سپهرغرب، گروه کافه کتاب: نوشتن کتاب «صعود چهلساله» از دانشگاه فردوسی مشهد آغاز شد اما خیلی زود به مناظره «من و تو» و سخنرانی سیدحسن نصرالله راه پیدا کرد. آیتالله خامنهای دربارهاش فرمود: «قلبم را شاد کردید.»
کتاب «صعود چهلساله» به قلم سید محمدحسین راجی و سید محمدرضا خاتمی نوشتهشده و توسط انتشارات زائر رضوی منتشر شده است.
این کتاب مروری بر دستاوردهای 40 ساله انقلاب اسلامی بر اساس آمارهای بینالمللی داشته، میزان دستیابی نظام جمهوری اسلامی ایران به آرمانهایی از قبیل عدالت، استقلال، آزادی، معنویت، کرامت زن، مردمسالاری دینی، گسترش رفاه عمومی و دیگر آرمانهای انقلاب را با ارجاع به منابع معتبر بینالمللی مورد کاوش قرار داده است. ازجمله این منابع آماری میتوان به سازمان ملل متحد، بانک جهانی، سازمان جهانی غذا و کشاورزی، دفتر برنامه توسعه ملل متحد و... اشاره کرد.
این کتاب دارای سوژهای متفاوت است و نویسندگان آن سراغ یکی از موضوعات پرچالش در طول بیش از چهاردهه عمر نظام جمهوری اسلامی ایران رفتند. اینکه آیا نظام جمهوری اسلامی کارآمد هست یا خیر؟ پاسخ این سؤال نهتنها خیلی از موضوعات را روشن میکند، بلکه شبهات بسیاری از منتقدین نظام را نیز پاسخ میدهد.
گفتوگویی خواندنی با یکی از نویسندگان این کتاب، حجتالاسلام سید محمدحسین راجی داشتیم که مشروح آن را در زیر میخوانید:
ایده نوشتن کتاب «صعود چهلساله» چگونه در ذهنتان شکل گرفت و عملیاتی شد؟
«صعود چهلساله» پاسخ میدهد: آیا جمهوری اسلامی کارآمد بوده است؟!
یکی از موضوعاتی که در جریان پژوهشها برایم مهم بوده این است که به سؤالهای ذهنی مخاطبین پاسخ بدهم. ازآنجاییکه با دانشجویان ارتباط زیادی دارم، تصمیم گرفتم با بررسی سؤالات و شبهات آنان پاسخی درخور بدهم. دراینبین با جمعآوری و دستهبندی این سؤالات متوجه شدم که عمده شبهات آنان حول انقلاب اسلامی و با محوریت کارآمدی نظام است.
بهعبارتدیگر متوجه شدم که اگر ثابت کنیم، نظام کارآمد بوده است، به اکثر سؤالات ذهنی مخاطبین پاسخ دادهایم.
در خصوص اینکه چرا دنبال کارآمدی نظام رفتیم باید بگویم دلیلش این بود هر زمانی که در رابطه با کارآمدی نظام با اساتید معارف، روحانیون و افراد مختلف صحبت میکردیم احساس میشد که هیچکس مطلبی برای گفتن ندارد. همه میدانند که نظام کارهایی کرده است، ولی اینکه چهکارهایی، نمیتوانستند بیان کنند. برای مثال اگر ازشان میپرسیدیم در زمینههای علم، صنعت، انرژی و... چهکاری انجام دادهایم، نمیتوانستند چیزی بگویند و این موضوع خیلی بد بود چراکه کسانی که انقلابیاند نمیتوانستند درست از نظام دفاع کنند.
منطق کتاب «صعود چهلساله» چیست؟
اعداد و ارقام جواب میدهند؛ پهلوی بهتر بود یا جمهوری اسلامی
منطقِ مقایسه است؛ مقایسه با دو چیز؛ مقایسه با زمان شاه، اینکه زمان شاه چه بودیم و الآن چه شدیم؟ البته اگر ما فقط موضوع را بررسی میکردیم، شبههای پیش میآمد که اگر شاه هم بود این کارها را میکرد؟ برای پاسخ به این شبهه کشورمان را با کل دنیا مقایسه کردیم تا ببینیم 40 سال پیش کجای دنیا بودیم و امروز کجا هستیم؟ مثلاً در بحث علم، آن زمان رتبه 52 دنیا بودیم و اگر الآن شاه بود هم 52 بودیم، دنیا رشد میکرد و ما هم موازی دنیا رشد میکردیم، اما وقتی ما 16 دنیا شدیم یعنی خیلی سریعتر رشد کردهایم؛ یا در ثبت اختراع، رتبه 38 دنیا بودیم و الآن هم باید 38 میبودیم، اما اکنون در دنیا رتبه هفتم هستیم؛ یعنی سرعت ما خیلی بالا بوده یا مثلاً در امید به زندگی میبینید ما پایینتر از تمام کشورهای منطقه بهجز یک کشور بودیم. حتی از روسیه و تمام کشوهای آمریکای جنوبی پایینتر بودیم اما الآن بالاتر از تمام کشورهای منطقه، بالاتر از تمام کشورهای آمریکای جنوبی و روسیه هستیم. مگر آنها پیشرفت نداشتند؟ بله همه پیشرفت داشتند اما پیشرفت ما خیلی بیشتر و قابلتوجهتر بوده است.
روند نوشتن کتاب از چه زمانی آغاز شد و چگونه پیش رفت؟
به آمارهای صعود چهلساله در مناظرات «من و تو» هم استناد شد!
از اواخر سال 1396 نوشتن این کتاب را آغاز کردیم و اواسط دیماه سال 1397 پژوهشمان تمام شد و آن را به چهلسالگی انقلاب رساندیم.
این کار از مسجد امام رضا علیهالسلام دانشگاه فردوسی مشهد آغاز شد. تعدادی از دانشجویان را جمع کردیم و گفتیم میخواهیم چنین کاری انجام دهیم. خوشبختانه این فعالیت آغاز شد و بچهها اینقدر اخلاص داشتند و کار بزرگ بود که در همان دوران سروصدای زیادی بهپا کرد و حتی بعضی از سایتهای ضدانقلاب مثل «من و تو» در مناظراتشان به محتوای این پژوهش در حوزههای مختلف اشاره کردند.
ماجرای شبکه «من و تو» که اشاره کردید، از چه قرار بود؟
شخصی که در «من و تو » مناظره میکرد و حامی جمهوری اسلامی بود، دقیقاً آمار بخش «کرامت زن» صعود چهلساله را مورداشاره قرار داد.
تقریباً تمام بخشهای پژوهش خود را به اسناد بینالمللی معطوف کردهاید، این موضوع دلیل خاصی داشت؟
میخواستیم باورپذیری بیشتری برای مردم اتفاق بیفتد و واقعاً باور کنند که پیشرفت کردهایم. این کار کمک کرد تا در ذهن و زبان کسانی که رابطه خوبی با ما ندارند، ثابت کنیم که جمهوری اسلامی پیشرفتهای بسیار زیادی در حوزههای مختلف داشته است.
گروهها و مؤسسات بینالمللی که در کتاب صعود چهلساله اظهارنظر کردند، از چه منابعی استفاده کردند؟
بستگی به آن پایگاه یا مؤسسه دارد، اما عموم سازمانهای بینالمللی دفاتر مختلفی در کشورها دارند و اطلاعاتی را به دانشگاههای مختلف یا گروههای پژوهشی و تحقیقاتی گسترده میدهند و از آنها خروجی میگیرند.
باور اینکه در اسناد بینالمللی بتوان سندی را پیدا کرد که از جمهوری اسلامی دفاع کند، کمی سخت است. بهویژه آنکه تقریباً تمام رسانههای غربی 24 ساعته مشغول فعالیت علیه ایران هستند.
واقعیت این است روز اول که بچهها را جمع کردم و گفتم میخواهیم چنین کاری کنیم میدانستیم جمهوری اسلامی پیشرفت بسیار زیادی داشته است، اما باور نمیکردیم در اسناد بینالمللی بتوانیم چیزی پیدا کنیم، ولی گفتیم شروع میکنیم. در نهایت، دیدیم که اسناد از پیشرفت جمهوری اسلامی سخن میگویند.
هر جا پیشرفت کردیم، جوانگرا بودهایم
شاید بتوان دلایل مختلفی را برای این موضوع برشمرد، اما به نظرم دلیل این پیشرفت، روحیه جهادی، خودباوری و جوانگرایی است که ما را در خیلی از زمینهها رشد داد، اما در نقطه مقابل در موضوعاتی که این ویژگی جهادی را نداشتیم و جوانگرا و خودباور نبودیم، نتوانستیم پیشرفت کنیم.
بازخوردها نسبت به این کتاب چگونه بود؟
سید حسن نصرالله و استناد به آمار «صعود چهلساله»
سید حسن نصرالله در جشن 40 سالگی انقلاب به آمارهای صعود چهلساله استناد کرد؛ از آن زمان تا امروز که دو سال میگذرد هیچ جا اعلام نکردهایم که اشخاص مختلف این تعاریف را از کتاب کردند. کلیپی هم که منتشرشده مربوط به یکی از جلسات بوده که الآن رسانهای شده است. ولی بسیاری از اساتید دانشگاه و روحانیون وقتی ما را میدیدند، میگفتند خدا پدر مادرتان را بیامرزد که محتوایی آماده کردید؛ دیگر حرف برای گفتن داریم.
علاوه بر این، صدها نفر از مسئولین و بزرگان، این پژوهش را دیدند. برای مثال، در جمع کارگردانها، نویسندگان، بعضی از هنرمندان، سخنرانهای مشهور کشور، مداحان و... این مباحث را مطرح کردیم. افراد دیگری هم به دفتر ما مراجعه کردند و این موضوعات را برایشان مطرح کردیم. برای مثال بعضی کارگردانها قول دادند که از محتوای این کتاب در فیلمهایشان استفاده کنند یا بعضی از نویسندهها گفتند که از مطالب آن در رمانهایشان استفاده میکنند و...
یکی دیگر از بازخوردهای خوبی که گرفتیم از آقای حسن رحیمپور ازغدی بود. وی درباره این کتاب در تلویزیون هم صحبت کرد.
چرا اسم کتاب را صعود چهلساله گذاشتید؟
40 سالگی به خاطر 40 سالگی انقلاب بود، صعود هم به خاطر اینکه صعود داشتیم اما به قله نرسیدیم. ما تا قله خیلی فاصله داریم؛ مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم فرمودند: «فاصله میان بایدها و نبایدها، وجدانهای آرمانخواه را عذاب داده و میدهد اما این فاصله طی شدنی است» یعنی ما به قله نرسیدیم اما رشد بالایی داشتیم و صعود کردیم.
آیا شما کتاب را به منتقدان هم ارائه کردید؟ آنها چه نظری داشتند؟
منتقدان با خواندن کتاب ساکت شدند!
منتقدان که خیلی زیاد بودند. ما در جمع خیلی از اساتید دانشگاه، حتی قبل از چاپ شدن، پژوهش را ارائه کردیم؛ اساتید مختلف اقتصادی، صنعتی و حتی کسانی که منتقد نظام بودند خیلی حرفی برای گفتن نداشتند. البته میشد که طرف بگوید ما به فلان قسمتِ نظام انتقاد داریم، ما هم میگفتیم خب ما هم به آن قسمت انتقاد داریم. ما که نگفتیم اینجا هیچ مشکلی نیست. میگوییم رشد بسیار سریعی داشتهایم، اما بهواسطه عقبگردهایی که در قدیم داشتیم و در آن دورانی که مسابقه علمی دنیا از 200 سال پیش شروع شده بود، ما هیچ کاری نکردیم، معلوم است تا به آنجا برسیم خیلی زمان میبرد.
ظاهراً رهبر معظم انقلاب نیز سخنانی درباره این کتاب فرموده، از آن تجلیل کردند.
«قلبم را شاد کردید»؛ تور دستاوردها راه بیندازید و برای مردم بیان کنید
بله. تیرماه سال 1398 در اتاق نشسته بودیم. سید بزرگواری با فرد دیگری وارد شدند؛ شخصی که همراهشان بود را معرفی کرد و گفت: وی یکی از فرزندان مقام معظم رهبری هستند. ظاهراً کار ما را شنیده بودند و آمدند تا آن را ببینند. قرار بود 20 دقیقه بنشیند، اما حدود دو ساعت حضور داشت؛ کار ما را دید، بسیار بسیار خوشحال شده و گفت که آقا فرمودند: «قلبم را شاد کردید؛ تور دستاوردها راه بیندازید، بروید به مردم بگویید نظام چهکارهایی برای گروههای مختلف انجام داده است.»
برخی از بازتابهای انتشار این کتاب که برای خود شما جالب بود را بفرمایید
وقتی با منتقدین مهم نظام صحبت میکردیم و میدیدیم مجبور به قبول دستاوردهای نظامی شدند یا جوانهایی که نسبت بهنظام خیلی زیاد شبهه داشتند و محتوا را به آنها گفتیم دیدیم کاملاً تغییر کردند بسیار خوشحال شدم؛ اینها شیرینترین اموری بود که برای کتاب اتفاق افتاد.
بهعنوان سؤال پایانی، پیشازاین کتاب، چه پژوهشها و کتابهای دیگری داشتید؟
هم قبل از «صعود چهلساله» کتابهایی نوشتهام و هم بعدازآن.
مثلاً کتاب «نقد علمی بر سند 2030» مربوط به قبل از صعود چهلساله است. بعد از صعود چهلساله کتاب «گام تمدنساز» که تفسیری بر بیانیه گام دوم است را نوشتم که آنهم موردتوجه خیلی از بزرگان قرار گرفت.
کتاب دیگرم، «هستهای چرخ زندگی» است که کارکردهای انرژی هستهای در زندگی مردم را موردبررسی قرار داده است. کتاب «کرونا چالش نظام سلامت» که در همان اوایل کرونا نوشته شد هم موردتوجه قرار گرفت. این کتاب در اوایل فرودینماه برای چاپ رفت و همان موقع پیشبینی واکسن را انجام دادیم و اینکه واکسن آمریکایی و انگلیسی چه ضررهایی خواهد داشت. تاریخچه بیوتروریسم و خدمات جمهوری اسلامی در حوزه بهداشت و سلامت در مقایسه با آمریکا و اروپا را آنجا آوردیم و پیشبینی کردیم که جمهوری اسلامی میتواند کرونا را بهسرعت مهار کند اما قطعاً آمریکا و اروپا به خاطر نوع ساختار سرمایهداریشان نمیتوانند مهار کنند.
«معجزه تولید» کتاب دیگرم است. «فساد سیستماتیک» پژوهش دیگری است که اکنون انجام میدهیم. علاوه بر این، چندین پژوهش در حوزه راهکار برای جمهوری اسلامی برای حل مشکلات، اقداماتی که جمهوری اسلامی انجام داده و ظرفیتهایی که دارد و میتواند استفاده کند نیز انجام شده است.
شناسه خبر 36255