کوتاه بودن فصل کاشت در کردستان از چالش‌های توسعه اراضی زیر کشت کلزا یکی از محصولات استراتژیک تامین امنیت غذایی است که جهاد کشاورزی با ترویج کشت نشایی بدنبال افزایش طول عمر فصل کشت این محصول است.

کشت کلزا برای خودکفایی کشور در تامین روغن مورد نیاز از برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در برنامه ششم توسعه قرار دارد و از چند سال پیش ترویج تولید این محصول در استان کردستان بصورت ویژه دنبال می‌شود.

همچنین برقراری تناوب زراعی مناسب بویژه گندم برای پایداری تولید و استمرار تولید غلات از دیگر اهداف کشت کلزا در مزارع است که این خود عامل دیگری برای تامین امنیت غذایی به‌عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار در کشور است.

کشور در 2 دهه گذشته با چالش‌هایی در زمینه تولید دانه‌های روغنی مواجه است و وزارت جهاد کشاورزی برای برون رفت از این چالش و در راستای عمل به تاکیدهای رهبر معظم انقلاب و تحقق اقتصاد مقاومتی در نظر دارد در طرحی 10 ساله به 70 درصد نیاز کشور از طریق تولیدات داخلی دست یابد.

هم اکنون پنج سال از طرح ملی توسعه کشت کلزا در کشور به تبع آن در کردستان گذشته و در این سال‌ها سطح کشت این محصول با فراز و نشیب‌هایی بین 900 تا سه هزار هکتار روبرو بوده که امسال یک هزار و 10 هکتار از سه هزار و 500 هکتار برنامه ابلاغی زیر کشت کلزا رفته است.

سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این پنج سال علاوه بر اقدامات ترویجی، برنامه‌های متعددی از جمله تامین بذر یارانه‌ای و وارداتی با عملکرد بالا، کشت قراردادی و کشت نشایی را برای تشویق بهره برداران در دستور کار قرار داده که به جز تامین بذر 2 مورد دیگر برای اولین بار در سال جاری انجام شده است.

کاشت به موقع کلزا تضمینی برای برداشت محصول باکیفیت

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان گفت: کاشت به موقع، آبیاری به موقع نوبت اول و دوم، کود دهی، مبارزه با علف هرز و آفات به عنوان اولویت‌های کاشت دانه‌های روغنی مورد نظر است تا شاهد برداشت محصول با کیفیت و عملکرد بالا باشیم.

محمد فریدسپری با اشاره به اینکه فصل کشت کلزا در کردستان به علت همزمانی با فصل برداشت محصولاتی چون سیب زمینی، خیار، چغندر قند، ذرت علوفه‌ای و دانه‌ای، توتون گوجه فرنگی هموراه با محدودیت زمانی مواجه شده است، افزود: افزایش این زمان به علت شروع بارندگی‌های زودهنگام پاییزه مقدور نیست و باید چاره‌ای علمی و عملی برای آن اندیشیده می‌شد.

وی اضافه کرد: به همین منظور انجام کشت نشایی کلزا به صورت آزمایشی در سال زراعی جاری از سوی کارشناسان مدیریت امور زراعت در شهرستان قروه آغاز شده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان گفت: برای انجام این کار ابتدا با همکاری گلخانه بخش خصوصی اقدام به تهیه خزانه 65 هزار واحد گلدانی نشایی در مهر ماه شد و اکنون در یک هکتار از اراضی این شهرستان بعد از اتمام برداشت محصول سیب زمینی (حدود یک ماه پس از اتمام فصل کاشت کلزا) نشا زده شده است.

سپری یادآور شد: سازمان جهاد کشاورزی در صدد است در پایان فصل برداشت سال زراعی جاری پس از دریافت نتایج در صورت رضایت بخش بودن کشت نشایی و مقایسه آن با کشت معمولی نسبت به توسعه اقدامات ترویجی در شهرستان‌ها اقدام کند.

تولید 260 هزار نشا گلدانی کلزا در کردستان

مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز گفت: امسال برای اولین بار کشت نشایی کلزا در این استان در دستور کار قرار گرفته که در این عملیات برای تشکیل خزانه، در هر کدام از 65 هزار گلدان پنج عدد بذر کشت شده که به صورت میانگین در هر گلدان چهار نشا 6 برگی رشد کرده است.

حیدر مرادی با اشاره به اینکه این نشاءها در مزرعه آزمایشی در شهرستان قروه کشت شد، افزود: این طرح به منظور شناسایی بازه زمانی مناسب کشت کلزا بعد از زراعت سیب زمینی، چعندرقند، ذرت دانه ای و گوجه فرنگی انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: رفع مسایل مربوط به کشت با بذر کار به علت ریزش بذر کلزا، آماده سازی و تهیه مناسب بستر کشت، کنترل علف‌های هرز صرفه جویی در مصرف آب پاییزه و استقرار مناسب بوته‌های کلزا از دیگر اهداف است.

مرادی اظهار‌کرد: در سال زراعی جاری برای اولین بار در غرب و مناطق سردسیر کشور در 20 مهر نسبت به تهیه خزانه اقدام و با مراقبت و پایش خزانه و انجام عملیات تطابق و سازگاری نشاهای کلزا در هشتم و نهم آبان نسبت به انتقال آن به زمین اصلی و نشاکاری توام با آبیاری میکرو اقدام شد.

کشت قراردادی کلزا

کشاورزی قراردادی از دیگر برنامه‌های مهم وزارت جهاد کشاورزی در توسعه تولید محصولات و حمایت از کشاورزان است که امسال برای اولین بار در این استان کشت و خرید قراردادی کلزا اجرا شد.

معاون زارعت و بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این ارتباط گفت: امسال کشت کلزا به صورت قراردادی مابین کلزا کاران با یکی از کارخانه‌های استان کرمانشاه انجام شد.

محمدصالح احمدی اظهارکرد: این شرکت اموری از قبیل پرداخت حق کلزای کشاورزان، پرداخت یک و نیم میلیون تومان هزینه نهاده و کود به صورت مساعدت کارخانه و پرداخت پنج درصد بیشتر از قیمت مصوب را تعهد کرده است.

وی افزود: نرخ مصوب برای خرید کلزا در کشور از قرار هر کیلوگرم 9 هزار تومان بود و قرار است کارخانه مذکور هشت هزار و 700 تن محصول کلزا را از کشاورزان کردستانی خریداری کند.

احمدی با اشاره به اینکه تاکنون در بیش از 600 هکتار اراضی کلزاری استان تفاهم نامه کشت قراردادی بین بهره بردار و کارخانه خریدار منعقد شده است، یادآور شد: 2 کارشناس از سوی کارخانه در حال رایزنی با بهره برداران هستند و پیش‌بینی می‌شود یک هزار و 10 هکتار کشت شده زیر پوشش این طرح برود.

با توجه به تجربه موفق استان کردستان در کشت نشایی محصولات مختلف از جمله چغندر قند، انتظار می‌رود در توسعه این کشت ویژه کلزا موفقت‌های جدیدی کسب شود و وزارت جهاد کشاورزی نیز برای استقبال کشاورزان از این طرح تسهیلات ویژه ای به بهره برداران استان در نظر بگیرد.