رضا مقصودخواه در نخستین همایش جایگاه مدیریت شهری و شوراها در توسعه شهری صبح روز پنجشنبه با محورهای توسعه شهری، انتخاب هوشمند،گردشگری شهری، گردشگری درمانی، شورای کارآمد، زیرساخت‌های گردشگری هتل‌ها، حمل‌ونقل هوشمند، مونوریل و تراموا، خدمات درمانی و بیمارستان‌های تخصصی که در محل ساختمان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان همدان برگزار شد، با تبریک میلاد حضرت فاطمه زهرا و روز زن، اظهار کرد: بانوان در صنعت ساختمان، معماری، شهرسازی و حوزه مهندسی نقش مهم و اثرگذاری دارند و حضور آن‌ها در سطوح مدیریتی باید تقویت شود.
وی با قدردانی از عوامل برگزاری این نشست، افزود: این جلسه نخستین گردهمایی است و جلسات تخصصی‌تری در آینده برگزار خواهد شد تا مباحث شهر، شهرسازی و ترافیک در سطحی عمیق‌تر بررسی شود.
رئیس نظام مهندسی ساختمان استان همدان با اشاره به ظرفیت‌های توسعه‌ای همدان، تصریح کرد: این شهر بستر مناسبی برای توسعه دارد و آغاز این روند ضروری است؛ هر اقدامی در حوزه ترافیک، سرمایه‌گذاری و زیرساخت‌ها می‌تواند زمینه اشتغال و رشد اقتصادی را فراهم کند.
مقصودخواه با بیان تجربه‌ای از تبریز، گفت: در این شهر به‌دلیل بی‌توجهی به برنامه‌ریزی توسعه، کمربندی دور شهر به مانعی برای گسترش شهری تبدیل شده است و اگر در همدان نسبت به توسعه بی‌تفاوت باشیم، ممکن است با مشکلات مشابه روبه‌رو شویم.
وی اصلاحات اخیر در طرح‌های تفصیلی مرکز استان را از نقاط قوت برشمرد و تأکید کرد: با تلاش مهندسان شهرساز، دوگانگی نقشه‌ها برطرف شد و سرمایه‌گذاران اکنون مطابق ضوابط شفاف می‌توانند ساخت‌وساز کنند؛ این موفقیت نتیجه کار یک تیم هماهنگ است و نه یک فرد.
این مقام مسئول ادامه داد: همدان تنها «پایتخت تاریخ و تمدن» نیست و باید از وضعیت فعلی فراتر رود و با سرعت بیشتری به سمت پیشرفت حرکت کند. در این مسیر، اجرای رینگ سوم ترافیکی، ایجاد شبکه حمل‌ونقل پاک، بهره‌گیری از ناوگان برقی و توسعه پارکینگ‌ها، ضروری است.
به گفته وی، بخشی از مشکلات آلودگی هوا ناشی از نبود ناوگان حمل‌ونقل پاک است؛ موضوعی که با برنامه‌ریزی مناسب قابل حل خواهد بود.
مقصودخواه با اشاره به بحران آلودگی هوا، وزن مخصوص هوای سرد و وقوع اینورژن، گفت: لازم است در طرح‌های جامع و تفصیلی، مسائل زیست‌محیطی و زیرساختی با دقت بیشتری دنبال شود.
وی افزود: همدان باید در حوزه گردشگری، هتل‌سازی و زیرساخت‌های پذیرش رویدادها توسعه یابد؛ امروز حتی ظرفیت ایجاد سالن اجتماعات با گنجایش چند هزار نفر وجود ندارد و تعداد هتل‌های پنج‌ستاره متناسب با جایگاه شهر نیست.
وی با اشاره به طرح بیمارستان یک‌هزار تخت‌خوابی همدان، اظهار کرد: این پروژه از نیازهای جدی استان است، اما مکان‌یابی نامناسب، روند آن را دچار مشکل کرده است.
به اعتقاد وی، همدان ازنظر پزشکی و مهندسی ظرفیت‌های زیادی دارد و نباید از این توانمندی‌ها غافل شد.
رئیس نظام مهندسی ساختمان همدان با بیان لزوم نگاه بلندمدت به پروژه‌های عمرانی، گفت: در برنامه‌ریزی شهری باید نگاه صدساله داشت؛ اگر معبری احداث می‌شود یا ساختمانی بنا می‌شود، باید برای چند نسل آینده طراحی شود.
وی در ادامه با ذکر تجربه‌ای، افزود: در آلمان ساختمان‌هایی که امکان بهره‌برداری 100 ساله دارند، سرمایه ملی‌اند و باید حفظ شوند؛ این نگاه در همدان نیز باید تقویت شود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری همدان، اظهار کرد: بسیاری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این شهر منحصربه‌فرد هستند و می‌توانند محور سرمایه‌گذاری و اشتغال باشند.
مقصودخواه تأکید کرد: تحلیل صحیح این ظرفیت‌ها و مشورت تخصصی با شورای اسلامی شهر، می‌تواند مسیر توسعه را به شکل دقیق‌تری مشخص کند.
وی با بیان اینکه همدان در نقطه‌ای حساس از مسیر توسعه قرار دارد، افزود: تصمیمات امروز باید علمی، شجاعانه و آینده‌محور باشد.
مقصودخواه روند کُند برخی پروژه‌ها را ناشی از آغاز بدون مطالعه و توقف‌های طولانی دانست و گفت: در کشورهای دیگر همه جوانب پروژه بررسی و سپس عملیات آغاز می‌شود؛ اما ما گاهی پروژه را شروع می‌کنیم و سال‌ها متوقف می‌ماند.
وی بر لزوم به‌روزرسانی طرح جامع و تفصیلی شهر، مدیریت هوشمند ترافیک، توسعه حمل‌ونقل عمومی، حفظ هویت تاریخی در کنار نوسازی و جلوگیری از شهرسازی یک‌سویه تأکید کرد و افزود: در بسیاری از کشورها تقاطع‌های غیر هم‌سطح جای خود را به مدیریت هوشمند داده‌اند و ما نیز باید از تجارب جهانی بهره ببریم.
مقصودخواه همچنین توسعه شبکه حمل‌ونقل برقی، تعیین‌ تکلیف رینگ سوم، توسعه مسیرهای پیاده‌راه، پارک‌ها، فضاهای عمومی و توجه جدی به مدیریت آب را ضروری دانست.
وی با اشاره به تجربه کشورهای کم‌آب، گفت: باید بازچرخانی آب فاضلاب و استفاده از آب تصفیه‌شده را در دستور کار قرار دهیم.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه توسعه شهر باید عادلانه باشد، اضافه کرد: خدمات و امکانات نباید فقط در یک بخش از شهر متمرکز شود؛ همه مناطق از جنوب تا شمال و مرکز باید سهم برابر از توسعه داشته باشند.
وی نقش سه ضلع «مسئولان تصمیم‌ساز، جامعه مهندسی و مردم» را برای تحقق یک همدان پیشرفته تعیین‌کننده دانست و تصریح کرد: اگر این سه ضلع هماهنگ عمل کنند، آینده‌ای متفاوت برای شهر رقم خواهد خورد.
مقصودخواه در پایان سخنانش از همه شرکت‌کنندگان قدردانی کرد و گفت: همدان شایسته بهترین‌ها است و با همراهی هم، آینده این شهر را خواهیم ساخت.
* همدان شایسته شهری پویا و با نشاط است
عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان همدان نیز در آیین افتتاح نخستین همایش توسعه شهری با قدردانی از حضور شرکت‌کنندگان، اظهار کرد: این گردهمایی برگرفته از یک حس مسئولیت و نگاه توسعه‌گرا به شهر همدان است؛ نگاهی که از سطح جامعه و شهروندان آغاز می‌شود و تا لایه‌های مدیریتی شهر امتداد دارد.
روح‌الله امیدقانع با اشاره به اهداف اصلی همایش، افزود: پوسترها و بنرهای این رویداد نشان می‌دهد که چرا امروز دور هم جمع شده‌ایم؛ توسعه شهری نیازمند مدیریتی کارآمد، دغدغه‌مند و آینده‌نگر است.
به گفته وی، مشارکت‌محوری و توجه به ظرفیت‌های توسعه‌گرایانه می‌تواند زمینه‌ساز رشد پایدار شهرها باشد.
امیدقانع با تأکید بر جایگاه ویژه همدان در کشور، تصریح کرد: این شهر از نقاط بالقوه فراوانی برخوردار است که می‌توانند به ظرفیت‌های بالفعل تبدیل شوند.
وی «زمان» را بزرگ‌ترین چالش توسعه دانست و گفت: نمی‌توان زمان را به عقب بازگرداند و منتظر رخدادهای مثبت ماند؛ ازاین‌رو برنامه‌ریزی باید آینده‌نگر باشد تا بستر مناسب برای تصمیم‌سازی فراهم شود.
عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان همدان با اشاره به تداوم این مسیر، عنوان کرد: این همایش نخستین گام است و بی‌تردید نشست‌ها، سمینارها و میزگردهای بعدی ادامه خواهد داشت تا آگاهی‌بخشی لازم به شهروندان صورت گیرد و نیازهای واقعی آنان شناخته شود؛ هدف، دستیابی به زندگی شایسته، رفاه اجتماعی و کیفیت مطلوب برای مردم همدان است.
وی با اشاره به جایگاه مدیریتی شهرهای استان، بیان کرد: همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین، امروز بیش از هر زمان دیگر به یک برنامه‌ریزی مدون و مبتنی بر ظرفیت‌های موجود نیاز دارد.
عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان همدان ادامه داد: زیرساخت‌های گردشگری، سلامت‌محور، درمان‌محور و حوزه گردشگری سلامت ازجمله ظرفیت‌هایی است که می‌تواند به اقتصادی پایدار و کم‌خطر برای شهر منجر شود.
وی افزود: هدف از طرح این نکات، طرح دغدغه‌های توسعه شهری همدان است و امیدواریم در ماه‌ها و سال‌های آینده بتوانیم این مسیر را با جدیت بیشتر دنبال کنیم تا همدان به جایگاه واقعی و شایسته خود برسد؛ جایگاهی درخور شأن تک‌تک شهروندان.
امیدقانع با اشاره به نقش سازمان نظام مهندسی ساختمان، گفت: این سازمان یکی از قوی‌ترین و استوارترین نهادهای تخصصی و فنی در حوزه مدیریت شهری است و می‌تواند نقش مؤثری در تحقق برنامه‌های توسعه‌ای داشته باشد.
وی از سازمان نظام مهندسی همدان، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و انجمن ملی شهرسازی ایران و تمامی دست‌اندرکاران برگزاری این همایش تقدیر کرد و افزود: ادامه این مسیر نیازمند همکاری و همراهی همه متخصصان و دلسوزان شهر است.
امیدقانع در پایان سخنانش ابراز امیدواری کرد: این روز، آغاز راهی پُربار و نقطه شروعی مؤثر برای دستیابی به نتایج مطلوب در مسیر توسعه همدان باشد؛ شهری که لیاقت دارد شهر امید نامیده شود.
* همدان باید به شهری جذاب برای مدیران، سرمایه‌گذاران و نخبگان تبدیل شود
یک کارشناس حوزه شهری نیز در این همایش گفت: فضای این جلسات تخصصی‌تر و مهندسی‌تر است و امید می‌رود با مشارکت پُررنگ مدیران، زمینه گفت‌وگوهای علمی‌تر فراهم شود.
خلیل البرزنیا با اشاره به روند تدوین طرح جامع شهر همدان، اظهار کرد: برداشت وضع موجود در طرح‌های جامع معمولاً با دقت بالا انجام می‌شود و حتی تحلیل‌ها نیز وضعیت مناسبی دارند، اما بخش مهم طرح یعنی «ارائه پیشنهادهای عملیاتی» اغلب به حاشیه می‌رود.
به گفته وی، طرح جامع همدان نیز با وجود داده‌های ارزشمند درباره تراکم جمعیتی و ترافیک، در مرحله ارائه راهکارهای پیشنهادی دچار ضعف شد و مسیر آن تحت تأثیر فضای سیاسی قرار گرفت.
البرزنیا یکی از چالش‌های اصلی همدان را «نگاه مقیاسی به شهر» عنوان کرد و افزود: بسیاری از دستگاه‌های اجرایی خدمات خود را در مقیاس منطقه‌ای و ملی تعریف می‌کنند. برای نمونه، احداث بیمارستان‌های بزرگ مانند بیمارستان قلب یا بیمارستان یک‌هزار تخت‌خوابی تنها در شهرهایی مجاز است که دارای مرکزیت و مقیاس جمعیتی مشخص باشند تا استان‌های هم‌جوار نیز بتوانند از آن استفاده کنند.
وی توضیح داد: برای اینکه همدان مقصد خدمات ملی و منطقه‌ای باشد، شهر باید برای مدیران، سرمایه‌گذاران و متخصصان جذابیت لازم را داشته باشد. پزشک فوق‌ تخصصی که برای ارائه خدمات منطقه‌ای به همدان می‌آید، نیازمند امکانات شهری، رفاهی، آموزشی و خدمات عمومی کافی است.
این کارشناس حوزه شهری تأکید کرد: جمعیت همدان باید حداقل به یک میلیون نفر برسد و تراکم جمعیتی نیز از میانگین فعلی حدود 100 نفر در هکتار به حدود 150 نفر در هکتار افزایش یابد تا امکان ارائه خدمات گسترده و سطح بالاتر فراهم شود.
وی با اشاره به سه زمان اوج ترافیک (صبح، ظهر و عصر)، گفت: با همین تراکم فعلی، بخش زیادی از معابر اصلی دچار قفل‌شدگی است و باید برای آینده تصمیم‌گیری جدی انجام شود.
البرزنیا با استناد به داده‌های مشاور طرح جامع، توضیح داد: تنها پنج درصد از کل معابر شهر همدان را شریان‌های درجه یک تشکیل می‌دهد، اما بیش از 50 درصد حجم تردد در همین شریان‌ها اتفاق می‌افتد. در مقابل، 75 درصد مساحت معابر که شامل شریان‌های فرعی و محلی هستند، فقط 20 درصد تردد را به خود اختصاص می‌دهند؛ این یعنی «عمق فاجعه در توزیع ترافیک».
وی افزود: بخش زیادی از خدمات شهری مانند مراکز درمانی، فعالیت‌های تجاری و حتی فضاهای تفریحی کنار همین شریان‌های اصلی ایجاد شده‌اند، درحالی‌ که این معابر باید صرفاً نقش ترددی داشته باشند.
البرزنیا ضعف مدیریت شهری در آزادسازی معابر را از دلایل تبدیل شدن برخی معابر درجه یک به محل استقرار صنوف و فعالیت‌های غیر متناسب دانست و گفت: این امر باعث ایجاد گره‌های ترافیکی مشابه «تصلب شریانی» در بدن می‌شود.
وی با اشاره به رشد جمعیت و نیاز شهر به تراکم بیشتر، ابراز کرد: وقتی جمعیت به 150 نفر در هکتار برسد، بدون راهکار مناسب، شرایط مانند تهران خواهد شد و شهروندان از ابتدای خروج از منزل با ترافیک شدید مواجه می‌شوند.
وی تأکید کرد: طرح جامع باید راهکارهای جدی، قابل اجرا و علمی برای مدیریت این آینده ارائه می‌داد، اما چنین پیشنهادهایی در طرح دیده نشده است.
البرزنیا خاطرنشان کرد: همدان شهری است که خدماتی در مقیاس استان‌های اطراف مانند کرمانشاه، ایلام و لرستان ارائه می‌دهد. بنابراین پروژه‌های ترافیکی مانند احداث پُل‌های چندطبقه نباید از بودجه شهروندان همدان تأمین شود؛ بلکه باید اعتبار ملی دریافت کند، چراکه خدمات ارائه‌شده نیز ملی است.
وی تأکید کرد: هر طرح جامع یا طرح سامان‌دهی ترافیک در همدان باید این واقعیت را درنظر بگیرد.
این کارشناس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تجربه اسلام‌آباد پاکستان، گفت: در این شهر برای رساندن تراکم از 70–80 نفر در هکتار به 120 نفر، توسعه شهری مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی طراحی شد و سهم حمل‌ونقل اتوبوسی از 70 درصد به 30 درصد کاهش یافت.
وی افزود: توسعه همدان نیز باید مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی، تعریف مراکز خدماتی شهری و اتصال این مراکز با شبکه حمل‌ونقل کارآمد باشد تا هم فشار از روی شریان‌های اصلی برداشته شود و هم ارائه خدمات در آینده امکان‌پذیر باشد.
البرزنیا با تأکید بر ضرورت ارائه پیشنهادهای علمی در طرح جامع، گفت: این طرح باید تراکم، خدمات، حمل‌ونقل عمومی و مراکز توزیع خدمات شهری را با برنامه‌ای دقیق بازتعریف می‌کرد.
وی در پایان سخنانش با تشکر از برگزارکنندگان نشست، اظهار امیدواری کرد: جلسات بعدی با حضور گسترده‌تر شوراها و شهرداران و پس از پایان انتخابات برگزار شود تا مدیران با اطمینان بیشتر در این همایش‌ها مشارکت کنند.
* همدان سزاوار جایگاه ملی است و شورا باید بر محور تخصص‌های مهندسی اداره شود
عضو هیئت‌رئیسه نظام مهندسی ساختمان استان همدان با تبریک روز مادر و روز زن و با تأکید بر ضرورت تشکیل شورای اسلامی شهری غیر سیاسی، شفاف و متکی بر تخصص، مجموعه‌ای گسترده از دغدغه‌های شهری، فرهنگی، اجتماعی، ترافیکی، هویتی و مدیریتی همدان را تشریح کرد.
محمدعلی برفان با اشاره به تجربیات علمی، نظامی و مدیریتی خود، بر امکان «ساختن یک همدان قدرتمند» تأکید کرد و گفت: می‌شود و می‌توانیم؛ اگر نترسیم، اگر کار کنیم و اگر شجاعت داشته باشیم.
وی سپس با اشاره به قانون جدیدی که نامزد شدن هم‌زمان اعضای هیئت‌مدیره برخی سازمان‌ها در انتخابات شوراها را محدود می‌کند، افزود: این قانون باعث شده راحت‌تر و شفاف‌تر صحبت کنم.
برفان با یادآوری اینکه در دوره قبل نیز نامزد شورای اسلامی شهر بوده، گفت: رقابت منفی نداشتم و امروز هم همان رفاقت‌ها برقرار است؛ شورای اسلامی شهر نباید سیاسی باشد؛ شورا، محل کار شورایی است و نه محل سیاست‌بازی.
وی افزود: در شورای اسلامی شهر به انواع تخصص‌ها نیاز است، اما هفت رشته اصلی مهندسی باید به‌صورت قطعی حضور داشته باشند تا بتوانند شهرداران توانمند، شهرساز و شهر بلد انتخاب کنند.
برفان با انتقاد از غیبت مدیران شهری در این نشست، گفت: برخی عزیزانی که باید می‌بودند، نیستند.
وی انتخابات را موضوعی فراتر از افراد دانست و گفت: هر برگه‌ای که در صندوق می‌افتد، امنیت کشور را تضمین می‌کند. دشمن زمانی به ایران حمله می‌کند که فکر کند در داخل اختلاف داریم؛ اتحاد مردم بود که جنگ 12 روزه را تمام کرد.
برفان تأکید کرد: امید است در دومین همایش، تمام اعضای شورا در ردیف اول و دوم بنشینند؛ شهرداران هم باید حاضر باشند.
عضو هیئت‌رئیسه نظام مهندسی ساختمان استان همدان با اشاره به ظرفیت‌های گسترده این شهر در حوزه‌های مدیریتی و عمرانی، خواستار استفاده مؤثر از توان چهره‌های ملی و استانی در مسیر توسعه شد.
وی گفت: نمایندگان اصفهان شهرشان را به اوج رسانده‌اند. ما هم ظرفیت داریم؛ نمایندگان و نایب‌رئیس مجلس و مسئولان باید کمک کنند تا شهر همدان رشد کند.

شهره کرمی