چالش‌های زیست‌محیطی و عمر کوتاه سازه‌های مدرن شهرها دغدغه‌ای جدی برای آینده شهرنشینی شده است اما یک استارتاپ نوآور با تلفیق هنر سنتی سنگ‌تراشی و فناوری هوش مصنوعی و رباتیک، رویکردی تازه را برای ساخت شهرهای پایدار و مقاوم ارائه می‌دهد؛ رویکردی که می‌تواند معماری شهری را بار دیگر با اصالت پیوند دهد.
در دل یک انبار وسیع متعلق به دهه 1930 در بروکلین که به‌تازگی در اختیار استارتاپ خلاق «مونومنتال لبز Monumental Labs» قرار گرفته، هنر کهن و به‌طور تقریبی فراموش‌شده حکاکی روی سنگ و ساخت مجسمه‌های سنگی، در حال تجربه رنسانسی مدرن است.
این استارتاپ که تنها دو سال از تأسیسش می‌گذرد، با تلفیق سنت چکش و قلم سنگ‌تراشی با فناوری رباتیک و هوش مصنوعی، به‌دنبال تحولی بنیادین در ساخت بناها و آثار هنری است و با کمک سرمایه‌گذاری هشت میلیون دلاری توانسته است در این انبار قدیمی یک کارخانه مدرن به مساحت 37 هزار فوت مربع ایجاد کند. سقف‌های 30 فوتی این کارخانه فضای کافی برای انجام پروژه‌های عظیم فراهم می‌کند.
بیش از 12 بازوی رباتیک هفت‌محوری قرار است در کارخانه حاضر سنگ‌های بزرگ گرانیت، سنگ آهک و مرمر را به مجسمه‌ها و نماهای تزئینی تبدیل کنند. استارتاپ یادشده تلاش دارد با استفاده از فناوری‌های پیشرفته به حوزه ساخت‌وساز با سنگ ساختاری وارد شود که در آن بلوک‌های عظیمی که با دقت بالا برش خورده‌اند، همچون قطعات لگو در ساخت دیوارها و فونداسیون ساختمان‌ها به‌کار گرفته شوند. ساختارهای سنگی از دیرباز به عنوان مقاوم‌ترین و پایدارترین روش‌های ساخت شناخته شده‌اند و سنگ نیز ردپای کربنی بسیار پایین‌تری نسبت به بتن دارد؛ عاملی که در شرایط کنونی اهمیت زیست‌محیطی بالایی پیدا کرده است.
با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و اتوماسیون پیشرفته می‌توان هزینه تولید و برش سنگ را تا 75 درصد کاهش داد، به‌طوری که ساخت با سنگ به تنها یک‌چهارم هزینه ساخت با بتن برسد.
یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این کارخانه، به‌کارگیری سیستم‌های هوش مصنوعی است که با کمک یادگیری تقویتی (reinforcement learning) مسیرهای بهینه برش را با در نظر گرفتن شکل سه‌بعدی مدل‌های هندسی تعیین می‌کند. نرم‌افزار اختصاصی این استارتاپ از هر پروژه حکاکی درس می‌گیرد و با افزایش پروژه‌ها، عملکرد خود را بهبود می‌بخشد. این امر امکان تولید تا 100 مجسمه در مقیاس واقعی سالانه و به احتمال زیاد ساخت چند ساختمان تمام‌سنگ بزرگ را فراهم خواهد کرد.
آماده‌سازی زیرساخت‌های کارخانه نیز نیازمند تغییراتی از جمله تقویت بنیادهای آن برای تحمل وزن سنگ‌های عظیم است. این تغییرات نخستین گام‌های کاربردی برای عملی کردن هدف بلندپروازانه شرکت، یعنی بازتعریف نحوه ساخت شهرها با سنگ، به‌شمار می‌روند. فناوری حاضر در کنار جنبه‌های فناورانه، جنبه‌های اجتماعی و زیبایی‌شناسی معماری را نیز در نظر دارد.
سازه‌های سنگی قرن‌ها دوام می‌آورند و در برابر ساختمان‌های مدرن که به‌طور معمول پس از چند دهه فرسوده می‌شوند، مزیت چشمگیری دارند. این دیدگاه نشان می‌دهد که فضای بازار به‌شدت آماده پذیرش رویکردی است که عمر مفید ساختمان‌ها را افزایش دهد و در کنار آن زیبایی‌های کلاسیک معماری را بازگرداند.
استارتاپ یادشده در حال حاضر قرار است پروژه ساخت یک برج دیده‌بانی 30 فوتی را در خود کارخانه به‌عنوان نمونه اجرا کند تا قابلیت‌های فناوری خود را برای جذب حمایت‌های مالی و قراردادهای بزرگ‌تر به نمایش بگذارد و پس از آزمایش موفق این پروژه، وارد ساخت بناهای مسکونی و تجاری بزرگ‌تر با سنگ شوند. این استارتاپ با اتکا به ترکیب هوش مصنوعی، اتوماسیون و هنری که نسل‌ها فراموش شده بود، در تلاش است تحولی عمیق و ماندگار در صنعت ساختمان ایجاد کند؛ تحولی که ساختمان‌ها را از سازه‌های موقتی زودگذر به بنایایی مقاوم، زیبا و دوستدار محیط زیست بدل می‌کند.