برق چالش امروز پرورشدهندگان ماهی در همدان
در دنیای امروز، پرورش ماهی به یکی از مهمترین بخشهای صنعت غذایی تبدیل شده است. با افزایش جمعیت جهان و تقاضای روزافزون برای منابع پروتئینی پایدار، پرورش ماهی نقش کلیدی در تأمین نیازهای غذایی ایفا میکند. همچنین این کسبوکار میتواند در استانهای دارای ظرفیت بسیار سودآور باشد.
در این بین استان همدان یکی از استانهای فعال در حوزه پرورش آبزیان است، اما در سالهای اخیر معضلاتی همچون قیمت بالای خوراک، دسترسی نداشتن به سهمیه دولتی، کمآبی، ضعف صنایع تبدیلی، افزایش نرخ ارز، ابلاغ نکردن تسهیلات بانکی کمبهره در سالیان اخیر، افزایش قیمت نهادهها و غیره ازجمله مشکلاتی هستند که چالشهایی را در این صنعت ایجاد کرده و به افزایش قیمت تمامشده ماهی و دور شدن آن از سفره مصرفکنندگان، کاهش تولید آبزیان و از بین رفتن سرمایه تولیدکنندگان و جمع شدن بساط تولیدشان منجر شده است.
استان همدان با داشتن 14 هزار منابع آبی خرد و کلان، بیش از دو هزار استخر، مراکز تولید بچه ماهی، کارخانجات بستهبندی و فرآوری، از شرایط ویژهای برای توسعه آبزیپروری و شیلات برخوردار است.
اما در حال حاضر کمتر از پنج درصد این منابع به آبزیپروری اختصاص داده شده، چنانکه در این بخش حدود 520 واحد پرورش ماهی گرمآبی و سردآبی در قالب مزارع منابع آبی طبیعی، نیمهطبیعی و استخرهای دومنظوره در استان فعال هستند.
این در حالی است که طبق نقشه راه شیلات و برنامهریزی صورتگرفته، به گفته مدیران جهاد کشاورزی استان، رشد تولید آبزیان از اهم اقدامات سازمان جهاد کشاورزی است به طوری که میزان تولیدات ماهی استان در سال 1410 در استان به مرز 13 هزار تن افزایش مییابد.
اما نکته این است که طی دو سال گذشته مشکلات این صنعت به همین مسائل محدود نبوده بلکه مشکل قطعی چندین ساعته برق نیز بر آن تحمیل شده به طوری که بسیاری از فعالان این عرصه دیگر قادر به ادامه کار نیستند.
بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این باره با تنی چند از فعالان این عرصه گفتوگویی ترتیب دهیم که در ادامه میخوانید:
کارشناس فنی شرکت تعاونی کشت و صنعت میثاق همدان با بیان اینکه ظرفیت این مرکز پرورش ماهی نزدیک به 100 تن در سال است اما بهدلیل کمبود برق و آب، سال جاری ظرفیت تولید به یکپنجم کاهش یافته گفت: باوجود داشتن ظرفیت، بهدلیل شرایط نامساعد موجود، قادر به استفاده از آن نیستیم.
رضیالله تیموری با ابزار اینکه این مرکز پرورش ماهی در شهرستان فامنین واقع شده و فعالیت خود را بهعنوان بخشی از شرکتی که از سال 62 در زمینههای گاوداری، گوسفندداری و کشاورزی فعالیت میکند، از سال 90 آغاز کرده اظهار کرد: در زمینه اشتغالزایی، در حالت عادی، حدود 10 نفر در این بخش مشغول بهکار هستند، اما در حال حاضر فقط دو یا سه نفر فعالیت دارند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر اصلیترین مشکل پیش روی واحدهای پرورش ماهی کمبود برق و قطعی روزانه آن است ابراز کرد: بر این اساس با توجه به نیاز، دو دستگاه ژنراتور خریداری کردیم اما بازهم کفاف نمیدهد. از طرفی تهیه سوخت برای ژنراتور همواره یکی از دغدغههای ما است چراکه آن را در اختیارمان قرار نمیدهند، پس مجبوریم آن را از بازار آزاد تهیه کنیم که در این صورت محموله قاچاق بهحساب میآید.
کارشناس فنی مجموعه کشت و صنعت میثاق همدان با تأکید بر اینکه بهطور میانگین روزانه 10 ساعت برق نداریم و برقدهی به کارگاههای ما به 12 ساعت در روز هم نمیرسد که تأثیر منفی بر روند تولید گذاشته است، خاطرنشان کرد: قبل از شرایط کنونی، ماهیهای پرورشیافته ما بنا به حجم بالا به شهرهای همدان و تهران ارسال میشد.
تیموری ادامه داد: از طرفی هزینههای تولید ناشی از کمبود برق و قیمت پایین فروش ماهی باعث کاهش سودآوری این صنعت شده است.
وی ادامه داد: همواره در این صنعت با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکردیم اما سال جاری به اعتقاد من شرایط بهشدت دشوارتر شده و توان ادامه فعالیت نیز بهشدت کاهش یافته است.
در ادامه مدیر مرکز پرورش ماهی جوادی در روستای ازناو در شهرستان ملایر نیز با بیان اینکه این مرکز پرورش ماهی به پدرم تعلق دارد اظهار کرد: ما از سال 1386 در زمینه پرورش ماهی فعالیت میکنیم، در ابتدا فعالیتهایمان به شکل سنتی بود اما اکنون به حالت صنعتی درآمده است.
حسن رضا جوادی ابراز کرد: در حال حاضر ظرفیت ما برای پرورش ماهی حدود پنج میلیون قطعه در سال است، اما بهدلیل محدودیتهای موجود، هیچ سالی به این ظرفیت نمیرسیم.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه تأمین برق و آب امروز به یک چالش جدی برایمان بدل شده، اذعان کرد: برای تأمین برق، از موتورها و ترانسها استفاده میکنیم.
این پروشدهنده ماهی با بیان اینکه اشتغالزایی ما در این مرکز نسبتاً خوب است، با چند کارگر که بیمه شدهاند و بهصورت خانوادگی این مرکز را مدیریت میکنیم تصریح کرد: بازار فروش ما شامل شهرهایی مانند همدان و اراک است و بچهماهیها را به این مناطق میفروشیم.
جوادی با تأکید بر اینکه ما در زمینه پرورش ماهی قزلآلا نیز فعالیت داریم و تمام تجهیزات و نیازهای مربوط به پرورش ماهی در دسترس ما قرار دارد اظهار کرد: تنها مشکل ما، مسائل مالی و کمبود منابع آبی است چراکه آب مورد نیاز استخرهای ما از طریق قنات تأمین میشود، به طوری که طی دو سال گذشته در راستای لایروبی قنات بالغ بر 500 میلیون تومان هزینه کردیم و اهالی روستا که از قنات بهره میبرند هیچ کمکی در این زمینه نداشتند.
در ادامه مدیر پرورش ماهی حدادی واقع در روستای طاسران شهرستان کبودراهنگ نیز با بیان اینکه ظرفیت مرکز پرورش ماهی او در سال به سقف 15 تن میرسد، گفت: پیشتر نهتنها در بحث پروار بلکه در عرصه تکثیر و پرورش بچهماهی نیز فعال بودیم، سالانه بهطور متوسط 300 تا 400 هزار قطعه ماهی تولید میکردیم.
علیرضا حدادی به چالشهای موجود اشاره کرده و افزود: متأسفانه روزانه برق ورودی ما پنج ساعت از دسترس خارج میشود که این موضوع تأثیر منفی بر تولیدات ما گذاشته است.
وی در مورد قیمتهای فعلی نهادهها نیز مطرح کرد: قیمت هر کیلو خوراک به حدود 80 هزار تومان رسیده در حالی که در سال گذشته این قیمت 45 هزار تومان بوده است.
وی با ابراز نگرانی از وضعیت اقتصادی این صنعت، عنوان کرد: هزینه تولید هر کیلو ماهی اکنون به 155 هزار تومان رسیده و در بازار، ماهی به قیمت 170 تومان به فروش میرسد، در این شرایط، ما نمیتوانیم تمامی هزینهها را تأمین کنیم.
این پرورشدهنده ماهی قزلآلا با اشاره به بازار فروش ماهیهای تولیدشده عنوان کرد: گرچه حجم تولید طی سال جاری بنا به مشکلات کاهش یافته اما همچنان محصولات خود را به کرمانشاه، تهران و همدان عرضه میکنیم.
حدادی با اشاره به مشکلات اقتصادی اذعان کرد: سازمان جهاد کشاورزی هیچ اقدامی برای حمایت از ما نمیکند و تنها افرادی که مشکلات ما را میفهمند، خود فعالان این صنعت هستند.
