همدان، استانی است که وقتی اسم آن را می‌شنوید، احتمالاً ابتدا به تاریخ و تمدنش فکر می‌کنید؛ اما زیر پوست این شهر، گنجی نهفته است که می‌تواند آینده اقتصادی‌اش را دگرگون کند: معادن! از یاقوت کبود گرفته تا سیلیس و فلدسپات، همدان انگار یک جعبه جواهر بزرگ بوده که منتظر کشف و سرمایه‌گذاری است؛ اما چرا با این‌همه ظرفیت، هنوز سرمایه‌گذاران برای آمدن به این استان صف نکشیده‌اند؟ بیایید با هم نگاهی به فرصت‌ها و چالش‌های این حوزه بندازیم.

* گنج‌های زیرزمینی همدان
همدان فقط یک استان معمولی نیست؛ اینجا معدنی از سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی دارد که می‌تواند هر سرمایه‌گذاری را وسوسه کند. تصور کن با 50 تا 100 میلیون تومان بتوانی یک شغل پایدار ایجاد کنی، آن‌هم بدون اینکه محیط‌ زیست را به خطر بیندازی! این یعنی همدان می‌تواند با سرمایه‌گذاری در سنگ‌های قیمتی، نه‌تنها خودش را به یک قطب اقتصادی تبدیل کند، بلکه شغل‌های زیادی برای جوان‌ها بسازد.
علاوه‌بر این، همدان به بازارهای بزرگ نزدیک است و جاده‌ها و راه‌آهن آن کار را برای حمل‌ونقل مواد معدنی راحت کرده است؛ دولت هم با تشکیل کمیته‌های تخصصی مثل ماده 24 مکرر قانون معادن، نشان داده که هوای سرمایه‌گذاران را دارد. حتی می‌شود روی گردشگری معدنی هم حساب کرد. فکرش را بکنید، توریست‌ها بیایند و از معادن زیبای همدان بازدید کنند.
* اما چه چیزی جلوی پیشرفت را گرفته است؟
با این‌همه ظرفیت، چرا هنوز سرمایه‌گذاری در معادن همدان آن‌طور که باید، رونق نگرفته است؟ اول از همه باید از کاغذبازی‌های اداری حرف بزنیم. گرفتن مجوز برای شروع کار معدنی در همدان گاهی آن‌قدر طول می‌کشد که سرمایه‌گذار خسته می‌شود و قیدش را می‌زند! انگار باید از هفت‌خوان رستم رد شود تا بتواند کار را شروع کند.
یک مشکل دیگر، نگرانی‌های زیست‌محیطی است. بعضی معادن مثل معدن اسدآباد، باعث اعتراض مردم محلی شده‌اند، چون حس می‌کنند محیط‌ زیست آن‌ها به خطر افتاده است؛ این مهم نیاز به مدیریت بهتر و گفت‌وگو با مردم دارد. از طرف دیگر کمبود شهرک‌های تخصصی معدنی و فناوری‌های به‌روز هم باعث شده که بهره‌وری پایین باشد و سرمایه‌گذاری پُرخطر به نظر برسد.
رقابت هم کم نیست! نزدیک است استان‌هایی مثل آذربایجان غربی با سرمایه‌گذاری‌های کلان در سیلیس، گوی سبقت را بربایند؛ همدان اگر بخواهد در این رقابت بماند، باید سریع‌تر دست به کار شود.
* چه باید کرد؟
حالا که ظرفیت‌ها و چالش‌ها را شناختیم، راهکار چیست؟ نخست، باید کاغذبازی‌ها را کم کنیم؛ سامانه‌هایی مثل «بهین‌یاب» می‌توانند مجوزها را سریع‌تر و برخط صادر کنند. دوم، بیایید یک شهرک تخصصی معدنی بسازیم، مثل کاری که در خوی برای سیلیس کردند. در این‌ صورت هم زنجیره تولید کامل می‌شود و هم سرمایه‌گذار احساس امنیت بیشتری می‌کند.
برای مشکلات زیست‌محیطی هم باید شفاف عمل کنیم. اگر با مردم محلی حرف بزنیم و نشان دهیم که به محیط‌زیست آن‌ها اهمیت می‌دهیم، بسیاری از مشکلات حل می‌شود. درنهایت چرا از تجربه کشورهای دیگر استفاده نکنیم؟ زیمبابوه و افغانستان درحال دعوت کردن از سرمایه‌گذاران خارجی هستند؛ بنابراین ما هم می‌توانیم با دیپلماسی اقتصادی، پای سرمایه‌گذارهای خارجی را به همدان باز کنیم.
* حرف آخر
همدان مثل یک معدن طلا است که هنوز کامل کشف نشده؛ با ظرفیت‌های عظیمش، از سنگ‌های قیمتی گرفته تا موقعیت جغرافیایی عالی، می‌تواند به یکی از بهترین مقاصد سرمایه‌گذاری معدنی در ایران تبدیل شود. فقط کافی است موانع را برداریم، زیرساخت‌ها را تقویت کنیم و با مردم صادق باشیم. اگر دولت، بخش خصوصی و مردم محلی دست به دست هم بدهند، همدان می‌تواند بهشت سرمایه‌گذاری معدنی ایران شود. شما چه فکر می‌کنید؟ آماده‌اید برای کشف این گنج همراه شوید؟