کمبود فرصتهای شغلی و وجود مشکلات معیشتی در دهستان جلگه
جلگه دهستانی در بخش مرکزی شهرستان اسدآباد واقع در استان همدان است؛ براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385 جمعیت این بخش 6 هزار و 669 نفر و تعداد خانوار ساکن در دهستان جلگه یکهزار و 574 خانواده برآورد شده است.
محصولات اصلی دهستان جلگه شامل غلات (مانند گندم و جو)، حبوبات (مانند عدس و نخود) و غیره است؛ در این منطقه بهدلیل فعالیتهای دامپروری، لبنیات تولید میشود و انگور از محصولات باغی مهم است؛ همچنین پیاز، خیار و سایر صیفیجات نیز در این دهستان کشت میشوند. بهطور کلی، دهستان جلگه بهدلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوای مناسب، دارای تنوع محصولات کشاورزی و دامی است.
البته باید گفت دهستان جلگه اسدآباد با مشکلات متعددی روبهرو است؛ این مشکلات شامل موارد کمبود فرصتهای شغلی، مشکلات معیشتی، وجود معضل اعتیاد، کمبود امکانات و زیرساختهای اولیه مانند آب، برق، گاز و جادههای مناسب، نبود امکانات بهداشتی و درمانی کافی در برخی از روستاها و کمبود مدارس در برخی از مناطق است.
همانطور که میدانید اشتغال تأثیرات گستردهای بر ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی افراد دارد؛ از تأمین نیازهای اقتصادی و ارتقای سطح زندگی گرفته تا تأثیر بر سلامت روان و تعاملات اجتماعی، اشتغال نقش حیاتی در شکلگیری شخصیت و پویایی جامعه ایفا میکند.
اشتغال منبع اصلی درآمد افراد است و به آنها امکان میدهد نیازهای اساسی مانند خوراک، پوشاک، مسکن، آموزش و بهداشت را تأمین کنند؛ درآمد حاصل از اشتغال سطح زندگی افراد را ارتقا میدهد و امکان دسترسی به خدمات و کالاهای باکیفیتتر را فراهم میکند. همچنین اشتغال به رشد اقتصادی جامعه و توسعه مالی و اقتصادی کشورها نیز کمک میکند.
* قالیبافی گرهگشای اشتغال روستا
صفیالله محمدی، دهیار روستای موسیآباد با اشاره به استعداد روستا در قالیبافی، اظهار کرد: درصورت توسعه قالیبافی، فرآوری محصولات کشاورزی، بستهبندی میوههای خشک و پرورش اسب، اشتغال روستا رونق مییابد؛ همچنین پیگیریهای فراوانی جهت نصب ایستگاه پنل خورشیدی انجام شده، اما متأسفانه به نتیجه نرسیده است.
جوانان و نیروهای تحصیلکرده، تعمیرگاههای قطعات ماشینآلات کشاورزی و موقعیت جغرافیایی روستا باعث شده بهلحاظ محصولات کشاورزی مرکزیت پیدا کند.
* موفقیت در امور عمرانی
یکی از موفقترین تجربههای فعالیت دهیاری جدولگذاری، خیابانکشی و آسفالتریزی بود؛ سال گذشته حدود یک میلیارد تومان جهت جدولگذاری هزینه شد و 400 تُن آسفالتریزی با همکاری بنیاد مسکن انجام دادیم.
با توجه به قولی که در دولت یازدهم و دوازدهم مبنی بر تخصیص وام 200 میلیونی یا بیشتر به تعاونیها داده شد، تعاونی 200 نفری ایجاد کردیم؛ اما متأسفانه حمایتی از طرف دولت صورت نگرفت. بخش خصوصی هم بهصورت مقطعی تعدادی فرش سفارش میداد که در ایام کرونا کلاً قالیبافی تعطیل شد.
* حضور دلالان و گلایهمندی مردم
علاوهبر شکایت مردم روستا از ورود دلالان به منطقه، تعطیلی مدارس دخترانه متوسطه اول بهدلیل کاهش تعداد دانشآموزان، عدم تعریض و تعمیر جاده روستا که به مسیر اصلی و زیرگذر منتهی شده و همچنین عدم رسیدگی به جادههای بین مزارع، از مشکلات اساسی است.
* خدماترسانی مناسب
وضعیت خدمترسانی ازجمله آب، برق، گاز و تلفن خوب است، فقط گاهی اوقات اینترنت قطع میشود؛ همچنین خدمات بانکی نیز داریم و جمعآوری زباله و خروج فاضلاب هم انجام میشود.
* خریداری ماشین کمپرسی
با همکاری نماینده وامی به مبلغ پنجونیم میلیارد تومان در اختیار دهیاری گذاشته شد که ماشین نیمهسنگین کمپرسی خریداری کردیم و یک نفر بهصورت مستقیم مشغول کار شد.
مهاجرت کاهش یافته است، اما مهاجرت معکوس بهصورت فصلی صورت میگیرد؛ به این صورت که عدهای از اهالی مدتی وارد و ساکن روستا میشوند، سپس بهدلیل اشتغال و تحصیل فرزندان، خارج میشوند و دوباره برمیگردند.
با توجه به استعداد و ظرفیت جوانان روستا، راهاندازی صنایع مونتاژ یا تبدیلی توسط جهاد کشاورزی یا سازمان صمت، زمینه اشتغال تعداد زیادی از جوانان را فراهم میکند؛ بهعنوان مثال چوب از تویسرکان و پارچه از ملایر بیاوریم و مبلمان را مونتاژ کنیم. همچنین اگر فنی و حرفهای جوانان را آموزش دهد و کارگاه ساخت مبلمان را تجهیز کند، میتوانیم از چوبهای تولیدشده در روستا طی سالهای اخیر استفاده کنیم.
* واگذاری 102 قطعه زمین، روزنه امیدی برای مردم
جلال مومیوند، دهیار روستای پل شکسته نیز با تأکید بر اهمیت فرآوری محصولات کشاورزی، عنوان کرد: اگر صنایع تبدیلی یا بستهبندی محصولات کشاورزی ازجمله عدس و نخود علاوهبر گندم و جو ایجاد شود، هفت الی هشت نفر بهصورت مستقیم از این کار بهرهمند میشوند.
روستا تا سال 92 ناشناخته مانده بود، اما وضعیت روزبهروز بهتر شد و در سال 95 رشد جمعیت مثبت داشتیم؛ طی سه سال اخیر حداقل 10 خانوار مهاجرت معکوس داشتهاند و بهواسطه واگذاری زمینها تا اول مهرماه، تعداد مهاجرتهای معکوس افزایش مییابد.
پس از یکونیم سال تلاش حدود هشت هکتار از اراضی ملی را به طرح هادی الحاق کردیم که 102 قطعه زمین به مردم واگذار شد. ازلحاظ ورزشی و بیمه ورزشی نیز یکی از روستاهای نمونه هستیم؛ سه تیم فوتسال داریم، اما متأسفانه بهدلیل نبود امکانات، ورزشکاران هرشب به روستای وندرآباد رفته و در سالن فوتسال تمرین میکنند. همچنین آمار اعتیاد بسیار پایین است و این معضل فقط در بین افراد مسن وجود دارد.
* مشارکت 80 درصدی مردم
روستای ما یکی از روستاهایی است که بیشترین مشارکت مردمی را ازلحاظ توسعه عمرانی و شرکت در مراسمهای مذهبی و فرهنگی دارد.
نخستین روستای شهرستان اسدآباد (بهجز روستاهای جامعه هدف گردشگری) بودیم که پروژه جدولکشی و آسفالت ریزی را بهصورت کامل انجام دادیم.
با وجود جمعیت کم، روستا ازلحاظ فرهنگی و سواد در سطح بالایی قرار دارد و عده کمی از جوانان گچکاری انجام میدهند؛ همچنین از طریق فرمانداری، استانداری و حتی تهران پیگیری کردیم که کارگاه خیاطی برای زنان روستا احداث و کار آماده جذب کنیم، اما موفق نشدیم.
* خانه خدا نیمهکاره مانده است
مشکل عمده و اساسی نیمهکاره ماندن مسجد روستا است که توان تکمیل آن را نداریم؛ با تمام ارگانهای مربوطه در شهرهای تهران، همدان و مشهد ازجمله قرارگاه سازندگی، خاتمالانبیا، ستاد نماز جمعه کل کشور، دفتر آقای قرائتی و دفتر رهبری مکاتبه شده، اما هنوز به نتیجه نرسیدهایم.
روستای ما مشکل آب دارد، محصولات کشاورزی صددرصد دیم هستند؛ حتی آب شرب از طریق حفر چاه در روستای مجاور و پمپاژ آب به مخزن و شبکه روستا تأمین میشود.
مردم باید به خانه بهداشت روستای قمره مراجعه کنند، اما بهدلیل کمبود تعداد کارکنان یا بهورزها، رسیدگیهای بهداشتی بیش از 10 درصد نیست؛ با وجود در اختیار قرار دادن زمین، نیروی انسانی و حتی مبلغی پول، دانشگاه علوم پزشکی در ساخت خانه بهداشت در روستا کوتاهی کرده است.
پیگیریهای فراوانی جهت نصب دکل و ارتقای پهنای باند مخابرات انجام دادیم، اما هیچ نتیجهای حاصل نشده است.
* وامهای ناچیز اشتغال
ازلحاظ درصدی آمار دریافت وام بنیاد علوی و بنیاد برکت جهت اشغالزایی در حوزه دامداری، زنبورداری و جک در باز کن خوب بوده، اما با 100 میلیون تومان نمیتوان هیچ کاری راهاندازی کرد.
احداث گلخانه با همکاری ادارات مربوطه میتواند نقطه قوت و شروع خوبی برای رونق روستا باشد. همچنین درخواستهایی برای دامداریهای صنعتی داشتیم، اما بهدلیل سنگاندازیها، رفتوآمد زیاد و هزینههای گزاف برای کسب استعلام و پروانه، افراد پیگیریها را در نیمه راه رها کردند.
* اشتغال اکثر جوانان رشتههای عمران به بیکاری
غفار حاتمی، دهیار روستای خسروآباد نیز از اشتغال اکثر جوانان رشتههای عمران به بیکاری خبر داد و گفت: اکثر جوانان روستا بهدلیل روند سختگیرانه در دادن مجوزها، نبود سرمایه لازم و عدم درنظر گرفتن وام برای پرورش ماهی، خیاطی و غیره، به کشاورزی روی آوردهاند.
با وجود برخورداری روستا از آثار باستانی متعدد، متأسفانه این آثار مورد غفلت واقع شدهاند.
همچنین بهعلت سختگیری در ثبت کارخانه و سردخانه بهمنظور فرآوری محصولات و بستهبندی، محصولات کشاورزی ازجمله گندم، چغندر و سیب زمینی به بهرهبرداری بهینه نمیرسند.
* تجربه موفق در طرحهای عمرانی
90 درصد از پروژه آسفالتریزی و جدولگذاری روستا اجرا شده است.
متأسفانه طرح هادی روستا بهخاطر سختگیری ادارات بالادستی مثل استانداری در طی مراحل و عدم تخصیص اعتبار و بودجه، مسکوت مانده است.
سهلانگاری مسئولین در ایجاد اشتغال خصوصاً در روستاها میتواند تأثیرات منفی و گسترده و عواقب جبرانناپذیری بر اقتصاد و جامعه داشته باشد؛ اگر مسئولین در نظارت بر عملکرد واحدهای تولیدی و خدماتی سهلانگاری کنند، کیفیت محصولات و خدمات کاهش مییابد و این امر به کاهش بهرهوری منجر میشود.
اهمال در تصمیمگیریهای مربوط به توسعه اقتصادی و اشتغال، باعث میشود فرصتهای شغلی از دست بروند و بهرهوری نیروی کار کاهش یابد؛ همچنین عدم توجه به آموزش و مهارتافزایی نیروی کار، باعث میشود که نیروی کار آماده ورود به بازار کار نباشد و این امر به افزایش بیکاری منجر میشود.
سهلانگاری در حمایت از کارآفرینان و نوآوران، مانع از ایجاد شغلهای جدید میشود؛ همچنین قصور در حمایت از صنایع داخلی و تولید ملی، باعث میشود که صنایع داخلی نتوانند با صنایع خارجی رقابت کنند و توسعه اقتصادی کشور کُند میشود.
سهلانگاری در رسیدگی به مشکلات معیشتی مردم و افزایش بیکاری، باعث افزایش نارضایتی عمومی و بیثباتی اجتماعی میشود؛ همچنین سهلانگاری در ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای نخبگان و متخصصان، باعث میشود که این افراد به کشورهای دیگر مهاجرت کنند و این امر به ضرر توسعه اقتصادی کشور خواهد بود.
بنابراین حل این مشکلات، نیازمند برنامهریزی و همکاری نهادهای مختلف دولتی و مردمی است تا بتوان با شناسایی دقیق مسائل و ارائه راهکارهای مناسب، کیفیت زندگی در این دهستان را بهبود بخشید.