کشور عزیز ما ایران دارای پیشینه هفت هزار سال تمدن مشخص و بیش از چندین ده هزار سال تاریخ در حوزه‌های مختلف و زندگی بشر است که گواه این امر آثاری است که در موزه‌های مختلف ایران و به‌خصوص موزه ملی ایران نگهداری می‌شوند.

زندگی بشر در ایران از چندین ده هزار سال تا چندین صد هزار سال اثبات شده است و آنچه ما به‌عنوان تمدن شهرنشینی می‌شناسیم، چیزی حدود هفت هزار سال پیش است که به شهر باستانی شوش بازمی‌گردد و آثار نفیس آن مانند سفال‌های منقوش و آثار مختلف دیگر از جنس مس، آهن و برنز در موزه‌هایی مانند موزه ملی ایران نگهداری می‌شوند.

خوب است که در هفته میراث و فرهنگی مردم  با موزه‌ها آشتی کنند؛ چراکه این موضوع خیلی بااهمیت است. گردشگر خارجی با طی مسافت زیاد و صرف هزینه  برای دیدن موزه‌های ما و اشیایی که در هیچ جای دنیا وجود ندارند، به ایران می‌آیند، حال آنکه این اشیاء در کشور ما وجود دارد.

بازدید از موزه‌های تهران که جنبه هویتی دارند؛ در موزه ملی ایران دو بخش ایران باستان و موزه تاریخ دوران اسلام وجود دارد که آثار نفیس و گران‌بهایی در آن‌ها هست. موزه جواهرات مجموعه‌ بی‌نظیری در دنیا است و وقتی گردشگران خارجی این آثار را تماشا می‌کنند، به میزان ثروت گران‌بهای این موزه برای معرفی به دنیا پی می‌برند؛ موزه رضا عباسی در خیابان دکتر شریعتی تهران که در چهار طبقه آثار بسیار گران‌بهای نفیس از دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی در آن نگهداری می‌شوند نیز از دیگر موزه‌های کشو ما است.

خسرو شیروانی که استاد دانشگاه نیویورک است، در مستندی ایران را این‌گونه تعریف می‌کند: «ما در دنیا هیچ ملت و تمدنی سراغ نداریم که از ابتدای تاریخ بشر تا به امروز این‌همه آثار گران‌بهای هنری و میراث فرهنگی به جهان عرضه کرده باشد».

وقتی از هویت تاریخ صحبت می‌کنیم، لازمه آن این است که مردم ایران حداقل یک‌بار به این موزه‌ها سر بزنند، در هراستان ما موزه‌های مردم‌شناسی را داریم که هر مسافر اگر در سفر خود ابتدا از این موزه‌ها بازدید کند، با زندگی مردم آن شهر آشنا خواهد شد.

ما در ایران بیش از 27 اثر میراث فرهنگی ثبت جهانی یونسکو داریم و جزء 10 کشور برتر دنیا هستیم که این تعداد اثر میراث جهانی در خود جای داده است. در ایران نزدیک به یک میلیون اثر تاریخ طبیعی، فرهنگی و گردشگری وجود دارد و بخش کوچکی از آن که در استان سیستان و بلوچستان و در شهر سوخته که در 30 کیلومتری زابل  قرار گرفته، است که در موزه‌ آن  6 شیء منحصربه‌فرد دنیا نگهداری می‌شود؛ مثل نخستین چشم مصنوعی دنیا، نخستین جراحی جمجمه انسان، نخستین پویانمایی متحرک، نخستین شانه منبت‌کاری و نخستین تخته بازی جهان. حال آنکه تاکنون تنها 10 درصد شهر سوخته کشف شده است و هنوز 90 درصد آن باقی مانده! هر ایرانی با مراجعه به این موزه غرور ملی خواهد یافت، چراکه پیشینه منحصربه‌فردی را می‌یابد.

ما در معرفی موزه‌ها در سطح ملی و بین‌المللی خوب عمل نکرده‌ایم و باید دسترس‌پذیری آن‌ها برای اقشار مختلف جامعه باشد و برای کودکان، نوجوانان و توانیابان جامعه درنظر گرفته شوند. در جهان حتی برای نابینایان، ناشنوایان و معلولان شرایطی ایجاد شده تا بتوانند درخصوص آثار موزه اطلاعات کسب کنند. لازم است مسئولین کشور به آن توجه کنند تا بتوانند هویت ایرانی اسلامی را از طریق میراث فرهنگی و موزه‌های سطح کشور به همه مردم کشور اطلاع‌رسانی کنند.

موزه گیاهان دارویی و پزشکی آرامگاه ابن‌سینا همدان نیز یکی از موزه‌های با اهمیت کشور ما است؛ نباید فراموش کنیم که دانشمندان غربی معتقدند که جریان علم پزشکی از سمت ایران و زمان ابن‌سینا به جهان غرب رسیده است. موزه نفیس هگمتانه و اشیاء آن یا موزه آب یزد که هریک در جهان بی‌نظیرند و تمدن را نشان می‌دهند را هم داریم. موزه‌ها هم‌زمان با تماشای بازدیدکنندگان فرآیند انتقال دانش، تجربه و آموزش را به همراه دارند که باعث افزایش حس غرور و هویت ملی ایرانی است؛ توسعه مهندسی، معماری و دانش نیکان ایرانی در جهان بی‌نظیر است.

پیشنهاد می‌کنم برای سال تحصیلی آینده بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و آموزش‌وپرورش تفاهم نامه‌ای وجود داشته باشد تا تمام دانش‌آموزان ایرانی حداقل از موزه‌های شهر و استان خود بازدید کنند و موزه‌شناسی برای آن‌ها تدریس شود. سرفصل آموزشی برای انتقال تجربه به نسل جوان باید مد نظر باشد و برای سایرین نیز تبلیغات مناسب جهت معرفی موزه‌ها وجود داشته باشد.