سپهرغرب، گروه کاردانش - طاهره ترابی مهوش : فناوران همدانی در شرکت دانش‌بنیان مهرنگار نخستین پهباد بدون سرنشین بال ثابت ترکیبی با پهباد عمود پرواز را درهمدان ساخته و به طور آزمایشی به پرواز درآورده‌اند.

یکی از مهم‌ترین تحولات صورت‌گرفته در دهه دوم قرن 21، حضور گسترده هواپیماهای بدون سرنشین (UAV) در زندگی انسان‌ها است. امروزه انواع مختلفی از این هواپیماها را در نقش‌ها و کاربردهای مختلف شاهد هستیم. اگرچه این پرنده‌ها از نظر پذیرش و تولید انبوه در مراحل ابتدایی هستند اما در حال حاضر توانسته‌اند موانع مرسوم و دشوار در صنایع که پیش از این توسط فناوری‌های مشابه غیرقابل نفوذ بوده‌اند را شکست دهند.

در طی چند سال گذشته هواپیماهای بدون سرنشین به مرکزی کارآمد برای کسب و کار‌های تجاری مختلف و سازمان‌های دولتی تبدیل شده‌اند. افزایش کارایی و بهره‌وری کار، کاهش حجم کاری نیروی انسانی، کاهش هزینه‌های تولید، بهبود دقت و حل مسائل امنیتی در سطح وسیع بخش اندکی از فواید استفاده از پرنده‌های بدون سرنشین در صنایع است.

دراین بین اینکه پرنده‌های بدون سرنشین از راه دور کنترل می‌شوند یا از طریق برنامه تلفن‌های هوشمند قابل دسترسی هستند، توانایی آن‌ها را در رسیدن به مناطق دور افتاده بدون نیاز به نیروی انسانی و کمترین تلاش، زمان و انرژی نشان می‌دهد. به همین دلیل این پرنده‌ها در سراسر جهان در بخش‌های مختلف مورد نیاز زندگی بشر پذیرفته شده و استفاده می‌شوند.

فناوری ساخت پهپاد‌ها به قدری گسترش یافته‌اند که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی وغیره به کار گرفته می‌شوند. به‌طوریکه در حال حاضر 32 کشور در حال ساخت و گسترش 250 مدل پهپاد اکتشافی هستند.

و جالبتر اینکه کشور ما ایران از این قافله عقب نبوده و توانسته همواره در بخش‌های مختلف این صنعت مدرن و کارآمد حرفی برای گفتن داشته باشد اما نکته اینجاست که در خط مقدم همه فعالیت‌های این‌چنینی شاهد حضور پررنگ شرکت‌های با بنیه دانش‌بنیانی هستیم که این امر نه تنها در عرصه اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است بلکه جایگاه علمی ایران را در صنعت هوا و فضا نشان‌می‌دهد جالبتر اینکه استان همدان نیز خوشبختانه طی سال‌های اخیر شاهد ورود شرکت‌های دانش‌بنیان دراین عرصه بوده است به‌طوریکه شرکت مهرنگار توانسته است با تولید پرنده بدون سرنشین بال ثابت به عنوان نخستین تولید‌کننده پرندگان این‌چنینی در کشور آوازه فرهیختگی و دانایی جوانان همدانی را در جای‌جای میهمن اسلامی طنین‌انداز کند براین اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا دراین‌باره با محمدمهدی خورشیدی مدیر فنی این شرکت گفتگویی را ترتیب دهیم که در ادامه میخوانید:

مدیر فنی شرکت مهرنگار با اشاره به اینکه فعالیت تیمی ما از سال 94 آغاز شده اما عمر شرکت مهرنگار چیز حدود دوسال است اظهارکرد: فعالیت ما ابتدا در قالب فعالیت خدماتی در حوزه نقشه برداری هوایی با استفاده از پهبادهای غیر نظامی کلید خورد.

محمد مهدی خورشیدی با تاکید براینکه استفاده از این تجهیزات منجر به تسریع در عملیات نقشه‌برداری با موضوعات مختلف می‌شود تصریح کرد: علاوه بر سرعت در اجرای عملیات در اغلب موارد شاهد کاهش هزینه‌ها نیز خواهیم بود.

وی با بیان اینکه کسب اطلاعات و آمارهای بیشتر نیز از دیگر امتیازاتی است که استفاده از پهپادها در عرصه نقشه‌برداری دارد عنوان کرد: با توجه به اهمیت این موضوع روزانه شاهد به‌روز شدن این تجهیزات در دنیا هستیم.

این فناور جوان همدانی با تاکید براینکه پس از انجام این فعالیت خدماتی در برهه زمانی خاصی بحث ساخت پهبادهای چند ملخه در دستور کار قرار گرفت و خوشبختانه شاهد ثبت اختراع این محصول نیز بودیم تصریح کرد: پس از کسب موفقیت دراین بخش نسبت به ارائه طرحی برای ساخت نوعی از پهبادها بال ثابت برای فعالیت حوزه نقشه‌برداری و درعین حال کارهای نظارتی با استقرار در مرکز رشد دانشگاه بوعلی را دنبال کردیم.

خورشیدی با اشاره به وجه تمایز این پرنده بال ثابت با انواع دیگر پهپادهای این‌چنینی گفت: اغلب این پرندگان بال ثابت نیازمند باند پرواز بزرگ و ثابت هستند اما ما با ترکیبی از پرندگان بال ثابت و عمود پرواز این الزام را مرتفع کردیم.

وی با اشاره به اینکه نمونه مشابهی برای این نوع پهپاد در کشور نمی‌توان یافت اذعان کرد: در خارج از کشور نیز شاید یک نمونه برای این محصول وجود داشته باشد.

این فناور جوان همدانی با بیان اینکه کار طراحی این محصول در حال طی کردن مراحل نهایی است اذعان کرد: البته نمونه آزمایشی این محصول ساخته شد و تست‌های نهایی را نیز با موفقیت پشت سر گذاشت.

خورشیدی با بیان اینکه به دنبال توسعه فعالیت هستیم تصریح کرد: دراین بخش نیازمند حمایتی مالی بوده و هستیم.

وی با اشاره به اینکه این مجموعه تاکنون توانسته است در عرصه ساخت پهپادهای مختلف از جمله پهپادهای نظامی ورود کند اذعان کرد: دراین بخش حتی توانسته است قرارداد با ارگان‌های نظامی در خارج استان منعقد و برایشان محصول تولید کند.

این فناور همدانی با اشاره به کارکردهای پهپادهای بال ثابت تولیدشده دراین مرکز رشد گفت: از آنجایی‌که بر روی این پهپادها سنسورها، سنجنده‌ها و دوربین‌های مختلف در حوزه‌ها مختلف قابل نصب است این پهپادها در بخش‌های مختلف می‌تواند کمک شایانی به جمع‌آوری اطلاعات دستگاه ه مختلف بکند.

وی ادامه داد: پهپادها یک سیستم هوشمند و قابل برنامه‌ریزی هستند که بدون دخالت نیروی انسانی پرواز و ماموریت خود را شروع و به پایان می‌رساند.

خورشیدی با تاکید براینکه براساس نوع سنجنده‌ها می‌تواند برای پهپادها عملکرد متفاوتی قائل شد تصریح کرد: به عنوان مثال با نصب نوع خاصی از دوربین میتواند پهبادها را درعرصه نقش برداری استفاده کرد و یا اینکه با تغییر در سنجنده‌ها این تجهیزات را میتوان در حوزه پایش زمین‌ها کشاورزی مورد استفاده قرار داد.

وی با بیان اینکه حتی می‌توان در حوزه کیفیت محصول کشاورزی بر اساس نوع خاک از طریق این پهپاد اقدام کرد گفت: با داده‌های دریافتی از این پهپادها می‌توان دراین بخش برنامه‌ریزی کرد.

این فناور همدانی با اشاره به اینکه درحال حاضر مجموعه کاری این تیم چهار نفره است اذعان کرد: همانطور که عنوان شد برای توسعه فعالیت نیازمند حمایت مالی هستیم اما آنچه مسلم است اینکه بهترین حمایت استفاده فعالیت خدماتی ما از طریق ارگان‌های مرتبط است.

خورشیدی با بیان اینکه اخیرا هم‌زمان با حضور معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در استان امکان معرفی محصول به وی و استاندار فراهم شد و خوشبختانه مزیت‌های خاص این محصول مورد استقبال قرار گرفت گفت: هم‌زمان با این اتفاق میمون معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری از استاندار خواست که به 15 ارگان مرتبط نامه ارسال و ما را به آن‌ها جهت بهره‌مندی از خدمات و محصولات تولید معرفی کند.

وی با بیان اینکه متاسفانه برخی از ارگان مرتبط علیرغم نیاز به خدمات ما همچنان باور به خدمات و محصولات بومی ندارند گفت: البته برخی نیز خواهان جلب همکای شده‌اند اما همواره با مشکلی به نام اعتبار و بودجه مواجه هستند.

خورشیدی با گلایه از فرایند ارائه مجوزها در عرصه پروازها گفت: تا چند ماه پیش ما برای دریافت مجوز پرواز به شورای تامین استان مراجعه و طی مدت نسبتا کوتاهی مجوز لازم را دریافت می‌کردیم اما حالا گویا این اختیار به چند دستگاه تنفیذ شده و این امر چیزی جز طولانی شدن پروسه دریافت مجوز را درپی نداشته است به‌طوری‌که کوتاه‌ترین زمان ممکن برای اخذ مجوز چهارماه طول می‌کشد.

این فناور همدانی با بیان اینکه خوشبختانه درعرصه حمایت‌ها دید کلی استان مثبت است و همواره همراهی مدیران استانی را داشته‌ایم اذعان کرد: اما همانطور که عنان شد برای گسترش فعالیت نیازمند کمک مالی هستیم اما از چهار ماه قبل به معاون علمی ریاست جمهوری درخواست تسهیلات را اراده کردیم اما هنوز خبری نیست این درحالی است که طی این ماه‌ها هزینه‌ها چندین برابر شده یقینا شرایط و نیاز ما نیز تغییر کرده است.

وی با تاکید براینکه همچنان بهترین حمایت از فناوری‌ها، حمایت معنوی است تصریح کرد: بازهم تاکید می‌کنم اگر خدمات ما مورد استقبال ارگان‌ها و دستگاه‌ها مختلف قرار گیرد یقینا دخل و خرج ما برای ارائه خدمات و تولید محصول به تعادل خواهد رسید.

خورشیدی در پاسخ به این سوال که آیا نسبت به تولید انبوه محصول اقدام کرده‌اید گفت: همانطور که پیشتر عنوان شد تولید محصول ما در گرو اراده و خدمات ما به دستگاه‌ها است زیرا درغیر این صورت توان مالی لازم برای تولید انبوه نخواهیم داشت.

مع‌الوصف شاید در نگاه اول وقتی سخن از پهپاد به میان می‌آید اکثر مردم به موضوعات نظامی فکر می‌کنند، در حالیکه امروزه این پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور کاربردهای مختلفی در حوزه‌های گوناگون از قبیل برنامه‌ریزی شهری، حمل و نقل، صنعت، هنر و بخش‌های گسترده کشاورزی و محیط زیستی دارد بنابراین به هیچ وجه دور از تصور نیست که استارتاپ‌ها و شرکت‌های بزرگ در جهان به دنبال استفاده از این رباتهای کوچک و سبک در شبکه‌های توزیع خود باشند. شرکت‌های بسیاری در حال توسعه‌ مدل‌های مختلف پهپادهای بدون سرنشین هستند تا از این طریق کاربردهای آن را در زندگی انسان‌ها افزایش دهند لذا با توجه به ظرفیت موجود دراستان همدان می‌بایست فرصت شکوفایی به این ظرفیت بالقوه از طریق دستگاه‌ها داده وشد تا درپی آن با استفاده از دانش و توان بومی به قطب صنعتی این تجهیزات همچون شهرهای مرکز ایران بدل شد لذا این مهم نیازمند خودباوری و اتکا به داشته‌های بومی از سوی دستگاه‌هایی اینکه به این تجهیزات نیاز دارند.