استان مرکزی با 14 درصد جمعیت سالمند و قرار گرفتن در بین 3 استان پیر کشور به عنوان پیرِ استان‌های کشور شناخته می‌شود، اما در سایه کم‌کاری و بی‌توجهی مدیران این استان، بودجه سالمندی سومین استان پیر کشور به پنجمین استان جوان رسید.
استان مرکزی با 14 درصد جمعیت سالمند و قرار گرفتن در بین 3 استان پیر کشور به عنوان پیرِ استان‌های کشور شناخته شناخته می‌شود.
بحران جمعیت جدی‌ترین بحران استان است، این در حالی است که وضعیت زاد و ولد در استان در شرایط خوبی قرار ندارد و افزایش سالمندی در این استان به عنوان یکی از جدی‌ترین چالش‌ شناخته می‌شود.
سرعت نگران‌کننده افزایش جمعیت سالمندان در کشور مسوولان را به سمت تهیه و تدوین "سند ملی سالمندی سوق داد، سال 99 بود این سند در شورای ملی سالمندی تصویب و به استان‌ها ابلاغ شد، اما با گذشت چندین سال از تصویب آن، این سند هنوز در استان اجرایی نشده است.
سالمندان در انتظار حمایت جدی
مدیرعامل بنیاد فرزانگان انجمن حمایت از سالمندان استان مرکزی از عدم اجرای سند ملی سالمندی در استان مرکزی به عنوان سومین استان سالمند کشور انتقاد کرد.
بی‌کعب با بیان اینکه این سند در سال 93 تأیید نهایی شده، بیان می‌کند: متأسفانه با گذشت سال‌ها، هیچ اقدام عملیاتی در استان مرکزی انجام نشده است.
وی با بیان اینکه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، صدا و سیما، وزارت کشور، وزارت ورزش و جوانان و سایر نهادهای مرتبط مسوول اجرای سیاست‌های این سند هستند، می‌گوید: بدون حمایت دستگاه‌ها، پاسخگویی به نیازهای سالمندان دشوار است، بهزیستی باید پیگیر اجرای این سند باشد.
سند ملی سالمندی در استان مرکزی بلاتکلیف
مدیرعامل بنیاد فرزانگان انجمن حمایت از سالمندان استان مرکزی می‌افزاید: این سنددر سال‌های 93 تصویب شد، برنامه‌ای جامع برای حمایت همه‌جانبه از سالمندان در حوزه‌های رفاهی (مسکن، بیمه، معیشت)، آموزشی (سوادآموزی، مهارت‌های دیجیتال)، ورزشی (برنامه‌های سلامت‌محور)، پزشکی (درمانی و پیشگیرانه)، فرهنگی-اجتماعی (تفریح، کاهش انزوا) دارد.
بی‌کعب می‌گوید: در استان مرکزی حتی یک بند این سند اجرا نشده! سال گذشته پیگیری کردیم، استان مرکزی با بیش از 289 هزار سالمند، رتبه سوم سالمندی کشور را دارد، اما امکاناتش حتی برای 70 سالمند کافی نیست، از بهزیستی می‌پرسیم: چرا با وجود تأیید ملی، این سند مسکوت مانده؟ آیا اعتبار ندارد یا اراده‌ای وجود ندارد؟
چندین سال گذشت، سند ملی سالمندی کجاست؟!
وی نسبت به بلاتکلیفی کامل اجرای سند ملی سالمندی پس از 5 سال از تصویب آن هشدار داده و خاطرنشان می‌کند: وضعیت اضطراری در سومین استان سالمند کشور، عدم ایجاد حتی یک زیرساخت اختصاصی برای سالمندان، حذف بودجه‌های مرتبط در برنامه‌های استانی و سکوت دستگاه‌های اجرایی از جمله استانداری، بهزیستی و شهرداری در خصوص عدم جذب اعتبارات مربوط به اجرایی شدن این سند جای بسی سوال دارد.
مدیرعامل بنیاد فرزانگان استان مرکزی تصریح می‌کند: در سند سالمندی امکاناتی برای ایجاد مراکز جامع خدمات سالمندی، تأمین سرویس‌های حمل‌ونقل ویژه، راه‌اندازی پلیس ویژه حقوق سالمندان، توسعه باشگاه‌های ورزشی سالمندمحور مورد تاکید قرار گرفته اما هر بار که از دستگاه‌های مربوطه پیگیری می‌کنیم، می‌گویند در دست بررسی است! و با گذشت این همه سال هنوز نتوانسته‌اند یک مرکز روزانه سالمند مطابق استانداردهای سند ایجاد کنند!
بودجه سالمندی سومین استان پیر کشور به پنجمین استان جوان رسید
وی با اشاره ایجاد شهر دوستدار سالمند بیان می‌کند: در سال 97 مرکزی طرح ایجاد شهر دوستدار سالمند را پیشنهاد داد، در آن یک سال یک میلیارد و 890 میلیون تومان اعتباری که یونیسف به شهر اراک اختصاص داده بود، به دلیل ناتوانی مسوولان بهزیستی از اراک خارج به اصفهان تزریق شد، سال گذشته نیز سازمان بهزیستی 100 میلیون تومان برای ایجاد این پارک اختصاص داد، اما بازهم مسوولان بهزیستی نتوانستند این اعتبار را جذب به کنند، یک میلیارد تومان دیگر نیز سال گذشته به جای اینکه به شهر اراک به عنوان یکی از استان‌های پیر کشور اختصاص یابد، به دلیل کوتاهی و کم‌کاری مسوولان به استان بوشهر که پنجمین استان جوان کشور است، تزریق شد، و زمانی که دلیل را پیگیری کردیم، به ما گفتند شهر دوستدار سالمند استان مرکزی وتو شده است!
سالمندی بیماری نیست!
معاون امور آسیب‌های اجتماعی استانداری مرکزی در این رابطه می‌گوید: سند ملی سالمندان سال 99 تدوین و ابلاغ می‌شود که برش استانی سند در سال 1401 تهیه شد که 20 دستگاه اصلی و 27 دستگاه همکار بر اساس این سند وظایف و مسولیت‌های را متحمل شدند و بر اساس آن استاندار رئیس شورای سالمندی است و دبیرخانه شورا نیز در بهزیستی واقع شده است.
ساجدی با اشاره به اینکه سالمندی بیماری نیست، بلکه دوره‌ای از زندگی است، می‌افزاید: باید سالمندی را به‌عنوان یک فرآیند طبیعی و فیزیولوژیک زندگی ترویج دهیم، نه یک بیماری. این دوره، بخشی از چرخه حیات انسان است که نیازمند توجه ویژه است.
وی به پنج محور اصلی در حمایت از سالمندان اشاره کرده و می‌گوید: تبیین سالمندی به‌عنوان مرحله‌ای طبیعی به منظور جلوگیری از نگاه منفی به پیری و ترویج فرهنگ احترام به سالمندان، پیشگیری از ناتوانی‌های ناشی از کهولت سن با برنامه‌ریزی برای کاهش عوارض جسمی و ذهنی دوران سالمندی، توجه به سلامت روانی و معنوی از طریق طراحی برنامه‌های اجتماعی و معنوی برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان، حمایت‌های اجتماعی با تأمین نیازهای مالی، بهداشتی و عاطفی این گروه و تقویت زیرساخت‌ها از طریق رفع کمبودهای ساختاری مانند مراکز مراقبتی و امکانات شهری مناسب سالمندان محورهای حمایتی از سالمندان هستند.
شرایط مناسبی برای زندگی این گروه فراهم نشده است
ساجدی با اشاره به دغدغه مداوم فعالان حوزه سالمندی درباره کمبود زیرساخت‌ها، خواستار اقدام عملی مسئولان شد، بیان می‌کند: متاسفانه شرایط مناسبی برای زندگی این گروه فراهم نشده است و شهرداری تاکنون هیچ اقدام عملی در زمینه مناسب‌سازی معابر، توسعه فضای سبز و ایجاد امکانات ویژه سالمندان انجام نداده است.
وی با اشاره به تشکیل جلسات متعدد و ابلاغ مصوبات به دستگاه‌های اجرایی، خاطرنشان کرد: "پیگیری اجرای این مصوبات بر عهده بهزیستی است، اما شهرداری به وظایف خود عمل نکرده است."
استانداری مکلف به نظارت است
این نماینده با انتقاد از عملکرد شهرداری اظهار می‌کند: استانداری این موارد را رصد کند و در صورت عدم اجرا، تذکرات لازم را به شهرداری و سایر دستگاه‌های کوتاهی‌کننده بدهد، اگر برخورد قضایی لازم باشد، دستگاه قضایی باید وارد شود، اما ما به عنوان ناظر اداری می‌توانیم فقط تذکر دهیم و پیگیری کنیم.
وی با اشاره به نرخ 10.4 درصدی سالمندی کشور، این نرخ در استان را 14.7 درصد اعلام و تأکید کرد: سالمندان بخش بزرگی از جامعه ما را تشکیل می‌دهند و غفلت از نیازهای آنان به‌معنی نادیده گرفتن حقوق شهروندی است، مسئولان باید پای کار بیایند و زیرساخت‌های لازم را فراهم کنند.
معاون امور آسیب‌های اجتماعی استانداری مرکزی با اشاره به تشکیل جلسات متعدد در این زمینه تصریح می‌کند: پس از تشکیل جلسات کارشناسی، مصوباتی به دستگاه‌های اجرایی از جمله شهرداری ابلاغ شده است، اما متأسفانه شاهد بی‌توجهی به این مصوبات هستیم، بهزیستی به عنوان دبیرخانه ملزم به پیگیری مصوبات است.
تمرکز امسال بر مناسب‌سازی معابر برای سالمندان است
معاون بهزیستی استان مرکزی نیز با بیان اینکه سالمندی تهدید نیست، بلکه فرصتی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های ارزشمند سالمندان است، به خبرنگار فارس می‌گوید: سالمندی در ایران یک تهدید نیست، بلکه فرصتی استراتژیک است که باید از ظرفیت‌های آن در جهت توسعه اجتماعی و اقتصادی استفاده بهینه کرد.
رفیعی با اشاره به پنج محور اصلی سند راهبردی ملی سالمندان، برنامه‌های کلان این حوزه را شامل توانمندسازی سالمندان، ارتقای سطح فرهنگی، آموزش و آگاه‌سازی، پیشگیری از معلولیت‌ها، و توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز عنوان کرده و ادامه می‌دهد: ماموریت ما تبدیل شهرها به "شهرهای دوستدار سالمند" است؛ شهری عاری از موانع فیزیکی و اجتماعی تا سالمندان بتوانند به راحتی در جامعه حضور یابند.
پیگیری مصوبات و نقش سازمان‌های مردم‌نهاد
وی با اشاره به نقش مهم سمن‌ها در حوزه سالمندی، خاطرنشان می‌کند: این سازمان‌ها به عنوان بازوی اجرایی و ناظر بر عملکرد دستگاه‌ها، پیگیر تحقق مصوبات در حوزه سالمندی هستند..
اقدامات سال جاری و انتظارات از دستگاه‌ها
معاون بهزیستی استان از پیگری اولویت‌های سال 1404 خبر داده و بیان می‌کند:‌ تمرکز امسال بر مناسب‌سازی معابر، حمل‌ونقل عمومی، دسترسی به پارک‌ها، سینماها، و مراکز بهداشتی برای سالمندان است، از دستگاه‌های دیگر درخواست داریم تا همانند بهزیستی، اقدامات عملیاتی در این حوزه را گسترش دهند.
حمایت از سالمندان در منزل و مراکز شبانه‌روزی
رفیعی با اشاره به خدمات مراقبت در منزل و مراکز نگهداری شبانه‌روزی، اعلام کرد که این سازمان آماده همکاری با تمام نهادها برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان است.
وی ابراز امیدواری کرد که با همکاری همه جانبه، سال 1404 شاهد اقدامات چشمگیرتری در حوزه سالمندی باشد.
معاون بهزیستی استان با اشاره به اینکه در راستای تحقق اهداف سند ملی سالمندان و بهبود شرایط زندگی این قشر ارزشمند جامعه، سازمان بهزیستی اقدامات گسترده‌ای را در حوزه‌های آگاه‌سازی، پیشگیری از معلولیت‌ها، و ارتقای سلامت سالمندان انجام داده است، از اجرای طرح آگاه‌سازی سلامت سالمندان خبر داده و می‌گوید: تاکنون 2406 سالمند به صورت داوطلبانه در این طرح که با هدف افزایش آگاهی سلامت، تغییر رفتارهای پرخطر در میانسالی و سالمندی، و ارتقای کیفیت زندگی به اجرا در آمده شرکت کرده‌اند.
رفیعی می‌افزاید: در حال حاضر 2 مرکز روزانه با ظرفیت 160 سالمند فعال است، اما برنامه‌ریزی برای توسعه این مراکز در دستور کار قرار دارد تا خانواده‌ها ترغیب شوند سالمندان خود را برای چند ساعت در روز به این مراکز بسپارند.
وی می‌گوید: با مراکز شبانه‌روزی، سیاست اصلی سازمان بهزیستی توسعه مراکز روزانه و کاهش نیاز به مراکز شبانه‌روزی است تا سالمندان در محیط خانواده باقی بمانند.
معاون بهزیستی استان توسعه مراکز روزانه سالمندان برای کاهش انزوا و افزایش تعامل اجتماعی سالمندان، فرهنگ‌سازی برای حضور بیشتر سالمندان در برنامه‌های اجتماعی و کاهش وابستگی به مراکز شبانه‌روزی، همکاری با سایر نهادها برای مناسب‌سازی شهرها و تسهیل دسترسی سالمندان به امکانات عمومی را از چشم‌انداز‌های بهزیستی عنوان کرده و می‌گوید: هدف نهایی ما این است که سالمندان نه به عنوان یک بار اجتماعی، بلکه به عنوان سرمایه‌های ارزشمند جامعه بتوانند زندگی باکیفیت و مستقل‌تری داشته باشند.