صنعت گردشگری ایران در سال‌های اخیر با مجموعه‌ای از چالش‌های ساختاری، تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات اقتصادی مواجه شده است. این شرایط پیچیده و پویایی فضای بین‌الملل، ضرورت بازنگری در رویکردها و بازتعریف نقش نهادهای تخصصی را بیش‌ازپیش آشکار کرده است.
بخش گردشگری که زمانی یکی از ستون‌های مهم اقتصاد غیر نفتی کشور به‌شمار می‌رفت، اکنون در سایه فشارهای خارجی و داخلی به وضعیتی درآمده است که تنها با برنامه‌ریزی دقیق و نگاه واقع‌بینانه می‌توان به بازسازی و توسعه آن امیدوار بود.
در چنین فضایی، گردشگری سلامت به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های کم‌هزینه، صادرات‌محور و نسبتاً تحریم‌ناپذیر صنعت گردشگری، ظرفیت مهمی برای ایجاد تحول و توسعه پایدار به‌شمار می‌آید. این حوزه نه‌تنها ازنظر اقتصادی، بلکه از منظر فرهنگی و دیپلماتیک نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌تواند به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای ارتقای تصویر ملی و گسترش تعاملات بین‌المللی ایفای نقش کند.
کشورهای همسایه و منطقه ازجمله عراق، افغانستان، آسیای مرکزی و جنوب شرق آسیا، با مشکلات جدی در حوزه‌های درمانی مواجه هستند و نیاز به خدمات پزشکی با کیفیت و هزینه مناسب دارند. ایران با بهره‌مندی از تخصص‌های پزشکی متنوع، بیمارستان‌های مجهز و تعرفه‌های رقابتی، توانسته است در سال‌های اخیر جایگاه قابل توجهی به‌عنوان مقصد گردشگری درمانی به‌دست آورد.
اما موفقیت در این مسیر مستلزم ایجاد یک ساختار منسجم، هماهنگی بین نهادهای دولتی و خصوصی و طراحی بسته‌های خدماتی جامع و استاندارد است که بتواند تجربه‌ای امن، راحت و قابل اعتماد برای بیماران خارجی فراهم آورد.
در این راستا، کمیسیون‌های تخصصی گردشگری به‌ویژه کمیسیون گردشگری اتاق ایران، نقش تعیین‌کننده‌ای در تعریف سیاست‌ها، هماهنگی‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان دارند. کمیسیون گردشگری می‌تواند با گسترش نقش خود فراتر از وظایف مرسوم، به بستری برای هم‌افزایی میان بازیگران مختلف صنعت گردشگری تبدیل شود و با تمرکز بر پروژه‌های عملیاتی، زمینه‌ساز تحولات ملموس در حوزه گردشگری سلامت باشد.
در کنار کمیسیون، اتاق‌های مشترک به‌عنوان حلقه‌های واسط بین‌المللی بخش خصوصی، ظرفیت زیادی برای شناسایی بازارهای هدف، برقراری ارتباط با فعالان حوزه درمان و گردشگری در کشورهای مقصد، سازمان‌دهی تورهای آشنایی برای پزشکان و بیماران و تسهیل فرآیندهای لجستیکی دارند. همکاری مؤثر میان کمیسیون گردشگری و اتاق‌های مشترک می‌تواند شبکه‌ای پویا برای توسعه گردشگری سلامت ایجاد کند که هم به نفع اقتصاد ملی و هم باعث ارتقای جایگاه ایران در سطح منطقه و جهان است.
همچنین توجه به جنبه‌های فرهنگی، زبانی و اجتماعی بیماران خارجی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. طراحی خدمات مکمل مانند مترجم پزشکی، تسهیل صدور روادید و ارائه پشتیبانی کامل از بدو ورود تا پس از پایان درمان، ازجمله مواردی هستند که می‌توانند تجربه گردشگری سلامت را به سطحی بالاتر ارتقا دهند و موجب بازگشت بیماران به‌عنوان سفیران غیر رسمی ایران شوند.
درنهایت باید پذیرفت که مسیر توسعه صنعت گردشگری ایران با اتکا به شعارها و برنامه‌های کلیشه‌ای امکان‌پذیر نیست و نیازمند بازتعریف ساختارها، به‌کارگیری ظرفیت‌های نوآورانه و اجرای پروژه‌های عملیاتی است. کمیسیون گردشگری در دوره پیش رو با نگاهی واقع‌گرا، شبکه‌محور و پروژه‌محور، می‌تواند نقش کلیدی در بازآفرینی این صنعت ایفا و گردشگری سلامت را به‌عنوان موتور محرک این تحول معرفی کند.
ایجاد این تحول نه‌تنها به نفع فعالان بخش خصوصی است، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز تقویت دیپلماسی اقتصادی کشور و گسترش تعاملات بین‌المللی در حوزه‌های مختلف شود؛ ازاین‌رو، توجه به فرصت‌های گردشگری سلامت و بهره‌برداری از ظرفیت اتاق‌های مشترک در این مسیر، از اولویت‌های استراتژیک صنعت گردشگری کشور باید باشد.