تنگه هرمز، گذرگاه حیاتی و اقتصادی خاورمیانه و جهان
تنگه هرمز، نامی آشنا برای ایران، خاورمیانه، بازار جهانی نفت و کشورهای خلیج فارس است؛ آبراههای استراتژایک بین ایران و عمان که فلات ایران را از شبهجزیره عربستان جدا میکند. تنگه هرمز محور حیاتی و اقتصادی انرژی خاورمیانه و جهان است و به بیانی دروازه ورود به غرب آسیا و اقیانوس هند است که بخش اصلی این تنگه استراتژیک و دالان اقتصادی در حوزه حکمرانی ایران بوده و امتیاز بزرگی برای ایران در معادلات منطقهای و جهانی است.
روزانه 18 میلیون بشکه نفت معادل 40 درصد نفت جهان، از تنگه هرمز صادر میشود، 80 درصد نفت عربستان، 90 درصد نفت ایران، 99 درصد نفت عراق و امارات و 100 درصد نفت کویت و عمان از تنگه هرمز صادر میشود و همین نشانه اهمیت و حیاتی بودن تنگه هرمز است که یکی از گلوگاههای انرژی دنیا بوده و در شرایط فعلی اقتصاد جهانی که وابسته به نفت و گاز است، اهمیت تنگه هرمز بیش از همیشه بوده و به یک موضوع مهم در معادلات خاورمیانه و جهان تبدیل شده است.
ایران بهعنوان کشوری بزرگ و تأثیرگذار در منطقه، در حوزه انرژی و البته نظامی، تاکنون از این آبراهه بهعنوان یک اهرم قدرت استفاده نکرده و تا امروز با خویشتنداری و بهصورت مسالمتآمیز، حکمرانی بر این منطقه مهم را انجام داده و به دنبال بیثباتی در منطقه نبوده که این نشانه بزرگی و جایگاه ایران درخاورمیانه بوده که هیچگاه اهل تنش نبوده است .
اما اینروزها در اوج جنگ با رژیم صهیونیستی و متحدان غربیاش، بعضی تحلیلها از محدودیت و یا بستن تنگه هرمز توسط ایران حکایت دارد و اینکه ایران در مرحله نخست، احتمالاً قصد دارد محدودیتهایی را در این تنگه استراتژیک و حیاتی اعمال کند که اگر این اتفاق صورت گیرد، اقدامی در جهت فشار به اقتصاد اروپا و آمریکا و نشان دادن جایگاه تأثیرگذار خود در منطقه خاورمیانه است و اینکه دشمن به نقش مهم ایران در تأمین انرژی جهان آگاه باشد.
بیشک بستن تنگه هرمز که در اختیار ایران است، میتواند باعث ایجاد مشکلات اقتصادی زیاد بهویژه برای شرکتها و کارخانههای بزرگ، از آسیا تا اروپا باشد و از همه مهمتر، موجب افزایش قیمتها و بالا رفتن تورم در تمام کشورهای دنیا بشود و دنیای اقتصاد را به شوک فرو ببرد.
هرچند ایران تاکنون به این موضوع ورود رسمی نداشته است که شاید علت اصلی آن متضرر شدن کشورهای همسایه از امارات تا عراق و قطر و ارتباط خوب و دیپلماتیک ایران با این کشورها است؛ اما اگر جنگ ادامه پیدا کند، شاید ایران از این اهرم قدرت استفاده کند. هرچند تا امروز ایران با وجود داشتن توان نظامی بالا، دلیلی برای این کار نداشته است؛ اما بیشک در جنگ هر احتمالی میتواند وجود داشته باشد و هر کشوری برای دفاع از تمامیت ارضی خود، به راهکارهای دفاعی و بازدارنده متوسل میشود. ایران تاکنون در این حوزه ورود نکرده و حاکمیت خود بر این آبراهه تاریخی را در کمال آرامش و تعامل با جهان، حفظ و مدیریت کرده است.