سپهرغرب، گروه سلامت: دانشمندان خبر از کشف آسیب‌پذیرترین سلول‌‌های بدن انسان در برابر کروناویروس جدید می‌دهند که این کشف، راه را برای درمان بیماری مذکور هموار می‌کند.

دانشمندان کشف کرده‌اند که چه نوع سلول‌هایی در بدن انسان ممکن است مستعدترین آن‌ها در برابر ابتلا به عفونت توسط ویروس «SARS-CoV-2» باشند. کشف مذکور اهداف قلمدادشده بیماری‌زایی را براساس انواع پروتئین‌های تولیدشده توسط این سلول‌ها، شناسایی می‌کند.

در اپیدمی بیماری سارس طی اوایل دهه 2000 میلادی محققان دریافتند که ویروس «SARS-CoV» سلول‌‌ها را با کمک دو پروتئین آلوده می‌کند: گیرنده‌ای به‌نام آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتنسین 2 (ACE2) که به این ویروس کمک می‌کرد به سلول‌ها بچسبد و آنزیمی به‌نام پروتئیناز سرین نوع 2 (TMPRSS2) که واسطه عفونت سلول‌ها بود.

اوایل سال جاری دانشمندان کشف کردند که «SARS-CoV-2» عامل ایجاد بیماری کووید 19 است، از همان دو پروتئین سوء استفاده می‌کند و به محققان یک سرنخ مهم برای شناسایی مستعدترین اهداف ویروس در سطح سلولی می‌دهد: سلول‌های بافت تنفسی و بافت روده که هم ACE2 و هم TMPRSS2 دارند.

«ژوزه اوردوواس مونتانز» از بیمارستان کودکان بوستون می‌گوید: به محض اینکه فهمیدیم نقش این پروتئین‌ها ازنظر بیوشیمیایی تأیید شده است، شروع کردیم تا ببینیم این ژن‌ها در مجموعه‌ داده‌های موجود ما کجا هستند. ما واقعاً در موقعیت خوبی قرار گرفتیم تا بررسی کنیم که کدام سلول‌ها توسط این ویروس هدف قرار داده می‌شوند.

محققان در یک تلاش و تحقیق بزرگ و چند مؤسسه‌ای که شامل ده‌ها دانشمند است، از طریق مجموعه داده‌های مختلف توالی RNA، اطلاعات هزاران نوع مختلف از سلول‌های انسان، پستانداران و موش‌ها را جمع‌آوری کردند.

این گروه به‌طور ویژه به دنبال الگوهای بیان ژن برای صدها نوع سلول در ریه‌ها، مجراهای بینی و روده بودند؛ مناطقی از بدن که می‌دانیم می‌توانند میزبان «SARS-CoV-2» باشند.

«الکس شالک» شیمیدان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) می‌گوید: از آنجا که ما این انبار اطلاعات باورنکردنی را در اختیار داشتیم، توانستیم به بررسی سلول‌‌های هدف برای عفونت بپردازیم؛ حتی با وجود اینکه این مجموعه داده‌ها به‌طور خاص برای مطالعه «SARS-CoV-2» طراحی نشده بودند، امیدوار بودیم که به شناسایی برخی از مواردی که ممکن است با آن مرتبط باشند، ختم شود.

درنهایت تجزیه‌وتحلیل محققان نشان داد که تنها اقلیتی اندک از سلول‌‌های تنفسی و روده انسان دارای ژن‌هایی هستند که هم ACE2 و هم TMPRSS2 را بیان می‌کنند.

در میان آن‌ها سه نوع سلول اصلی شناسایی شده است: سلول‌‌های ریه موسوم به پنوموسیت‌های نوع 2 type II pneumocytes که به حفظ کیسه‌های هوای ریه کمک می‌کنند، سلول‌های روده موسوم به انتروسیت‌ها enterocytes که به بدن کمک می‌کند مواد مغذی را جذب کند و سلول‌های گوبلت goblet در مجراهای بینی که مخاط ترشح می‌کنند.

اینکه آیا هر دو پروتئین ACE2 و TMPRSS2 نیاز به حضور در یک سلول دارند یا اینکه شکل محلول TMPRSS2 می‌تواند در اطراف سلول شناور باشد و همان کار را انجام دهد، زمینه‌ای برای تحقیقات آینده است.

محققان می‌گویند شناختن انواع سلولی که واضح‌ترین اهداف هستند، می‌تواند کمک بزرگی برای تحقیقات بعدی ازجمله پژوهش در مورد تولید داروهای ضد ویروسی بالقوه برای مبارزه با بیماری همه‌گیر کووید 19 باشد.

«مونتانز» توضیح می‌دهد: این ممکن است داستان کاملی نباشد، اما قطعاً تصویری بسیار دقیق‌تر از چیزی که تاکنون در اختیار داشتیم، ارائه می‌دهد. اکنون می‌توانیم با اطمینان خاصی بگوییم که گیرنده‌های مذکور بر روی این سلول‌های خاص در بافت‌ها بیان می‌شوند.

محققان در میان نتایج جدید این مطالعه یک کشف متحیرکننده نیز انجام دادند. آن‌ها دریافتند خانواده‌ای از پروتئین‌های ایمنی به‌نام اینترفرون interferon که معمولاً به بدن برای مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کنند، موجب تحریک ژن ACE2 می‌شوند تا پروتئین ACE2 تولید کند؛ دلیل این اتفاق، ناشناخته است، اما به این معنی بوده که یکی از مکانیسم‌های دفاعی طبیعی بدن در برابر عوامل بیماری‌زا، در این مورد می‌تواند با تنظیم تولید گیرنده‌ای که ویروس از آن استفاده می‌کند، SARS-CoV-2 را ارتقا بخشد.

البته «مونتانز» می‌گوید این تنها نمونه از اتفاق مذکور نیست. نمونه‌های دیگری از خانواده کروناویروس‌ها و سایر ویروس‌ها نیز وجود دارند که درواقع ژن‌های تحریک‌شده توسط «اینترفرون» را به‌عنوان راه ورود به سلول‌ها هدف قرار می‌دهند.