سپهرغرب، گروه کشاورزی: استان ایلام در سه سال گذشته مقام نخست جنگل‌کاری و تولید نهال را در کشور به‌دست‌ آورده و با نهال‌کاری در عرصه‌های بیابانی، گام‌های بلندی برای توسعه و بیابان‌زدایی و مهار ریزگردها برداشته‌است.

استان ایلام در غرب ایران قرار‌دارد و به‌دلیل داشتن طبیعتی زیبا و 642 هزار هکتار جنگل که عمدتاً درختان بلوط هستند، به عروس زاگرس در کشور شهرت دارد.

گرچه بیشتر شهرستان‌های استان ایلام دارای جغرافیای کوهستانی و جنگلی هستند ولی شهرستان‌های مرزی مهران و دهلران دارای عرصه‌های بیابانی است که؛ در این منطقه روزگاری تعدادی از عملیات‌های مهم دوران دفاع مقدس، انجام‌گرفته‌است.

عرصه‌های بیابانی این 2 شهرستان در زمان جنگ تحمیلی محل مین‌گذاری دشمن بعثی بود، ولی امروز با تلاش بی‌وقفه، این عرصه از مین پاک‌سازی شده و جای خود را به نهال‌کاری و جنگل‌کاری داده و استانی که خود دارای وسعت زیادی از جنگل و درخت است، برای چندمین سال مقام نخست جنگل‌کاری را در کشور به‌دست آورده ‌است.

امروزه جنگل‌کاری به‌خصوص در عرصه‌های بیابانی شهرستان‌های مهران و دهلران موجب سرسبز شدن منطقه و عامل مهمی برای مهار ریزگردهای محلّی شده و علاوه‌بر این در آینده، سبب رونق اقتصادی و گردشگری در منطقه خواهد‌شد.

در استان ایلام بیش از 424 هزار هکتار اراضی بیابانی وجود‌دارد که حدود 20 درصد از عرصه استان را شامل می‌شود و بیشتر این بیابان‌ها در مناطق جنوبی و گرمسیری استان، قرار‌دارد.

 استان ایلام بیشترین میزان کشت نهال در کشور را دارد

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار‌کرد: در حال حاضر 642 هزار هکتار جنگل طبیعی و 70 هزار هکتار جنگل دست‌کاشت در استان ایلام، وجود‌دارد و قرار‌است با توسعه جنگل و بیابان‌زدایی در آینده‌ای نزدیک سطح جنگل‌های استان به یک‌میلیون هکتار افزایش یابد.

رضا احمدی افزود: ایلام 31 درصد جنگل‌کاری کشور را به‌خود اختصاص‌داده‌است و در چند سال گذشته بیش از 70 هزار هکتار جنگل‌کاری در استان ایلام انجام‌شده و نقشه راه بلندمدت منابع طبیعی استان ایلام، اجرای 360 هزار هکتار جنگل‌کاری است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام با بیان اینکه سال 98، 10 هزار هکتار جنگل‌کاری در استان ایلام انجام‌شده، گفت: استان ایلام سال 98 در زمینه جنگل‌کاری رتبه نخست کشور را کسب‌کرده‌است.

وی با‌اشاره به اینکه توسعه جنگل‌کاری در دهلران و مهران از اولویت‌های منابع طبیعی استان ایلام است، گفت: چند سالی است؛ در این 2 شهرستان طرح نهال‌کاری به‌دلیل دارا بودن کانون‌های ریزگردها اجرا می‌شود.

وی بیان‌کرد: 12 میلیون اصله نهال در 10 نهالستان استان ایلام تولید‌شده که برای 30 هزار هکتار جنگل‌کاری در سال 99 استفاده می‌شود.

 اقلیم ایلام شکننده است / ‏‬ نهال‌کاری مشترک ایران و عراق

به‌دنبال انعقاد یک تفاهم‌نامه بین مسئولان استان ایلام و استان واسط عراق، 82 کیلومتر از حاشیه‌های راه مهران تا کوت عراق نهال‌کاری می‌شود. احمدی با‌اشاره به اینکه استان ایلام به‌دلیل هم مرز بودن با کشور عراق و استان خوزستان از اقلیم شکننده‌ای برخوردار‌است، گفت:نباید وقت را تلف کرد باید هر سال برای افزایش میزان نهال‌کاری در بیابان‌های استان اقدام شود.

وی افزود: برای مهار ریزگردها به‌دنبال انعقاد یک تفاهم‌نامه بین مسئولان استان ایلام و استان واسط عراق، 82 کیلومتر از حاشیه‌های راه مهران تا کوت عراق نهال‌کاری می‌شود که این طرح تاکنون پیشرفت قابل توجهی داشته ‌است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام افزود: از این 82 کیلومتر حدود 30 کیلومتر با نهال‌های تولید ‌شده در استان ایلام نهال‌کاری شده‌است.

وی ادامه داد: قرار است مابقی طرح با همکاری مسئولان واسط عراق نهال‌کاری شود که البته با همکاری مسئولان منابع طبیعی، 2 نهالستان در واسط عراق برای این موضوع راه‌اندازی شده‌است.

 اجرای طرح‌های آبخیزداری هم‌زمان با توسعه جنگل

احمدی با‌اشاره به اینکه در جریان جنگل‌کاری شهرستان مهران و دهلران طرح‌های آبخیزداری نیز اجرایی شده ‌است، گفت: نوع نهال کشت‌شده بومی، متناسب با آب‌وهوای منطقه و کم‌نیاز به آب است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام اضافه‌کرد: نهال‌های تولیدشده در نهالستان‌های استان، شامل انواع گونه‌های بومی و سازگار با منطقه شامل بلوط، بنه، ارغوان داغداغان، تنگرس محلب، گلابی وحشی، کیکم، زالزالک، بادام‌کوهی و انواع گیاهان دارویی است.

وی افزود: همه این طرح‌ها با همکاری مردم اجرایی‌شده و تاکنون هیچ مشکلی در بحث مراقبت و حفاظت از جنگل‌های دست کاشت استان پیش‌ نیامده‌است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام بیان‌کرد: اجرای طرح‌های آبخیزداری در کنار طرح‌های جنگل‌کاری موجب افزایش سطح آب‌های زیرزمینی در مناطق دهلران و مهران شده‌است.

وی گفت: اجرای طرح‌های آبخیزداری در مناطق کوهستانی استان نیز سبب مهار بسیاری سیلاب‌های مخرب در منطقه شده، در حالی که سال‌های قبل سیلاب‌ها موجب وارد‌آمدن خسارت به شهرهای استان شده‌بود.

احمدی عنوان‌کرد:در سال 98 درمجموع بیش از 400 هزار مترمکعب کار آبخیزداری در استان ایلام انجام‌شده ‌است.

وی گفت:درمجموع استان ایلام هم‌اکنون یکی از شاخص‌ترین استان‌های کشور در بحث تولید نهال، کاشت جنگل و طرح‌های آبخیزداری است که قطعاً در آینده بسیاری از بیابان‌های این استان جنگل‌کاری می‌شود.

 وجود بزرگ‌ترین نهالستان گرمسیری کشور در مهران

رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان مهران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار‌کرد:طی چند سال گذشته خوشبختانه شهرستان مهران باوجود آب‌وهوای گرمسیری و وجود بیابان به یکی از مهم‌ترین مناطق کشور در بحث توسعه جنگل‌کاری و تولید نهال تبدیل شده‌است.

سعید طاهری بیان‌کرد:در حال حاضر در نهالستان مهران به‌عنوان بزرگ‌ترین نهالستان گرمسیری کشور، سالانه بیش از چهار میلیون اصله نهال از نوع گونه‌های گرمسیری تولید‌می‌شود.

وی عنوان‌کرد:کاشت 25 گونه نهال مختلف در این نهالستان آن را به بزرگ‌ترین نهالستان گرمسیری کشور تبدیل کرده است.

طاهری اظهار‌کرد:نهال‌های تولیدشده در نهالستان مهران شامل گونه‌های کنار، کنارک، اکالیپتوس، کهور، انواع آکاسیا، گز شاهی، آتریپلکس، سوبابل، برهان، شیشه‌شور و نخل زینتی است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان مهران گفت:نهال‌های تولیدشده در تمام طرح‌های توسعه فضای سبز، جنگل‌کاری، بیابان‌زدایی استفاده خواهند شد.

وی با‌اشاره به ایجاد سایت گیاهان دارویی در مهران، گفت:گیاهان دارویی به‌دلیل آستانه تحمل بالا در برابر تنش‌های محیطی و نیاز کم به منابع آبی، برای کشت در شرایط سخت اقلیمی مناسب هستند و به‌دلیل نیاز کمتر به عملیات خاک‌ورزی موجب کاهش فرسایش خاک می‌شوند.

 40 هزار هکتار در دهلران بیابان‌زدایی شده‌است

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری دهلران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار‌کرد: 259 هزار هکتار سطح عرصه بیابانی در شهرستان دهلران وجود‌دارد که؛ تاکنون از این میزان 40 هزار هکتار بیابان‌زدایی شده است.

نصرالله پارسه اضافه‌کرد:کار بیابان‌زدایی در چهار هزار هکتار دیگر برای آینده پیش‌بینی‌ شده است.

وی با‌اشاره به اینکه طرح نهضت سبز در روستاها و مناطق بیابانی دهلران شامل ابوغویر، چشم هندی، صمانه و سادات دانشگر در راستای مبارزه با بیابان‌زدایی در شهرستان دهلران اجرایی می‌شود، افزود: این طرح در فصل پاییز و زمستان انجام‌می‌گیرد که مناسب نهال‌کاری در روستاهای مناطق بیابانی شهرستان است.

رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری دهلران بیان‌کرد: ظرفیت تولید نهال در شهرستان سالانه 350 هزار اصله است که با توسعه نهالستان به یک‌میلیون اصله می‌رسد.

بدون‌شک با اجرای طرح‌های جنگل‌کاری در آینده‌ای نزدیک استان ایلام به یک استان کاملاً سبز در کشور تبدیل ‌می‌شود و بخش مهمی از جمعیت مناطق مرزی استان نیز به‌دلیل وجود جنگل در استان ماندگار خواهند بود.

ریزگردها از مشکلات اساسی استان ایلام در سال‌های گذشته بوده و بی‌شک اجرای طرح‌های جنگل‌کاری در مهار گردوغبارهای محلی مؤثر است.

وجود جنگل‌های سرسبز در مناطق گرمسیری استان ایلام فرصت‌های خوبی در زمینه توسعه گردشگری نیز فراهم می‌کند که البته همه این کارها نیاز به ادامه راه جنگل‌کاری در این استان دارد.