چرا اسلام مدیریت اقتصادی خانواده را بهعهده مرد گذاشته است
آرامش خاطر زن؛ ارمغان مسئولیت اقتصادی مرد در خانواده
سپهرغرب، گروه ریحانهآفرینش: مطابق با فقه اسلامی مدیریت اقتصادی خانواده در دست مرد است و این مرد خانواده است که وظیفه دارد در قالب نفقه، هزینههای زندگی زن و فرزندانش را بهعهده بگیرد. بر همین اساس طبق توصیههای دینی، وظیفه اصلی زن در خانه و خانواده رتق و فتق و مدیریت امور است.
بر این مبنا حتی زن در قبال انجام امور خانه میتواند از مرد مزد طلب کند و مرد هم موظف است به زن بهازای خانهداری و حتی شیری که به فرزندانش میدهد، پول پرداخت کند. با وجود این طبق توافقی که میان مرد و زن در کانون خانواده وجود دارد، کمتر پیش میآید که زن در قبال انجام کارهای خانه یا شیر دادن به فرزندشان طلب مزد کند. تنها شرط پرداخت نفقه از سوی مرد به زن تمکین است به این معنا که زن ولایت مرد در خانواده را بپذیرد و به رسمیت بشناسد. در چنین ساختاری میتوان تقسیم عادلانه وظایف و مسئولیتها را میان زن و مرد برمبنای استعدادها و خلقتشان شاهد بود. بر این اساس است که زنان بهعنوان جنس ظریفتر و احساسیتر، مدیر خانه و خانوادهاند و مردان مسئولیتهای اقتصادی و تامین معاش خانواده را بهعهده دارند. این مسأله برای زن یک آرامش و امنیت خاطری فراهم میآورد تا با فراغ بال بتواند به وظیفه اصلی خود که همان تربیت فرزند و مدیریت نظام خانواده است به شکلی شایستهتر بپردازد.
در برابر این در نظامهای حقوقی غیردینی و ساختار دنیای غرب با شعار برابری زن و مرد، زنان را به خارج از خانه میکشند و زن در دنیای غرب و در ساختارهای حقوقی غیراسلامی علاوه بر اینکه باید بار مسئولیت خانه و خانواده را به دوش بکشد در ساختارهای اجتماعی نیز باید نقشآفرینی کند و پا به پای مردان در حوزه مدیریت اقتصادی خانه و خانواده حضور داشته باشد. موضوعی که موجب فشاری مضاعف به زنان میشود و فرسودگی آنها را در پی دارد. این اما فقط یک بخش ماجراست. حضور زن در محیطهای کاری بدون رعایت ضوابطی همچون اختلاط زن و مرد و عدم حفظ ارزشها و حریمها میتواند صدمات متعددی را به زنان وارد کند.
در واقع بسیاری از قوانین مورد تاکید اسلام که بهعهده مرد گذاشته شده در جهت حفظ حریم زن است. در کنار اینها نکته دیگری که باید مد نظر قرار گیرد، استفاده از زن به عنوان نیروی کار ارزان قیمت است. موضوعی که با انقلاب صنعتی در دنیای غرب مطرح شد و پس از آن با انقلاب جنسی و راه انداختن جریانهایی همچون فمینیسم تلاش شد تا زنان را از خانه و خانواده بیرون کشیده و بهعنوان نیروی کار ارزان قیمت وارد واحدهای صنعتی و تولیدی کنند تا شاهد بروز ظلمی مضاعف به زنان باشیم. در نهایت اما هنوز هم در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا زنان در مشاغل مشابه با مردان از حقوق پایینتری برخوردارند. این مسأله تا آنجا پیش رفته که در اتحادیه اروپا روز 4نوامبر2019 /13آبان، روز «برابری دستمزد زنان و مردان» نام گرفته است. در این روز فعالان حقوق زنان در سراسر اروپا در چارچوب برنامههای مختلف، خواستار تعیین دستمزدی برابر با مردان میشوند. با وجود این در عصر حاضر همچنان زنان و مردان در دنیای غرب برای شغل مشابه، دستمزد برابری دریافت نمیکنند تا ثابت شود، نگاه غرب به زن فقط نگاهی ابزاری بوده و بیرون کشیدن زن از خانه با شعارهایی همچون تساوی حقوق تنها پوششی برای تامین نیروی کار ارزان قیمت بود و نه بیشتر.
*مریم زاهدی
شناسه خبر 68810