سپهرغرب، گروه سلامت: تغذیه کافی و مناسب باعث شفافیت و روشن شدن پوست شما می‌شود. اگر فردی را ببینید با مشاهده پوست او ممکن است فوراً بگویید که آیا فرد سالمی است یا خیر؟
آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در حفظ سلامتی پوست دارند و در برابر نور خورشید و سایر مواد مخرب محیطی از پوست محافظت می‌کنند. این مواد به شکل ویتامین، املاح یا فیتوکمیکال‌ها (رنگدانه‌های گیاهی) هستند که از تخریب غشاهای سلولی توسط رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند.
ویتامین C، ویتامین E، بتاکاروتن و سایر رنگ‌دانه‌های گیاهی نمونه‌ای از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که خطر بروز بیماری‌ها را کاهش می‌دهند. با توجه به اینکه پوست مانند یک سد حفاظتی برای بدن عمل می‌کند، بایستی با رعایت یک برنامه غذایی مناسب این سد حفاظتی را تقویت کنید.
مطالعات علمی نشان داده مصرف یک رژیم غذایی کم‌چرب در افرادی که سابقه ابتلا به سرطان پوست را داشته‌اند، رشد سلول‌های سرطانی را کاهش داده است. درحالی‌که رژیم غذایی پرچرب اثر عکس داشته است.
ویتامین C، ویتامین E و بتاکاروتن نمونه‌هایی از مواد آنتی‌اکسیدان هستند که نقش مهمی در حفظ سلامتی پوست دارند.
طی یک مطالعه به تعدادی فرد مسن ( بالای 70 سال ) که در کشورهای اروپایی زندگی می‌کردند، یک رژیم غذایی شامل میوه، سبزی، آجیل، ماست، حبوبات، تخم‌مرغ، روغن‌های گیاهی، غلات سبوس‌دار، چای و آب داده شد. بعد از مدتی دیده شد افرادی که این مواد غذایی را مصرف کرده‌اند، نسبت به کسانی که گوشت قرمز، شیر پرچربی، کره، سیب‌زمینی سرخ‌شده و شیرینی‌ها خورده بودند، کمتر دچار چین‌وچروک پوست شده‌اند. البته نباید فکر کنید که تغییر وضعیت برنامه غذایی شما (مثلاً از حالت دوم به حالت اول) می‌تواند تمام چین‌وچروک‌های پوست شما را از بین ببرد یا جلوی پیر شدن پوست شمارا کاملاً بگیرد. ولی این هم غلط است که هر چه می‌خواهید بخورید و فکر کنید تأثیری روی پوست شما ندارد. هر چیزی که می‌خورید، روی هرکدام از اندام‌های شما تأثیری می‌گذارد و پوست نیز از این تأثیر مستثنی نیست. شاید فکر کنید استفاده از کرم‌های گران‌قیمت مواد مغذی لازم برای پوست شمارا تأمین می‌کنند. اما این‌طور نیست. مصرف این‌گونه کرم‌ها تغذیه کافی و مناسب را برای پوست فراهم نمی‌کنند.
فواید تغذیه پوست از راه غذا
هر سلولی از بدن شما نیاز به مواد مغذی گوناگونی دارد. بعضی از این مواد مغذی مثل ویتامین‌ها، املاح و اسیدآمینه‌های ضروری (که بدن قادر به ساخت آن‌ها نیست) بایستی از طریق غذا برای بدن تأمین شوند. برای ساخت سایر مواد مغذی توسط بدن، باید از یک تغذیه سالم و مناسب برخوردار بود. بنابراین هیچ کرمی نمی‌تواند جایگزین آن شود.
مالیدن کرم بر سطح پوست باعث نمی‌شود که مواد مغذی به داخل سلول‌های پوستی نفوذ کنند و فقط تا زمانی که آن را نشویید، روی پوست شما وجود دارد.
میزان نفوذ ترکیبات اصلی کرم به داخل سلول‌های پوستی بستگی به نوع پوست شما، مقدار ترکیبات موجود در کرم، کارخانه تولیدکننده آن و بسیاری عوامل دیگر دارد. البته نمی‌توان گفت که تمامی کرم‌های موضعی بی‌تأثیر هستند، ولی اغلب غیرقابل‌اعتماد هستند.
به عبارت ساده‌تر، وقتی‌که ما مواد مغذی لازم برای پوست را از طریق غذاها دریافت می‌کنیم، این مواد وارد جریان خون می‌شوند و توسط جریان خون به سلول‌های پوستی بدن می‌رسند.
تغذیه روی مکانیسم‌های پیر شدن بدن تأثیر می‌گذارد. ممانعت از عمل این مکانیسم‌ها، فرآیند پیری ازجمله پیر شدن پوست را آهسته می‌سازد.
غذاهایی که برای حفظ سلامت پوست شما مفید هستند، برای سایر سیستم‌های بدن و حفظ سلامتی کل بدن نیز تأثیرات مفیدی دارند.
محدودیت‌های تغذیه پوست از راه غذا
فرآیند پیر شدن پوست به فیزیولوژی بدن هر فرد و عوامل مخرب محیطی مثل نورخورشید، باد و آلودگی هوا بستگی دارد.
تغذیه مناسب تا حدودی از پیر شدن پوست تحت تأثیر عوامل داخلی بدن جلوگیری می‌کند، ولی تأثیری روی عوامل خارجی و محیطی ندارد.
البته برای کاهش اثر عوامل خارجی نیز روش‌هایی وجود دارد. مثلاً برای کاهش اثر نورخورشید بر روی پوست، باید از کرم‌های ضد آفتاب مخصوص ( با SPF حداقل 30 ) استفاده کنید.
البته با مصرف غذاها نمی‌توان مقدار مواد مغذی را در سلول‌های پوستی خیلی بیشتر از حد طبیعی افزایش داد.
بعضی درمان‌های پوستی (به‌خصوص آن‌هایی که اثرات سریع و چشمگیری در مدت‌زمان کوتاه دارند) بر اساس ایجاد مقادیر بالا و غیرعادی مواد مغذی در پوست انجام می‌شوند. در بیشتر موارد، برای ایجاد این مقادیر زیاد از روش‌های موضعی ( کِرم و... ) یا بعضی تکنیک‌های پزشکی مخصوص مثل الکتروفورز استفاده می‌کنند، زیرا انجام چنین کاری از طریق خوردن غیرممکن و خطرناک است.
درمان موضعی با ویتامین C فقط با غلظت 10 درصد یا بیشتر، بر روی پوست مؤثر است. درصورتی‌که با مصرف قرص‌های خوراکی ویتامین C نمی‌توان به چنین غلظتی در سلول‌های پوستی دست‌یافت، زیرا ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است و سریعاً از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. علاوه بر این، دریافت مقادیر بالای ویتامین C از طریق مکمل‌ها، برای بدن مضر است و باعث پیدایش سنگ کلیه، اسهال و تهوع می‌شود.
مصرف میوه، سبزی، آجیل، ماست، حبوبات، تخم‌مرغ، روغن‌های گیاهی، غلات سبوس‌دار، چای و آب باعث می‌شود پوست کمتر دچار چین‌وچروک شود.
بعضی مواد برای مصرف موضعی پوستی بی‌خطر هستند، ولی هرگز نباید خورده شوند.
بعضی مواد مثل پپتیدها (متشکل از چند اسیدآمینه) و فاکتورهای رشد به‌راحتی توسط آنزیم‌های گوارشی تجزیه می‌شوند. این مواد طی عبور از مجرای گوارشی، غیرفعال می‌شوند. بنابراین باید فقط به‌طور موضعی مصرف شوند.
بعضی مواد مغذی اگر خورده شوند، نمی‌توانند به‌خوبی توسط مجرای گوارشی جذب شوند. این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که فرد نوعی مشکل گوارشی داشته باشد، مانند کمبود اسید معده. شاید هم مکمل خوراکی ضعیف باشد.
مطلب پایانی
داشتن یک تغذیه متعادل برای حفظ سلامتی پوست لازم است. البته تغذیه مناسب باعث جوان شدن پوست به‌طور چشمگیری نمی‌شود ولی بی‌توجهی در مصرف مواد غذایی لازم، باعث می‌شود پوست سریع‌تر دچار چین‌وچروک و پیری شود.کمبود تعدادی از مواد مغذی مثل ویتامین A، ویتامین‌های گروه B و اسیدهای چرب ضروری باعث ایجاد بیماری‌های پوستی می‌شود. کمبود خفیف مواد مغذی (که عادی است و اغلب هم در نظر گرفته نمی‌شود) باعث بیماری خاصی نمی‌شوند، ولی قدرت بازسازی پوست را کاهش می‌دهند.
بهبود وضعیت تغذیه در چنین حالتی باعث می‌شود پوست جوان‌تر به‌نظر آید و بعضی علائم پیری پوست از بین بروند.
به‌عبارت‌دیگر، رفع چین‌وچروک پوست و جوان شدن آن، بدون دریافت مواد مغذی لازم امکان‌پذیر نیست. در نهایت باید گفت دریافت بعضی مواد مغذی در مقادیر بالاتر از حداقل موردنیاز ( یعنی هنوز در محدوده دریافت استاندارد است نه بیشتر از آن ) برای حفظ سلامتی پوست مؤثرتر از زمانی است که فقط با یک برنامه غذایی متعادل به بدن برسند.
منابع:
NUTRITION-INFORMATION.FEATHERISH.COM
WWW.SMARTSKINCARE.COM/NUTRITION