افزایش بهره‌وری انرژی و جایگزین کردن وسایل پرمصرف با ابزارآلات کم‌مصرف، از دیرباز جزء اندرزهای دولت برای مردم بوده و در این بین ‌گاهی نیاز است، متولیان حوزه انرژی در دولت، پیش از زدن جوالدوز به مردم، سوزنی را در دست گرفته و نثار خود کنند.

حال ممکن است سؤالی برای شما پیش بیاید که چگونه ممکن است، خود دولت از وسایل پرمصرف استفاده کند و بهروری در حوزه مصرف سرمایه‌های مملکت را درنظر نگیرد.

در این گزارش می‌خواهیم یک مردم از این ابزارآلات پرمصرف دولتی را معرفی کرده و میزان اتلاف مصرف آن را بررسی کنیم.

سال 1872، یک مهندس آمریکایی به‌نام جرج برایتون، فرآیندی را اختراع کرد که طی آن با استفاده از سیال هوا، برق تولید می‌شد. فرآیندی که زیرساخت صنعتی آن به‌نام نیروگاه گازی معروف شد. در این نیروگاه‌ها توربین تولیدکننده برق از سه جزء کمپرسور، اتاق احتراق و توربین گاز تشکیل می‌شود.

*25 نیروگاه‌ گازی در کشور، گاز طبیعی و گازوئیل را می‌بلعند

پس از توسعه این بستر تولید انرژی برق، ایران نیز از آن بی‌نصیب نماند. به استناد آمارنامه تفضیلی صنعت برق در سال 98، در شرایط کنونی 25 نیروگاه فعال گازی در کشور نسبت به تولید برق با استفاده از مصرف گاز اقدام می‌کنند. در این بین فرآیند اختراع شده توسط آقای برایتون، چندان بی‌اشکال نیز به‌حساب نمی‌آید.

درحقیقت نیروگاه‌های گازی به‌دلیل میزان بهره‌وری بسیار پایین در حال حاضر مورداستقبال دنیا قرار نمی‌گیرد. ازسوی دیگر در شرایطی که گاز موردنیاز برای فرآیند تولید برق این نیروگاه‌ها تأمین نشود، استفاده از سوخت‌های مایع نظیر گازوئیل یا مازوت در دستور کار قرار می‌گیرد که عامل اصلی آلایندگی هوا است.

به‌منظور بررسی این ابزار پرمصرف و کم‌بازده در دست دولت، نیازمند مرور بازدهی 25 نیروگاه گازی در کشور هستیم.

مطابق جزئیات ارائه شده ازسوی آمار و اطلاعات وزارت نیرو، بیشترین بازدهی یک نیروگاه گازی در کشور با عدد 34.7 درصد متعلق به نیروگاه گازی«هسا» است و کم‌ترین بازده انرژی نیز با رقم 13.8 درصد متعلق به نیروگاه «خارک» خواهد بود. همچنین میانگین بازدهی نیروگاه‌های فعال گازی در کشور نیز 26.48 درصد برآورد می‌شود.

به‌منظور درک بهتر از بازدهی اندک نیروگاه‌های گازی کشور، باید به آمار اتلاف انرژی مصرف شده توسط این نیروگاه‌ها توجه شود.

*گاز مصرفی 5 میلیون نفر ایرانی در هرسال توسط نیروگاه‌های گازی تلف می‌شود

بر این اساس در سال 98، مجموع نیروگاه‌های گازی 25 گانه کشور، 6 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مصرف کرده‌اند که از این میزان مصرف، 4.3 میلیارد مترمکعب گاز به برق تبدیل نشده و تلف می‌شود.

نکته قابل‌توجه آن است که بدانید با استفاده از میزان گاز تلف‌شده در نیروگاه‌های گازی کشور، می‌توان به پنج میلیون نفر کم‌مصرف در کشور گازرسانی کرد.

همچنین در زمان‌هایی که تأمین گاز برای استفاده نیروگاه‌های گازی کشور میسر نبوده است، 1.4 میلیارد لیتر گازوئیل به‌عنوان سوخت به این نیروگاه‌ها تأمین شده که از این مقدار نیز 982 میلیون لیتر تلف شده است.

با استفاده از میزان گازوئیل اتلافی توسط نیروگاه‌های گازی، 1000 کامیون کشنده می‌توانند 1637 بار از شمال کشور به جنوب رفته و مسیر رشت به بندرعباس را طی کنند.

*ارتقای بازدهی نیروگاه‌های گازی کشور با استفاده از فرآیند سیکل ترکیبی

این ثروت عظیم ملی در حالی هرسال از بین می‌رود که امکان ارتقای بازدهی نیروگاه‌های گازی کشور وجود دارد. در همین راستا محمد پورحمید؛ کارشناس حوزه انرژی در ارتباط با امکان ارتقای بازدهی نیروگاه‌های گازی گفت: اضافه کردن واحد توربین بخار به نیروگاه‌های گازی و استفاده از انرژی اتلافی توربین گازی برای توربین بخار، بازدهی یک واحد نیروگاه گازی را تا 40 درصد افزایش خواهد داد.

این کارشناس حوزه انرژی ضمن اشاره به توجیه اقتصادی ارتقای توان نیروگاه‌های گازی کشور گفت: بررسی اقتصادی نشان می‌دهد، تولید یک کیلووات برق با استفاده از ارتقای بازدهی نیروگاه‌های کشور، هزینه بسیار کم‌تری از تولید همین میزان برق با استفاده از ساخت یک نیروگاه‌ جدید دارد.

پورحمید در تشریح راهکارهای دیگر افزایش بازدهی نیروگاه‌های کشور تصریح کرد: در نواحی ساحلی کشور، می‌توان با استفاده از انرژی تلف‌شده نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی، عملیات شیرین‌سازی آب به شیوه حرارتی را انجام داد. در حقیقت این عمل، علاوه‌بر شیرین‌سازی آّب، منجر به افزایش ضریب بازدهی نیروگاه گازی کشور می‌شود.

توجه به میزان مصرف انرژی اتلافی توسط نیروگاه‌های گازی کشور، مشخص‌کننده ضرورت توجه دولت به این امر و ارتقای بازدهی نیروگاه‌ها به‌وسیله راهکارهای روز دنیا است. در این بین باید دید که دولت تا چه اندازه نسبت به زدن سوزن به خود مؤثر عمل می‌کند.