جوامع انسانی در هر موقعیت و مقطعی، دارای برجستگیهای مثبت فرهنگی رفتاری و درعینحال ضعفها و نقصهایی در چنین حوزههایی هستند که برای پیشروی به سوی سعادتمندی هرچه بیشتر، ضروری است پس از انجام پالایشهای لازم، با انجام عملیات فرهنگی تدریجی و مستمر، روزبهروز بر ظرفیت افراد و گروهها برای پذیرش مؤلفههای مطلوب توأم با همافزایی، افزوده شود. همان توصیه قرآنی قریب به مضمون که میفرماید «برخی از شما بر برخی از جهت علم و معرفت برتری داشته و با تعاطی و تعامل باید یکدیگر را به سوی بهترینها، پیش برانید».
واقعیتی است که گذشته از نکات مثبت فرهنگی رفتاری موجود در ملت فهیم ایران، پس از تحقق انقلاب اسلامی که تکاملی و پیشبرنده بوده و هست و باید هم چنین باشد، به دلایل مختلف بهای لازم به فعالیتهای فرهنگی و سوق دادن افراد و گروهها به سوی فرهنگ ناب و سعادتآفرین جامعه اسلامی، آنچنان که باید، داده نشد و صادقانه بگویم، بخشی از افراد و گروهها که ظرفیتهای لازم را نداشتند، بهاصطلاح از جای خود خارج شدند و هزینههای گزافی بر جامعه ایران و انقلاب تحمیل کردند.
شاید بتوان گفت دراینبین، بیشترین آسیبهای مشهود به حوزههای فرهنگ و اقتصاد وارد شد؛ برای مثال برخی ظرفیت تحمل جامعه آزاد به مفهوم اسلامی را نداشته و در این بستر دهها ظلم و اجحاف را بر آحاد جامعه روا داشتند، درحالی که میباید خاطی و مجرم به اندازه مناسب هزینه خلاف خود را بپردازد و تنبیه به معنای درست شود که هم برای خودش راهگشا باشد و هم نافع برای جامعه، اما تحت لوای رأفت اسلامی و عدم خشونتطلبی آموزههای دینی، در رفتار لطمه زدنها برای منافع شخصی را بر پذیرش خوبیها، ناجوانمردانه ترجیح دادند که البته اگر سنت دینی و آموزههای اسلامی آنچنان که باید اجرا میشد، اینگونه افراد و گروهها جای یکهتازی نمییافتند تا آنچه پسندیده نیست را بر خلقالله تحمیل و به انقلاب مقدس اسلامی و مطالبات ارزشمند آن لطمه وارد کنند.
واقعیتی است که گرچه از جهت مکتب انسانساز و سعادتآفرین، دارای والاترین و عالیترینش در عالم هستیم و بهدرستی عدالتخواهترین ملت جهانیم و دوست و دشمن بهخصوص جامعه انسانی منصف با وجدانهای بیدار هم به این موضوع معترفاند، اما نمره میانگین یا سرجمع نگاه و رفتار ما در سنجش با آموزههای سعادتآفرین الهی، دارای رتبه خوب است و عالی نیست و باید برای عالی و به معنای حقیقی قویتر شدن، ضمن تأکید بر اصل مهم خودسازی، نخبگان و نهادهایی چون آموزشوپرورش، حوزههای علمیه، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، تبلیغات اسلامی و ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، بیشازپیش برنامهریزی هدفمند و تلاش همهجانبه داشته باشند، انشاءالله.
