سپهرغرب، گروه شهر: تحقیقات نشان داده است که هر چه یک فضای عمومی سرسبزتر باشد، مردم در آن بیشتر احساس شادی می‌کنند.

بسیاری دانشمندان بر این باورند که در دوران تنش روحی بهترین چیزی که می‌تواند انسان را از غم و تنهایی رها کند، قدم زدن در فضایی مملو از گل‌ها و درختان سبز است. شاید متخصصان سلامت با این ایده خیلی موافق نباشند، با این حال، گروهی از محققان با مطالعه روی افراد بسیاری به این نتیجه رسیده‌اند که افرادی که اوقات فراغت خود را در پارک‌های سرسبز می‌گذرانند بیش از سایرین در هنگام سخن گفتن جملات مثبت و شاد به کار می‌برند و اثرات مثبت بازدید از فضای سبز در این افراد تا حداقل چهار ساعت ادامه دارد. از آنجا که شهرنشینی روز به روز در حال افزایش است و به دنبال آن میزان اختلالات رفتاری نیز به طور چشمگیری بالا می‌رود. در نتیجه وجود فضاهای سبز می‌تواند برای دست کم چند ساعت هم که شده مردم را به آرامش دعوت کند و سلامت عمومی و طراحی شهری را دستخوش تغییر کند.

     اهمیت فضاهای سبز

گروهی از دانشمندان دانشگاه ورمانت، واقع در ایالت ورمانت در شمال شرقی آمریکا، به مدت سه ماه صدها نفر از افرادی را مورد مطالعه قرار دادند که پست‌هایی از حضور خود در پارک‌های سان فرانسیسکو را در شبکه‌های مجازی به اشتراک می‌گذاشتند. دانشمندان در پایان تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که افرادی که مدت زمان بیشتری را در پارک‌های سبز می‌گذراندند بسیار شادتر از سایرین به نظر می‌رسیدند و این شادی حتی در پارک‌های بزرگ محلی با پوشش گسترده‌تری از گل‌ها و گیاهان سبز بیشتر نیز بود. از طرفی افرادی که در پارک‌های کوچک یا میدان‌های محله اوقات فراغت خود را می‌گذراندند، از نشاط به مراتب کمتری نسبت به سایرین برخوردار بودند. به عبارت دیگر تنها رفتن به پارک برای داشتن اوقات شاد کافی نیست، در انتخاب پارک برای تغییر روحیه توجه به وسعت و پوشش سبز آن از اهمیت بالایی برخوردار است. جالب است بدانید که افرادی که توسط دانشمندان دانشگاه ورمانت مورد مطالعه قرار گرفته بودند، از کلمه "گل" در مکالمات خود بیشترین استفاده را کرده بودند.

     سنجش شادی

مطالعه‌ای که پژوهشگران دانشگاه ورمانت انجام دادند متمرکز بر ابزار شادی سنج بود؛ این وسیله آنلاین به مدت بیش از یک دهه میلیاردها توئیت را جمع‌آوری کرده و مورد تحلیل قرار داده است و نتایج آن مورد استفاده بسیاری از دانشمندان قرار گرفته و پوشش رسانه‌ای جهانی داده شده است. "شادی سنج" از حدود 10 هزار کلمه رایج استفاده می‌کند که توسط داوطلبان زیادی از نظر بار عاطفی و میزان انتقال حس مثبت یا منفی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. به این صورت که داوطلبان به واژه‌هایی که با "شادی" ارتباط نزدیک‌تری داشته باشد امتیاز بیشتری می‌دهند و این در حالی است که کلمات با بار منفی کم‌ترین امتیاز را از آن خود می‌کند.

     موقعیت پارک‌ها

یکی دیگر از اقداماتی که محققان دانشگاه ورمانت در مطالعه خود انجام دادند تعیین نقش موقعیت پارک‌ها در میزان شادی مردم بود. برای این کار، دانشمندان از طریق یک نرم‌افزار مختصات مکان ارسال پیام توئیت را مشخص کردند و از این طریق به موقعیت پارکی که هر پیام از آن ارسال می‌شد، دست یافتند. سپس با شناسایی پارک و آگاهی از میزان پوشش سبز آن می‌توانستند بین پیام ارسال شده و فراوانی گل و گیاه در پارک مورد نظر ارتباط برقرار کنند. در نهایت دانشمندان به این نتیجه رسیدند که هر چه پوشش یک پارک و فضای اطراف آن سبزتر باشد، عواطف و احساسات بازدیدکنندگان بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد و لحظات شادتری نیز برای آنان به ارمغان می‌آورد.

     علت و معلول

بودن در طبیعت مزایایی دارد که قابل خریداری از هیچ فروشگاهی نیست و نمی‌توان آن را از اینترنت نیز دانلود کرد. تجربه نشان داده است که پس از گذراندن ساعاتی در طبیعت روحیه انسان به طور شگفت‌انگیزی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به اصطلاح طبیعت حال و هوای انسان را عوض می‌کند و نشاط را به او هدیه می‌دهد. محققان ورمانت اگرچه در پژوهش خود از بررسی رابطه علت و معلول برای تعیین میزان افزایش شادی در پارک‌های سرسبز استفاده نکردند، با این حال، مکانیسم‌های متعددی را در نظر گرفتند که از طریق آن می‌توان به این نتیجه رسید که طبیعت وضعیت جسمی و روحی انسان را متحول می‌کند. آن‌ها با بررسی توییت‌های بازدیدکنندگان از پارک متوجه شدند که این افراد در حین بودن در پارک و حتی چند ساعت پس از آن واژه‌های منفی نظیر نه، نمی‌توانم، نمی‌خواهم و … را به ندرت در گفتگوهای خود استفاده می‌کنند. از سوی دیگر، استفاده از ضمیر "من" نیز به طور چشمگیری در فضای پارک‌ها کاهش می‌یابد و "ما" جایگزین آن می‌شود که این می‌تواند شکل‌گیری حس جمع‌گرایی بازدیدکنندگان از پارک را به تصویر بکشد.

در طول تاریخ دانشمندان زیادی عوامل مؤثر بر افزایش شادی بشر را مورد بررسی قرار داده‌اند اما محققان دانشگاه ورمانت نشان دادند که طبیعت بیش از هر چیز دیگر می‌تواند شادی را برای مردم به ارمغان آورد که این نتیجه‌گیری به نوبه خود می‌تواند مقامات ارشد و دولت‌ها را به سمت توسعه بیشتر فضاهای سبز سوق دهد.