنان با چالشهایی در تحقق آن مواجه هستیم.
حمید ملانوریشمسی با اشاره به عمق یافتن برخی ناهنجاریها در جامعه، افزود: رفتارهایی که در بازهای 20 الی 30 ساله شکل گرفتهاند، قطعاً با اقدامهای مقطعی و دستوری اصلاح نخواهند شد؛ مسائل فرهنگی با دستور حل نمیشوند، چراکه ارتباط مستقیم با رفتار و باور مردم دارند. اگر امروز شاهد بروز برخی رفتارهای ناصحیح در بین مردم یا حتی کارکنان دولت هستیم، باید بپذیریم که راهکار اصلاح آنها، اصلاح تدریجی رفتار و فرهنگ است، نه صرفاً اقدامات اداری یا بخشنامهای.
وی با تأکید بر نقش مردم در اصلاح اجتماعی، خاطرنشان کرد: متأسفانه بسیاری از حوزههایی که ذاتاً باید مردمی اداره میشدند، دولتی شدهاند. این روند باعث شده مردم از نقش کنشگرانه خود فاصله بگیرند و منتظر بمانند تا دولت اقدامی انجام دهد. حال آنکه پیشتر بسیاری از مسائل را خودِ مردم بهتر اداره میکردند. اگر قرار است طرحی مانند مطالبهگری اجتماعی اجرا شود، باید بهگونهای باشد که مردم در آن محور اصلی قرار گیرند و به این موضوع نگاه صرفاً دولتی نباشد.
استاندار همدان ادامه داد: طرحهایی از ایندست باید مبتنی بر بررسیهای کارشناسی دقیق و با بهرهگیری از ظرفیت دانشگاهها، نهادهای فرهنگی و دستگاههای ذیربط تدوین شوند. نگاه نهادی و اجتماعی به موضوع، به ما کمک میکند تا برای هر دستگاه، نهاد یا سازمان، سهم و مسئولیت مشخصی تعریف شود؛ در این صورت هم ساختار مسئولیتپذیر میشود و هم منابع مالی به شکل هدفمندتری تأمین خواهند شد.
ملانوریشمسی با اعلام آمادگی استانداری برای حمایت از اجرای چنین طرحهایی، گفت: اگر نگاهمان به مسئله، اصلاح رفتارهای اجتماعی از مسیر خدمت به مردم باشد، خود به خود بسیاری از منکرات نیز برطرف خواهند شد؛ وقتی یک مدیر اجرایی وظایفش را بهدرستی انجام دهد، از حل مشکل آب روستا گرفته تا بهداشت و اشتغال، درواقع در مسیر امر به معروف گام برمیدارد.
وی اعلام کرد: استان همدان آمادگی دارد در چارچوب یک طرح جامع، مسئولانه و مردمپایه، در کنار طراحان، مجریان و نهادهای متولی قرار گیرد و برای تحقق این فریضه، نقش خود را با جدیت ایفا کند.
استاندار همدان با تأکید بر لزوم مشخص شدن مالکیت ساختمان مدرس که در اختیار ستاد امر به معروف استان است، سخنان خود را به پایان برد.
* مطالبهگری اخلاقمحور، راهی برای احیای امر به معروف در جامعه
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور نیز با اشاره به نقش ویژه این ستاد در ارتقای فرهنگ عمومی و ضرورت ایجاد زیرساختهای متناسب، گفت: در سال جاری ستاد کشور برای نخستینبار موفق به کسب 50 میلیارد تومان اعتبار عمرانی از مجلس شورای اسلامی شده که 20 میلیارد آن به استان همدان تخصیص یافته است؛ تلاش داریم با حمایت سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، 12 میلیارد تومان دیگر نیز از محل اعتبارات ملی برای این پروژه جذب شود.
حجتالاسلام محمدحسین طاهری آکردی تأکید کرد: در همین راستا احداث ساختمان امر به معروف در همدان، بهعنوان یکی از استانهای محوری کشور، در اولویت برنامههای ستاد قرار دارد و با جدیت پیگیری خواهد شد.
وی در ادامه بر اهمیت تقویت ارتباط و تعامل دستگاههای مختلف با ستاد تأکید کرد و با اشاره به چالشهای موجود، گفت: ارتباط ما با برخی دستگاهها بهخوبی شکل نگرفته است؛ بهگونهای که با 17 عضو ستاد که شامل 6 وزارتخانه و سازمانهای مختلف مانند صداوسیما هستند، همکاری لازم بهطور کامل برقرار نیست.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور افزود: بودجه اختصاصیافته به ستاد بسیار محدود است؛ کل بودجه فرهنگی برخی دستگاهها در سال بیش از 180 میلیون تومان نیست و با این میزان اعتبار، نمیتوان بهطور مؤثر برنامهها را اجرا کرد.
حجتالاسلام طاهری آکردی ادامه داد: بااینحال، تلاش داریم برنامهها را پیاده کنیم و تأکید داریم ستاد بهعنوان مجموعهای یکپارچه و هماهنگ عمل کند؛ بهعنوان مثال، در اصفهان همکاری خوبی با شهرداری برقرار شده و از ظرفیتهای مختلف به نحو مطلوب استفاده میشود.
وی با اشاره به چهار وظیفه اصلی ستاد، گفت: ترویج فلسفه امر به معروف و نهی از منکر، نظارت و آموزش، از اولویتهای ما است. آموزشها فراتر از مباحث اعتقادی بوده و شامل ابعاد رفتاری، جامعهشناسی و روانشناسی نیز میشود. در این زمینه، دختران فعال در بخش آموزش به ارائه برنامههای متنوع پرداختهاند.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور اضافه کرد: در کنار آموزش عمومی، نشستهای تخصصی مانند نشست حکمرانی دینی در دانشگاهها برگزار میشود تا نقش نخبگان و نهادها در امر به معروف و مطالبهگری اجتماعی بررسی شود.
حجتالاسلام طاهری آکردی به اهمیت ورود بخش فرهنگ و هنر به این عرصه نیز اشاره کرد و گفت: هدف ما این است که مردم نسبت به مسائل پیرامون خود بیتفاوت نباشند و مطالبهگری با رعایت قواعد و اخلاق لازم، انجام شود.
وی همچنین از همکاریهای صورتگرفته با قوه قضائیه و حضور وکلای جهادی در این زمینه تقدیر کرد و افزود: در سال گذشته با وجود چالشها، موفق شدیم پروندههای مرتبط با امر به معروف و نهی از منکر را به حداقل برسانیم.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور درباره طرحهای در دست اجرا گفت: تصویب و ابلاغ دستورالعملهای قانونی و ساماندهی سهم هر دستگاه در اجرای وظایف امر به معروف، از اولویتهای ما است؛ شورای نگهبان نیز در این دوره الزامی شدن آموزش پایه در این زمینه را تصویب کرده است.
حجتالاسلام طاهری آکردی در پایان سخنانش تأکید کرد: با توجه به ضرورت ایجاد فرهنگ مطالبهگری و مبارزه با فساد، در سالهای اخیر تلاش شده ضمن همکاری دستگاههای مختلف، آموزشها و برنامههای مؤثر در این زمینه تدوین و اجرا شوند تا نظام بانکی و سایر بخشها بتوانند قوانین حمایت از نظام و مجلس را بهدرستی بهکار گیرند.
* لزوم توجه به اقشار مختلف در برنامههای ستاد/ حفظ پیوند مردم و حاکمیت مهمترین معروف است
رئیس مجمع نمایندگان استان همدان نیز ضمن تقدیر از زحمات و برنامهریزیهای انجامشده، بر ضرورت نگاه جامع و فراگیر در برنامههای فرهنگی و اجتماعی تأکید کرد و گفت: نباید جامعه هدف این برنامهها تنها محدود به ادارات باشد؛ همه اقشار، از کارخانهداران تا بدنه عمومی جامعه، باید دیده شوند و برای آنان نیز برنامه وجود داشته باشد.
اکبر رنجبرزاده با بیان اینکه سیاستهای کلی نظام ممکن است بنا بر شرایط روز تغییراتی داشته باشند، تصریح کرد: ستاد باید آمادگی لازم برای تطبیق با این شرایط و اصلاح و بهروزرسانی روشهای اجرایی خود را داشته باشد؛ حرکت یکنواخت، بدون بازنگری و تحلیل، ممکن است منجر به نتیجه مطلوب نشود.
وی با اشاره به اهمیت روش انتقال مفاهیم و ضرورت بهکارگیری شیوههای مؤثر و روزآمد، گفت: معروف، اصولی ثابت و اعتقادی دارد؛ اما روش ترویج آن باید با ظرافت و متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور، طراحی شود. گاهی یک رفتار ساده و مؤثر از یک کارمند یا مدیر، خود میتواند جلوهای از امر به معروف باشد که باید مورد توجه و تشویق قرار گیرد.
رئیس مجمع نمایندگان استان همدان همچنین افزود: ستاد میتواند با شناسایی رفتارهای مثبت در دستگاهها، حتی بهصورت غیر رسمی و شفاهی، آنها را تقویت کند. ما نیاز داریم پیوند بین مردم و حاکمیت را مستحکم نگه داریم و این، یکی از مهمترین مصادیق معروف در جامعه امروز است.
*لزوم تقویت جایگاه فرهنگ در ساختارهای کلان اجرایی و اجتماعی
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار همدان نیز با اشاره به اهمیت توجه به بُعد فرهنگی در برنامهریزیها، اظهار کرد: متأسفانه وقتی در ادبیات و ساختار کلان اجرایی طرح مطالبهگری مطرح شد، حوزه فرهنگ آنگونه که شایسته است، دیده نشد و این موضوع یک نقص جدی محسوب میشود.
حمزه امرایی افزود: در بازنگریهای جاری، لازم است این خلأ بهصورت جدی مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه بسیاری از اهداف کلان، بهویژه در حوزه کنشگری اجتماعی، وابسته به زیرساختهای فرهنگی هستند. بااینحال در برخی از تعاریف و چارچوبهای مصوب، فرهنگ همچنان جایگاه کافی ندارد.
میثم صابریون، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان در پاسخ به این انتقاد، محور طرح را بهطور کلی فرهنگی خواند و گفت: بر همین اساس بر بخش فرهنگی بهطور مستقل اشاره نشد.
* طرحها باید با اولویت و در زمان مناسب وارد فرآیند بودجهریزی شوند
شهردار همدان نیز با اشاره به لزوم برنامهریزی دقیق برای اجرای طرحهای پیشنهادی، اظهار کرد: در مدیریت شهری، هر طرحی که از سوی مجموعهها ارائه میشود، باید از مسیر مشخصی عبور کند؛ اینگونه نیست که صرفاً با ارائه یک عدد یا پیشنهاد، امکان تأمین منابع آن فراهم باشد. امروز شهرداری همدان با بودجهای بالغبر 280 میلیارد تومان، درحال مدیریت دهها طرح و برنامه در حوزههای مختلف است که بسیاری از آنها از ماهها پیش در فرآیند بودجهریزی و تصمیمگیری قرار گرفتهاند.
سیدمسعود حسینی با اشاره به لزوم اولویتبندی و هماهنگی میان نهادهای مختلف، افزود: در جلسات ستادی مانند ستاد مبارزه با مواد مخدر یا ستاد پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، موضوعاتی مانند نشاط اجتماعی، خودکشی و مسجدمحوری با حضور نهادهای مرتبط بررسی میشوند. هریک از این مباحث، بهعنوان یک اولویت روشن در دستور کار قرار گرفته و متناسب با آن، منابع تخصیص یافته است.
وی با تأکید بر اهمیت طرحهای فرهنگی، بهویژه در حوزه امر به معروف و نهی از منکر، گفت: ما بهعنوان مدیریت شهری به این مسائل اعتقاد داریم و در کنار نهادهای فرهنگی و دینی هستیم. اما اگر طرحی قرار است بهصورت جدی و مؤثر اجرا شود، باید از هماکنون برای آن برنامهریزی شود تا در زمان بودجهبندی، در فصل پاییز (برج 9 و 10)، بتواند وارد فرآیند تخصیص منابع شود. اینکه طرحی با رقم چند ده میلیارد تومان در میانه سال مطرح شود، درحالی که ردیفهای بودجهای بسته شدهاند، عملاً اجرای آن را دشوار میکند.
شهردار همدان در پایان سخنانش تأکید کرد: اگر قرار است چنین طرحهایی امسال اجرا شوند، باید از اکنون در مسیر کارشناسی و بررسی در کمیسیونهای مرتبط قرار بگیرند، اقناع لازم در سطح تصمیمگیران انجام و سازوکار قانونی برای ورود به بودجه نیز مشخص شود. ما آمادگی داریم درصورت طی شدن این مسیر، همکاری کامل داشته باشیم تا طرحها بهصورت واقعی و عملیاتی محقق شوند.
* 20 میلیارد تومان برای احداث سایت ستاد امر به معروف در همدان تخصیص یافت
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان نیز از تخصیص 20 میلیارد تومان اعتبار عمرانی برای احداث سایت ستاد در این استان خبر داد و گفت: اقتضائات امروز مأموریتهای مرتبط با حوزه معروف و منکر، هم در بخش سختافزاری و هم در حوزه نرمافزاری، نیازمند زیرساختهای جدی است و در همین راستا با پیگیریهای انجامشده، اقدامات مؤثری به ثمر رسیده است.
میثم صابریون افزود: با همت اعضای ماده 20 و مجموعه نمایندگان مردم استان، زمینی به مساحت تقریبی یکهزار و 500 متر مربع بین میدان اول و دوم بلوار قلم برای احداث سایت ستاد درنظر گرفته شد؛ فرآیند تخصیص این زمین و گرفتن مصوبات لازم، حدود 14 ماه زمان برد.
وی با اشاره به حمایت دستگاههای اجرایی، اظهار کرد: این پروژه با کمک اداره کل راه و شهرسازی، سازمان مدیریت و برنامهریزی استان و همراهی نماینده محترم مردم در مجلس، وارد فاز عملیاتی شده است. همچنین از محل بودجه عمرانی ستاد امر به معروف کشور، مبلغ 20 میلیارد تومان در کمیسیون ماده 23 فریز و برای استان همدان درنظر گرفته شده است.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان ادامه داد: موانعی در مسیر اجرای پروژه باقی مانده که با همراهی آقای شعبانی و استاندار محترم، تلاش میکنیم تا پیش از فرا رسیدن ماه محرم، عملیات اجرایی آن آغاز شود. بخشی از تخصیصها هنوز از سازمان برنامه و بودجه کشور منتقل نشده و ما منتظر تخصیص نهایی 10 میلیارد تومان اولیه برای شروع عملیات اجرایی هستیم.
صابریون همچنین با اشاره به واگذاری 500 متر از زمین پروژه به شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، تأکید کرد: تمام واگذاریها انجام و جلسه ماده 23 تشکیل شده است؛ در اسفندماه سال گذشته مصوبه نهایی به تصویب رسید. مجری این پروژه، اداره کل راه و شهرسازی استان خواهد بود.
وی در بخش دوم سخنان خود با اشاره به ضرورت رویکرد منسجم و غیر جزیرهای در فعالیتهای حوزه امر به معروف، اظهار کرد: نباید موضوعات را بهصورت جزیرهای یا صرفاً از مسیر نهادهای موازی دنبال کنیم. براساس اصل هشتم قانون اساسی، جریان هدایتگری و مطالبهگری باید با محوریت ستاد امر به معروف شکل بگیرد؛ بر این امر بهوضوح در قانون تصریح شده و ستاد بهعنوان متولی اصلی، مسئول ساماندهی این فرآیند است.
صابریون با اشاره به جامعه هدف این برنامه، گفت: درحال حاضر ما با جامعهای نزدیک به 10 تا 12 هزار نفر مواجه هستیم که متشکل از کنشگران فعال در ستادهای مردمی، ستاد اعتکاف، ستادهای قدیم و مجموعههایی ذیل وزارت کشور و سازمان تبلیغات اسلامی هستند. در سال 1404 ظرفیت اجرایی ما برای طرح توانمندسازی حدود چهار هزار نفر تعریف شده است.
وی افزود: این ظرفیت در قالب 200 حلقه پنجنفره طراحی شده؛ حلقههایی که هریک بهصورت کاملاً تشکیلاتی و نظاممند عمل خواهند کرد. ساختار هر حلقه شامل یک موتور فکری (که وظیفه تحلیل و تبیین مسائل را برعهده دارد)، یک مستندساز (برای ثبت فعالیتها و روندها) و سایر اعضایی است که مسئول اجرای عملیات هستند.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان تأکید کرد: نگاه ما استقرار این حلقههای میانی در مساجد شاخص است. یعنی تلاش میکنیم این تشکلها در بطن محلات و مراکز مردمی شکل بگیرند تا هم پایدارتر باشند و هم ارتباط مستقیمتری با مسائل واقعی جامعه پیدا کنند؛ به همین منظور، تشکیل حلقههای صبر نیز در دستور کار قرار گرفته است.
صابریون با اشاره به نقش نهادهای نظارتی و حمایتی، ادامه داد: در مسیر اجرای این طرح، حتی دیوان محاسبات نیز همکاری کاملاً حمایتی و رایگان داشته و اعلام کرده در راستای تسهیل اجرای طرح، هیچ مانعی از سوی این نهاد وجود نخواهد داشت؛ بنابراین دیگر مانعی برای شروع جدی این کار نیست و تنها نیاز به عزم و تصمیم جمعی در سطح استان داریم که اگر در این جلسه تصمیمگیری نهایی و حمایت عملی بشود، گام بلندی در راستای توانمندسازی تخصصی کنشگران اجتماعی و مردمی در حوزه امر به معروف برداشته خواهد شد.
* مردم باید به سمت مطالبهگری دقیق، قانونمند و اثرگذار هدایت شوند
وی سپس گفت: در ادامه روند مصوبات گذشته و با همراهی مدیران محترم استان، اجرای طرحهای فرهنگی وارد فاز عملیاتی شده و اکنون شاهد نتایج ملموسی از این حرکت مبارک هستیم. هماکنون سه دستگاه پیشرو بهصورت آزمایشی وارد این مسیر شدهاند و امیدواریم با تصویب یکی از مصوبات مهم در جمع مدیران، امکان گسترش همکاریها نیز فراهم شود.
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان با اشاره به جایگاه تبلیغات محیطی و رسانهای در تحقق اهداف فرهنگی، افزود: مطابق تأکیدات سال 1398 و در چارچوب گام سوم تمدنسازی، دولت اسلامی باید با تکیه بر حلقههای میانی، نقشآفرینی جدیتری داشته باشد. امروز استان بستر لازم را برای این حرکت فراهم کرده، اما در مرحله فعلی نیازمند حمایت و همکاری جدی در حوزه تبلیغات محیطی، شهری و صداوسیما هستیم تا مردم بهصورت عمومی و جدی، در جریان این فعالیتها قرار گیرند.
صابریون ادامه داد: درحال حاضر 79 دستگاه از مجموع 123 دستگاه دولتی، نیمهدولتی و خصوصی در سامانه «سو» فعال هستند؛ سامانهای که گزارشهای مردمی در آن ثبت شده و به دستگاههای مربوطه ارجاع داده میشود. از ابتدای راهاندازی آزمایشی سامانه در شهریورماه سال گذشته تاکنون، 299 گزارش ثبت شده که از این تعداد، 180 مورد پیگیری و به آنها پاسخ داده شده و به نتایج مشخصی رسیده است.
وی با بیان آمار پاسخگویی دستگاهها، گفت: شهرداری با دریافت 55 گزارش و پاسخگویی به 51 مورد، در صدر دستگاههای پاسخگو قرار دارد. آموزشوپرورش نیز با 25 گزارش و پاسخ به 22 مورد، رتبه سوم را دارد؛ این عملکردها نشاندهنده ظرفیت دستگاهها برای پاسخگویی به مطالبات مردمی است.
دبیر ستاد همچنین با تأکید بر لزوم ارتقای سطح پاسخگویی مدیران استان، افزود: با توجه به جایگاه مدیران عالی استان و نمایندگان دولت در ستاد، پیشنهاد میکنیم در جلسات آینده، امکان ارزیابی دورهای دستگاهها فراهم و فضای پاسخگویی تقویت شود. تلاش ما این است که مردم صرفاً گزارشدهنده نباشند، بلکه بهعنوان کنشگر فعال، روند مطالبهگری را دنبال و نتیجه آن را مطالبه کنند.
صابریون در پایان با اشاره به همکاری سایر نهادها، گفت: همکاری ارزشمندی با دادستانی و اداره اطلاعات درحال انجام است و فردا نیز میزبان مدیران استانی خواهیم بود. بیش از یکهزار و 400 نفر در این فرآیند مشارکت داشتهاند و نزدیک به 350 تا 360 نفر در قشرهای مختلف اجتماعی، شناسایی میشوند و مورد تقدیر قرار میگیرند؛ ازجمله خیرینی که در زمینههایی همچون اهدای خون فعالیت داشتهاند.
* اجرای طرح توانمندسازی کنشگران فرهنگی در استان همدان با هدف کاهش تنشهای اجتماعی
معاون علمی پژوهشی ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان نیز در این جلسه از آغاز اجرای «طرح توانمندسازی کنشگران فرهنگی» در استان همدان خبر داد و گفت: امر به معروف و نهی از منکر، اگر با روشهای سنتی در جامعه امروز دنبال شود، نهتنها بازدهی لازم را نخواهد داشت، بلکه ممکن است سبب بروز تنش و حتی انزجار اجتماعی از این واجب مقدس شود؛ ازاینرو نیازمند رویکردهای نوین، آموزشهای کاربردی و توانمندسازی علمی کنشگران اجتماعی هستیم.
حجتالاسلام هادی رضایی با اشاره به اهداف این طرح، افزود: این برنامه با عنوان طرح توانمندسازی کنشگران فرهنگی در حوزه منکر استان همدان طراحی شده و جامعه هدف آن، تمامی فعالان اجتماعی و مطالبهگرانی هستند که به دنبال اصلاح امور در بستر قانون و اخلاقاند. در فاز نخست، یکهزار نفر از این کنشگران در قالب پنج گروه 200 نفره، آموزشهای تخصصی خواهند دید. این طرح در مدت 9 ماه اجرا میشود و محور آن توانمندسازی در 18 عرصه مطالبهگری اجتماعی است.
وی با تأکید بر ضرورت اخلاقمحور بودن مطالبهگری، خاطرنشان کرد: اگر کنشگری مبتنی بر اخلاق و قانون نباشد، نتیجه آن تنش، فرسودگی روانی و درنهایت انفعال کنشگر خواهد بود. ما در این طرح به دنبال ارتقای مهارتهای شخصی، اجتماعی و ارتباطی فعالان هستیم تا مطالبهگری آنان به الگوی عملی موفق در حل مسائل اجتماعی تبدیل شود.
معاون علمی پژوهشی ستاد مراحل اجرای طرح را اینگونه تشریح کرد: نخست، هسته اجرایی از اساتید متخصص تشکیل میشود که وظیفه پایش مخاطبان، سنجش مهارتهای بینشی و تعیین نیازهای آموزشی آنها را برعهده دارند؛ در مرحله دوم، شخصیت و توانمندیهای کنشگران ازنظر توان فعالیت اجتماعی، سنجیده میشود. سپس متناسب با نیازهای آموزشی استخراجشده، محتوای تخصصی تولید خواهد شد.
رضایی افزود: کارگاههای تعاملی با محوریت آموزش مهارتها و نه صرفاً مباحث نظری برگزار خواهند شد. بعد از آن، آزمونهای ارزیابی یادگیری و تحلیل بازخوردها انجام میگیرند تا نقاط ضعف شناسایی و اصلاح شوند. همچنین یک اردوی علمی- تفریحی برای کنشگران و خانوادههای آنان درنظر گرفته شده است تا هم آموزشهای مکمل ارائه و هم حمایت خانوادهها از این افراد تقویت شود.
وی تصریح کرد: در گام نهایی، پروندهسازی، طبقهبندی و ساماندهی کنشگران انجام میشود؛ آموزشها پس از دوره حضوری نیز بهصورت مجازی استمرار مییابد. مستندسازی کامل فرآیند نیز از ابتدا صورت خواهد گرفت تا هم برای رسانهها قابل ارائه باشد و هم الگویی برای سایر استانها فراهم شود. یکی از محورهای کلیدی این طرح، کار روی الگوهای فکری کنشگران است؛ بهویژه در مقابله با تفکراتی مانند نتیجهگرایی افراطی که باعث دلسردی زودهنگام و توقف مسیر مطالبهگری میشود.
معاون علمی پژوهشی با اشاره به موانع پیش روی مطالبهگری مؤثر، تصریح کرد: یکی از چالشهای جدی ما، ضعف در تشخیص دقیق مسائل و ناتوانی در شناسایی ریشههای اصلی فساد است. ما باید کنشگران را توانمند کنیم تا هم مسئله را درست بشناسند و هم بتوانند ریشهها را هدف قرار دهند و نه فقط نشانهها را.
رضایی در ادامه به محورهای مهارتی طرح پرداخت و گفت: در بخش مهارتی، چند حوزه کلیدی مد نظر قرار گرفته؛ مهارت ارتباط مؤثر، نخستین و مهمترین آنها است. کنشگر باید بتواند با مردم، مسئولان و رسانهها ارتباط سالم، دقیق و مؤثر برقرار کند. مهارت حل مسئله اجتماعی، سواد رسانهای، آشنایی با حقوق شهروندی و قوانین مربوط به مطالبهگری از دیگر سرفصلهای این بخش است که به شکل تخصصی آموزش داده خواهد شد.
معاون علمی پژوهشی ستاد محور حمایتی را نیز بسیار مهم دانست و اظهار کرد: یکی از ارکان موفقیت این طرح، جلب حمایت خانوادهها است. خانوادهها باید از کنشگر اجتماعی حمایت کنند، نه اینکه مانعی بر سر راه او باشند. در این زمینه خدمات مشاوره روانشناختی و حقوقی هم برای کنشگران و هم خانوادههای آنان درنظر گرفته شده تا انگیزه آنها حفظ شود و از فشارهای بیرونی نیز در امان باشند.
حجتالاسلام رضایی در تبیین خروجیهای مورد انتظار این طرح ابراز کرد: در پایان این فرآیند، ما به یک بانک اطلاعاتی دقیق از جامعه هدف میرسیم؛ شامل میزان بینش، سطح سواد و مهارتهای کنشگران قبل و بعد از آموزش. همچنین با شبکهسازی و تشکیل حلقههای میانی توانمند، این افراد میتوانند در ادامه نیز نقشآفرینی مؤثری در حوزه حل مسائل اجتماعی داشته باشند. خانوادههای آگاه و حامی نیز به پشتوانه این فرآیند تبدیل میشوند و خروجی طرح، الگوهایی موفق خواهد بود که جامعه بتواند از آنها بهره بگیرد.
وی در پایان سخنانش به ویژگیهای متمایز این طرح اشاره کرد و گفت: ویژگی شاخص این طرح، دقت و هدفمند بودن آن است. برخلاف برخی دورهها که آموزش بدون شناخت قبلی انجام میشود، ما ابتدا مخاطب را پایش و ارزیابی میکنیم و سپس آموزش متناسب با نیاز او طراحی و ارائه میشود. سه محور اصلی طرح یعنی اندیشه، مهارت و حمایت در کنار هم یک بسته جامع و مؤثر را شکل میدهند.
معاون علمی پژوهشی ستاد در پایان سخنانش با تأکید بر تحلیل بازخوردها، افزود: بعد از هر مرحله آموزشی، بازخوردها جمعآوری و تحلیل میشوند تا نقاط ضعف اصلاح شوند و کیفیت آموزش ارتقا پیدا کند. ما امیدواریم با اجرای دقیق این طرح و حمایت عزیزان، گامی مؤثر در مسیر احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر برداریم.
