مطلع عشق
مردسالاری بهتر است یا زن سالاری؟!
سپهرغرب، گروه ریحانهآفرینش: زندگی در کنار یک همسر زورگو و خودبرتربین بهقدری سخت است که کام هردو نفر را زهر میکند. نوک پیکانِ «مردسالاری» یا «زنسالاری» در زندگی زناشویی، مستقیماً زندگی مشترک زوجین را هدف میگیرد.
«با هزار امید و آرزو مانند هر دختر دیگری ازدواج کرد. از همان روز اول همسرش با بُکن نکنهایش آزارش میداد؛ از انتخاب لباس گرفته تا نحوه برخوردش با دیگران. اما عروسخانم سعی میکرد به فال نیک بگیرد و به پای دوست داشتن زیاد بگذارد. رفتهرفته رفتارهای مرد و زورگوییهایش بیشتر و بیشتر میشود. زن جوان اعتمادبهنفسش را از دست میدهد، خودش را یک آدم دستوپاچلفتی تصور میکند که از پس هیچ کاری برنمیآید، همسرش یکبار بدون تعارف به او گفت: در خانواده ما، حرف حرف مرده! ما مردسالاریم. فقط باید بگویی چشم! بااینحال بازهم صبوری میکند و به همسرش چشم میگوید؛ هرچه نباشد مرد است و احترامش واجب.
تا اینکه به یک مهمانی دعوت میشوند. در آنجا برای کمک به میزبان به آشپزخانه میرود و در جمع زنانه خوشوبشی میکنند؛ سر سفره شام همسرش چنان اخمی به او میکند که «با یک من عسل هم نمیشود خوردش»! آن شب با هزار بدبختی و سرخوسفید شدنهای عروس در زیر چشمهای خشمگین همسرش، به پایان میرسد. در راه برگشت همسرش با توپ پُر به او میگوید، تو اصلاً زن حرفگوشکنی نیستی و با رفتارت به من بیاحترامی میکنی. زن هرچه فکر میکند متوجه نمیشود، با خودش میگوید: «من که حرفی نزدم، چرا به تریج قبای آقا برخورد؟ در آخر کاشف به عمل میآید که وقتی به آشپزخانه رفته و با خانم خانه حرف زده، همسرش را ناراحت کرده است! همسرش یک جمله میگوید که حکم پُتک محکمی بر سر زنش است؛ از زن سبک خوشم نمیآید. دفعه آخرت بود که هرهر کرکر راه انداختی!»
این یک داستان واقعی است که ممکن است برای خیلی از زوجین اتفاق بیفتد. شاید برای شما یا دوست و آشنایانتان هم اتفاق افتاده باشد؛ روایت مردسالاری و زورگوییهایی که در هر موضوعی دستوپای زن را میبندد تا خلاف میل و علاقه آنها برخورد نکنند. زندگی در کنار یک همسر زورگو و و خودبرتربین بهقدری سخت است که زندگی را به کام هردو نفر تلخ که هیچ، زهر میکند. معمولاً چنین افرادی به نظر همسرشان اهمیتی نمیدهند و تنها چیزی که برایشان مهم است، ریاست و قدرتطلبی است. تداوم این زندگی باعث به ستوه آمدن زن شده و حتی ممکن است در مواقعی زندگی مشترک را خراب کند.
رهبر معظم انقلاب فرمود: «یکجا مرد کوتاه بیاید، یکجا زن کوتاه بیاید؛ تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.»
زنسالاری خطرناکتر از مردسالاری!
البته زورگویی و عشق ریاست و قدرتطلبی تنها در مورد آقایان صدق نمیکند، در دنیای امروز شاید بیشتر از مردسالاری، زنسالاری دیده میشود. زنهایی که بعد از ازدواج همه هموغمشان این است که افسار مرد را در دست بگیرند و آنها را به هرسویی که عشقشان میکشد، هدایت کنند؛ بدون اینکه ارزش و احترامی برای مرد خانه قائل شوند و بدون توجه به آسیبی که به زندگی مشترکشان وارد میکنند. برخی از بانوان ناخواسته و تنها برای چشموهمچشمی با دیگران احترام و اقتدار همسرشان را زیر سؤال میبرند، برخی هم از قصد. غافل از اینکه با این کار تیشه به ریشه زندگیشان میزنند.
نه مردسالاری و نه زنسالاری!/ در زندگی مشترک سالار بودن چه جایگاهی دارد؟
رهبر معظم انقلاب با تأکید بر نهی زنسالاری و مردسالاری، میفرماید: «اینطور هم نیست که بگوییم همهجا خانم باید از آقا تبعیت کند؛ نخیر. چنین چیزی نه در اسلام داریم و نه در شرع. ارجال قوامون علی النساء معنایش این نیست که زن بایستی در همه امور تابع همسر باشد. نه! یا مثل برخی از این اروپاندیدههای بدتر از اروپا و مقلد اروپا، بگوییم که زن بایستی همهکاره باشد و مرد باید تابع باشد. نه این هم غلط است. بالاخره دو تا شریک و دو تا رفیق هستید. یکجا مرد کوتاه بیاید، یکجا زن کوتاه بیاید. یکی اینجا از سلیقه و خواست خود بگذرد، دیگر در جای دیگر، تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.»
فرمایش رهبر معظم انقلاب به این معنا نیست که ولایتپذیری را زیر سؤال ببریم. ولایتپذیری را باید در جایگاه خودش استفاده کرد؛ خیلی از جاها مسئولیت زندگی و حتی مباحث مالی هم بهعهده خانم است، پس وقتی مسئولیت بهعهده خانم بوده، تبعیت از خانم باید از طرف آقا اتفاق بیفتد.
یک روانشناس و متخصص خانواده میگوید: «ازدواج منجر به این میشود که در جریان زندگیمان با یک نفر به اشتراک برسیم. رفاقت مؤلفهای است که میتواند این شراکت را جذاب و بادوام کند. در رفاقت سالار بودن و بزرگتر بودن و برتر بودن جایگاهی ندارد. بنای ما در زندگی مشترک بر این است که رفیق هم باشیم. یعنی کنار هم بوده و با هم خوش بگذرانیم. یعنی حواسمان به هم باشد که داریم چه کار میکنیم و کمک کنیم به هم و مراقب هم باشیم.
«سجاد کریمانمجد» ادامه داد: ریعنی اجازه ندهیم کسی به رفیقمان آسیبی بزند، هوایش را داشته باشیم و اصطلاحاً مرام و معرفت رفاقت را بلد باشیم. حالا در تعریف یک زندگی مشترک سالار بودن اصلاً جایی دارد؟ یقیناً خیر. پس اگر قرار باشد یکی از این دو نفری که ازدواج میکنند سالار و برتر باشد، رفاقت شکل نخواهد گرفت.
تبعیت از همسر دلیل بر مردسالاری نیست
کریمانمجد میگوید: در زندگی مشترک یکسری مسئولیتها وجود دارد که بهعهده یک نفر است و او باید انجامش دهد. وقتی یکی از دو نفر یک مسئولیتی دارد، منطق انجام آن مسئولیت اقتضا میکند که بتواند در مورد آن مسئولیت حرف آخر را بزند. اینجا خیلیهایمان اشتباه میکنیم. در ادبیات زندگی مشترک خیلی از اوقات کلمه «تبعیت و ولایتپذیری» بیان میشود و آقایان انتظاراتی از خانمها دارند که «تو باید ولایتپذیر باشی». علت این ولایتپذیری را گاهی اوقات خانمها در ذیل عنوان مردسالاری معنا میکنند و میگویند مگر مردسالاری است که از تو تبعیت کنم و ولایتت را بپذیرم؟ اینجا معمولاً یک برداشت اشتباه میشود و سریع موضوع را به مردسالاری ربط میدهند.
این مشاور خانواده با ذکر این نکته که ولایتپذیری و تبعیت از همسر بههیچوجه دلیلی بر مردسالاری نیست، میگوید: برخی از امور در زندگی مشترک بر دوش مرد است. این مسئولیت در بسیاری از موارد زندگی به تناسب موقعیت یک مرد در یک رابطه مشترک به دوش آقا بوده و چون مسئولیت به دوش اوست، پس باید ولایتش را پذیرفت و تبعیت کرد. یعنی رابطه بین مسئولیت و ولایتپذیری مستقیم است؛ حالا اگر این مسئولیت به دوش خانم باشد، باید از او تبعیت کرد.
با این تفاسیر در خیلی از امور چه در خانه، چه در بیرون و چه در فرزندداری که مسئولیت برعهده خانم است، باید مرد از خانم تبعیت کند. با یک مثال ساده برایتان توضیح دهیم؛ معمولاً آشپزی و مسئولیت آشپزی برعهده خانم خانه بوده، حالا قرار است یک میهمانی داشته باشید. آقا به خانمش اصرار میکند که حتماً باید قرمهسبزی بپزی، اما خانم میگوید نه من قیمه میپزم. آقا میگوید من بهعنوان مرد این خانه به تو میگویم باید این غذا را بپزی و شما هم باید ولایتپذیر باشی و بگویی چشم. خانم میگوید من به دلایلی صلاح نمیدانم که برای این میهمانی قرمهسبزی بپزم، چون مسئولیت درست کردن این غذا با من است و وقتی مسئولیت با من است، پس باید از من تبعیت کنید.
درک معنای زندگی مشترک، حلال مشکلات!
کریمانمجد تأکید میکند: مرد و زنی که ادعای مردسالاری یا زنسالاری میکنند، متوجه معنای زندگی مشترک نشدهاند. اگر معنای زندگی مشترک را درک کرده باشند و بدانند برای چه هدفی در کنار هم قرار گرفتهاند و رفاقت کنند، دیگر گذارهای بهنام مردسالاری و زنسالاری به ذهنشان خطور نمیکند.
تشکیل خانواده بهدلیل ایجاد تفاهم، محبت و عشق میان زن و شوهر، بسیاری از نیازهای روحی انسان را در زندگی تأمین میکند. در سایه تأمین این نیازها انسان به آرامش روحی دست پیدا میکند. قرآن کریم دستیابی به چنین آرامشی را یکی از ثمرات ازدواج دانسته و میفرماید: از نشانههای او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد، در این نشانههایی است برای گروهی که تفکر میکنند. این آرامش از آنجا نشأت میگیرد که این دو جنس مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط و پرورش هم هستند؛ بهطوری که هریک بدون دیگری ناقص است.
شناسه خبر 69965