آب یکی از مهمترین چالش‌ها در کرمانشاه به ویژه شهرستان صحنه است که به علت عدم اجرای طرح‌های تأمین آب در گذشته، در حال حاضر مشکلات فراوانی در شهرستان وجود دارد.

چه در زمینه آب شرب و چه کشاورزی چالش‌های فراوانی در شهرستان صحنه وجود دارد که می‌طلبد اقدامات اساسی برای رفع این چالش‌ها و مشکلات مد نظر قرار گیرد.

کاهش نزولات جوی در سال‌های متمادی و در سایه آن کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، توأمان با نبود یک مدیریت و برنامه مدون موجب وارد شدن ضربه مهلک به پیکره کشاورزی و معیشت مردم شهرستان صحنه شده است.

باغشهر صحنه به عنوان یکی از مهمترین مراکز تولید محصولات کشاورزی و باغی در استان کرمانشاه محسوب می‌شود، ولی تأمین آب از مهمترین مطالبات و چالش‌های کشاورزان این شهرستان است.

احداث و تکمیل سد قشلاق به عنوان بزرگترین پروژه عمرانی در حال اجرای شهرستان صحنه می‌تواند نقش مهمی را در تأمین آب مورد نیاز باغات و اراضی کشاورزی مذکور ایفا کند که در گذشته سرعت اجرای این پروژه بسیار کم بوده است.

طی چند سال اخیر با پیگیری‌های صورت گرفته، روند تکمیل سد قشلاق سرعت بیشتری به خود گرفت، ولی در حال حاضر نبود اعتبارات سدی شده در مقابل بهره‌برداری از این سد که امید می‌رود طبق وعده‌ها به زودی آبگیری شود.

مجری پروژه سد قشلاق صحنه در این راستا در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به اینکه ساخت سد قشلاق از تاریخ 22 تیرماه سال 1388شروع شده است، افزود: عملیات ساخت این سد بیش از 14 سال و 2 ماه است که به طول انجامیده و اراده دولت بر آبگیری این سد است.

«محسن حسین‌آبادی» به مشخصات فنی سد اشاره کرد و افزود: سد قشلاق با حجم مخزنی 50 میلیون متر مکعب در 22 کیلومتری شمال شهر صحنه بر روی سراب «سیری جان» واقع شده است.

وی گفت: این سد از نوع خاکی با هسته رسی بوده و با طول تاج 409 متر و ارتفاع از بستر 64 متر احداث شده است.

او همچنین هدف از ساخت این سد را تامین آب شرب بلند مدت شهر صحنه با تخصیص آب سه میلیون مترمکعب، آب صنعت این شهر با تخصیص 6 میلیون مترمکعب، آب کشاورزی 2هزار و 250 هکتار از اراضی دشت صحنه باتخصیص آب 19.5میلیون مترمکعب ساخته شده است.

وی به اقدامات انجام شده بر روی این سد اشاره کرد و افزود: خاکریزی بدنه سد، بتن ریزی سرریز، حفاری وتزریق، احداث سازه آبگیر و بخش اعظم تهیه ونصب تجهیزات هیدرومکانیکال و ابزار دقیق و جاده بهره برداری سد انجام شده است.

حسین‌آبادی همچنین کارهای باقیمانده را نیز پاکتراشی مخزن، محوطه سازی، تکمیل راه دسترسی، جابجایی قبور شهدا و تملک اراضی باقیمانده مخزن سد عنوان کرد.

  وضعیت تملک اراضی روستای اسلام آباد سفلی و قشلاق

مجری پروژه سد قشلاق صحنه با اشاره به وضعیت تملک اراضی کاسه سد، گفت: 2 روستا در دریاچه سد قشلاق واقع شده اند روستای قشلاق با سطح اراضی 120 هکتار و روستای اسلام آباد سفلی با سطح اراضی 140 هکتار، اراضی روستای هالان با سطح 40 هکتار نیز در انتهای دریاچه قرار دارد، بنابراین سطح اراضی مخزن سد با احتساب اراضی ملی 335 هکتار است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کل اراضی روستا اسلام آبادسفلی توسط هیئت کارشناسان رسمی دادگستری ارزیابی شده است، اظهار کرد: در سال 1401 تاکنون مبلغ 700 میلیارد ریال خسارت باغات این روستا پرداخت شده ومابقی صورتجلسات خسارت باغات با رقم حدود 500 میلیارد ریال نیز در حال تنظیم و پرداخت است.

وی عنوان کرد: صورتجلسات عرصه زمین‌های ذکر شده با رقم حدود یک هزار و 200 میلیارد ریال تنظیم شده و در سال 1401 مبلغ 270 میلیارد ریال آن به علت اوقافی بودن به حساب ثبت واریز شده و مابقی آن نیز در صورت تامین اعتبار انجام خواهد شد.

مجری پروژه سد قشلاق صحنه افزود: جهت اسکان اهالی روستا نیز توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، زمین مشخص شده و طرح هادی آن نیز تهیه شده و معابر آن نیز تیغه زنی شده است و منتظر واگذاری زمین به اهالی می‌باشیم.

  برخی از کشاورزان حاضر به تملک اراضی خود نیستند

حسین‌آبادی در ادامه به پرداخت خسارت حدود 80 هکتار از اراضی روستای قشلاق نیز اشاره کرد و افزود: 30 هکتار از اراضی این روستا به تعداد 168 قطعه توسط هیئت کارشناسان رسمی دادگستری ارزیابی شده و در حال پرداخت می‌باشد و مالکان 10 هکتار از اراضی این روستا هنوز حاضر به تملک اراضی نشده اند؛ خسارت اراضی باقیمانده حدود 600 میلیارد ریال است.

وی ادامه داد: تملک 70 هکتار از اراضی این روستا انجام شده و 50 هکتار آن با رقم حدود 420 میلیارد ریال بعلت عدم وجود نقدینگی باقی مانده است.

  6 هزار میلیارد ریال برای آبگیری سد قشلاق نیاز است

فرماندار شهرستان صحنه نیز، سد قشلاق را عامل مهم عمران و آبادانی شهرستان دانست و عنوان کرد: این سد در آستانه آبگیری قرار گرفته ولی هنوز مشکل تملک اراضی و باغات 2 روستای اسلام‌آباد و قشلاق که در کاسه سد قرار دارند، حل نشده است.

«غلامرضا شهبازی» پیشرفت فیزیکی این پروژه را بیش از 90 درصد عنوان کرد و افزود: تا پایان سال 1401جمع کل اعتبارات تخصیص یافته سد قشلاق، سه هزار و 214میــلیارد ریال بوده است.

وی گفت: اعتبار مصوب سال 1402 نیز برای این سد 482 میلیارد ریال بوده که جهت اتمام پروژه به 6 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

  مشکل اوقافی بودن اراضی

فرماندار صحنه در ادامه به مشکلات پیش‌رو بهره‌برداری از سد قشلاق اشاره کرد و افزود: اداره اوقاف از سال 1394 با ادعای اوقافی بودن اراضی مخزن سد، طی مکاتبه ای با جهاد کشاورزی و ثبت اسناد و املاک، از انتقال سند اراضی کشاورزی مخزن سد به نام دولت جلوگیری نموده است.

وی افزود: مکاتبات، پیگیری ها، جلسات و تلاشها در زمینه حل این مشکل منتج به نتیجه نشده و کشاورزان نیز دارای سند کشاوزی زمین می‌باشند و اداره اوقاف نیز مدعی وقف است؛ در این شرایط این شرکت خسارت اعیان را در وجه کشاورز پرداخت می‌کند و هزینه عرصه را به حساب ثبت واریز می‌نماید تا مالکیت اراضی تعیین تکلیف گردد.

شهبازی گفت: به محض پایان تملک اراضی امکان آبگیری سد وجود دارد و کار چندانی برای احداث خود سد باقی نمانده است.