پدیده‌ها و عاداتی در جامعه وجود دارد که اگر مورد دقت و ارزیابی واقع شود، به قول معروف از دایره عقل خارج است؛ یکی از این نمودها، حس از دیگران بهتر بودن یا خودبرتربینی است. مصادیق متنوع این‌گونه اندیشه می‌تواند نشأت‌گرفته از عوامل مختلفی چون ثروت، شهرت، پست و مقام، زور، تکبر، جهل و چنین عناوینی باشد.

شاید مواجه شده باشید با راننده‌ای که سوار خودروی گران‌قیمتی است و به همین دلیل انتظار دارد همه راه را برای او باز کنند یا مدیری که همواره دیگران حتی اهالی خانواده خویش را ذیل وجود خود می‌پندارد یا به‌اصطلاح ورزشکاری با بدن برآمده و رشید که مشی و راه رفتن او گستاخی و فخرفروشی را به اذهان متبادر می‌کند؛ این‌گونه اشخاص که به قطع و یقین می‌توان گفت حباب فکری دارند، آحاد اجتماع را بدهکار به خود دانسته و به قول قدیمی‌ها فکر می‌کنند چه گُلی به سر جامعه زده‌اند!

البته نباید نادیده گرفت که رشد و ترویج این‌گونه معضلی، گذشته از انگیزه‌های حقارت‌آمیز درونی مبتلایان به خودبرتربینی، ناشی از نگاه غلط و رفتار برخی از ما هم هست که بعضاً رسیدن به منافع ظاهری و مقطعی را به راه درست و سازنده ترجیح می‌دهیم؛ مثلاً بارها شاهد بوده‌ایم که مدیر دارای موقعیت اجتماعی یا ثروتمندی وقتی وارد مجلسی شده، می‌خواسته مانند دیگران و در بین آنان بنشیند، اما با اصرار و تکرار، به‌طور افراطی، چاپلوسانه و نامعقول، او را به صف اول یا بالای مجلس کشانده‌ایم! یا طوری جلوی او خم و راست شده‌ایم که گویا روزی ما در دست اوست.

البته این سخن به معنای نادیده گرفتن بزرگی‌های حقیقی نیست، اما آنچه در جامعه سالم اصالت دارد، این است که از ما بهتران نداریم و اگر چنین چیزی با موازین و منطقی وجود داشته باشد، با لحاظ میزان علم، تقوا، مجاهدت و امثالهم است که مصادیق آن همراه با شاخص‌های عقلانی در آموزه‌های دینی مورد تأکید است، آن هم نه به این معنی که شخص دارای این ارزش‌ها برای خود برتری قائل باشد، بلکه دیگران باید برای او احترام قائل بوده و فرد را با منطق و نگاه عادلانه از خود برتر بدانند.

در اجتماع و جامعه سالم به‌خصوص از نوع توحیدی آن، به سخن دیگر از ما بهتران کسانی هستند که فداکارند، حقوق دیگران را بیشتر رعایت می‌کنند، قانون‌محورند، کم‌انتظار‌تر هستند و دیگران را بزرگ‌تر و مقدم بر خود می‌دارند. به قول حضرت زهرا سلام‌الله علیها، اول فکر حقوق، منافع و خوشحالی همسایه هستند و سپس خود، درجه و نشان! عنوان بهتر بودن را دیگران به او عطا می‌کنند و نه اینکه وی در خودارزیابی به این درجه خویش را نائل می‌کند!

هریک از ما همچنان‌ که موظفیم تخم‌ مرغ دزد را شتردزد نکنیم، در مواجهه با خودبرتربین هم وظیفه داریم طوری مشی کنیم که زمینه‌های رشد عُجب و خودبرتربینی را با رفتار نامناسب خویش، فراهم نکنیم تا شاهد جامعه‌ای پیشرفته و برتر باشیم، إن‌شاءالله.