رئیس سازمان نظام مهندسی استان ایلام از وضعیت نگران‌کننده ساخت‌وسازهای غیرمجاز، نبود نظارت مؤثر و بی‌توجهی به اصول فنی در پروژه‌های ساختمانی خبر داد و خواستار اصلاح فوری فرآیندها و همکاری جدی دستگاه‌های مسئول شد.
رسول مرادبیگی با بیان اینکه این سازمان بزرگ‌ترین نهاد غیردولتی کشور با بیش از 750 هزار عضو است، گفت: در استان ایلام نیز با بیش از چهار هزار عضو در هفت رشته تخصصی عمران، معماری، نقشه‌برداری، شهرسازی، برق و مکانیک، نقش مهمی در ارتقای کیفیت ساخت‌وساز ایفا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه بیش از 95 درصد ساخت‌وسازها در استان بدون نقشه مصوب و خارج از چارچوب قانونی انجام می‌شود، در پروژه‌های دولتی، ناظر می‌تواند از پرداخت صورت‌وضعیت تا رفع ایرادات فنی جلوگیری کند، اما در پروژه‌های خصوصی چنین سازوکاری وجود ندارد و عملاً نظارت بی‌اثر است.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان ایلام بیان کرد: فرآیند قانونی ساخت‌وساز به این صورت است که مالک باید از شهرداری دستور نقشه بگیرد و طراحی و نظارت از طریق سازمان نظام مهندسی انجام شود اما در عمل بسیاری از مالکان نقشه دوم و غیرمجاز تهیه می‌کنند که حتی تا 20 درصد تجاوز به معابر دارد.
مرادبیگی علت بخشی از این مشکلات را قدیمی بودن طرح تفصیلی شهر ایلام دانست و توضیح داد: این طرح بیش از 10 سال است به‌روزرسانی نشده و با وضعیت جمعیتی و توسعه شهری همخوانی ندارد.
وی افزود: برای رفع بخشی از ناهماهنگی‌ها، با همکاری دستگاه‌های مرتبط، در ماده پنج ساخت‌وساز بر اساس عرض گذر تعریف شد؛ به‌طوری‌که در گذر 10 متری حداکثر 4 طبقه و در گذر 16 متری حداکثر 6 طبقه مجاز است تا عدالت نسبی در ساخت‌وساز برقرار شود.
وی افزود: طبق قانون، ناظر موظف است تخلف را گزارش دهد و شهرداری باید از ادامه کار جلوگیری کند، اما در عمل چنین نمی‌شود.
رئیس سازمان نظام مهندسی ایلام با اشاره به صدور پایان‌کار برای ساختمان‌های غیرمجاز گفت: بر اساس ماده 100 قانون شهرداری‌ها، شهرداری می‌تواند با دریافت یک‌دهم ارزش ساختمان، برای تخلف جریمه تعیین کرده و پایان‌کار صادر کند، که همین امر ساخت‌وساز غیرمجاز را توجیه و قانونی جلوه می‌دهد.
مرادبیگی تأکید کرد: در برخی شهرستان‌ها، حتی ساختمان‌های بنایی چهارطبقه ساخته شده‌اند در حالی که مجاز به بیش از 8 متر ارتفاع نیستند؛ اما همچنان مالکین ساخت و ساخت غیر مجاز رعایت نمی‌کنند.
وی از ترک فعل دستگاه‌های ذی‌ربط در ارجاع پروژه‌ها به سازمان نظام مهندسی انتقاد کرد و گفت: در سال 1403 در شهری مانند ایوان از 700 پروژه ساختمانی، تنها 40 پروژه به سازمان ارجاع شد. این بی‌توجهی آشکار، فرصت اشتغال هزاران مهندس را از بین برده است.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان ایلام افزود: با همکاری شهرداری، سامانه‌ای برخط برای ثبت برخط گزارش‌های ناظرین راه‌اندازی شده تا گزارش‌ها در هر زمان به‌صورت شفاف و قابل پیگیری ارسال شود و ادعای عدم گزارش‌دهی ناظران از بین برود.
مرادبیگی همچنین به خطرات سبک‌سازی‌های غیراصولی اشاره کرد و گفت: کاهش وزن مصالح بدون رعایت استاندارد، ایمنی ساختمان‌ها را به خطر می‌اندازد. در حالی که سازمان موظف است نقشه‌های مصوب را کنترل کند، اما نقشه‌های غیررسمی هرگز به سازمان ارسال نمی‌شوند.
وی افزود: سخت‌گیری بیش از حد نیز می‌تواند باعث رکود ساخت‌وساز و فرار سرمایه‌گذاران از استان شود که به بیکاری بیش از هزار نفر از نیروهای مرتبط منجر خواهد شد بنابراین باید بین ایمنی، رونق ساخت‌وساز و عدالت شهری تعادل برقرار شود.
رئیس سازمان نظام مهندسی استان ایلام گفت: اگر تفکیک زمین‌ها در استان مانند تهران به بالای 350 تا 400 متر برسد، بسیاری از این مشکلات خودبه‌خود حل خواهد شد. امیدواریم با همکاری شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی، شاهد پایان ساخت‌وسازهای غیرمجاز در ایلام باشیم.