سپهرغرب، گروه شهر - طاهره ترابی‌مهوش: نایب رئیس شورای اسلامی شهر همدان گفت: اگر تحت‌فشار مدیریتی، لابی‌گری سیاسی، ساکت کردن منتقدان طرح و حذف مهم‌ترین نهاد قانون‌گذاری شهری یعنی شورای اسلامی شهر به‌عنوان نمایندگان منتخب مردم همدان از این روند، این طرح را در استان به تصویب برسانند، چیزی از مشکلات اساسی موجود در طرح کم نکرده و روند قابل قبولی نه در حال حاضر و نه در آینده برای آن متصور نیست.

چندی است که بحث تصویب طرح جامع غیر‌کارشناسی شهر همدان به‌عنوان سوژه خبری با توجه به اهمیت موضوع از سوی رسانه دنبال می‌شود به‌نحوی‌که ما نیز در بخش‌های مختلف خبری و گزارشی نسبت به انعکاس نظرات کارشناسان در تعداد بی‌شماری از شمارگان این رسانه به بحث پرداختیم براین اساس این‌بار برآن شدیم تا گفت‌وگویی را با نایب رئیس شورای اسلامی شهر همدان دراین‌باره ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

ابراهیم مولوی با تأکید براینکه طرح جامع شهری همدان به‌عنوان یک سند بالادستیِ توسعه و نقشه راه آینده کهن شهر همدان برای یک بازه زمانی 20 ساله است اظهار کرد: طی سال‌های گذشته این سند نام‌آشنا در فرآیند تهیه، مطالعه، تدوین و غیره دچار مشکلات اساسی شده است.

وی افزود: هرچند اگر تحت‌فشار مدیریتی، لابی‌گری سیاسی، ساکت کردن منتقدان طرح و حذف مهم‌ترین نهاد قانون‌گذاری شهری یعنی شورای اسلامی شهر به‌عنوان نمایندگان منتخب مردم همدان از این روند، این طرح را در استان به تصویب برسانند، چیزی از مشکلات اساسی موجود در طرح کم نکرده و روند قابل قبولی نه در حال حاضر و نه در آینده برای آن متصور نیست، چراکه میهمانان و مدیران غیربومی این شهر را ترک خواهند کرد و با این طرح مشکلات فراوان و اساسی برای شهروندان همدانی به‌عنوان میزبان به یادگار گذاشته و سال‌ها این شهر کهن را درگیر مشکلات و معضلات خواهند کرد.

این مسئول با اشاره به اهم انتقادات صاحبان فن شهرسازی، مدیریت شهری، برنامه‌ریزان شهری و طراحان شهری به این طرح گفت: نخست اینکه تعیین پهنه‌های بلندمرتبه‌سازی و «زون‌بندی ارتفاعی» در شهرسازی نوین و پیشرفته، به دلیل گسترش عمودی شهرها از نکات مهم و اساسی طرح‌های توسعه و عمران شهری است.

مولوی ادامه داد: نکته این است که همدان به دلیل موقعیت طبیعی و شرایط توپوگرافی ویژه خود، از قدیم‌الایام به‌عنوان باغ شهر معروف بوده و یکی از عمده زیبایی‌های این کهن شهر وجود هزاران هکتار باغ سرسبز خصوصی، عمومی و دولتی، بیشه‌زارها و اراضی حاصلخیز اطراف شهر است که طی سال‌های متمادی بخشی از این پتانسیل از بین رفته و به فضاهای شهری مسکونی تبدیل شده است و تنها اندکی از این باغات سرسبز که کریدورهای تنفسی و ریه‌های شهر هستند در اطراف جاده حیدره، جاده دره مرادبیگ، سیلوار، جاده دیویجین و دامنه‌های شرقی الوند به‌عنوان فضای طبیعی، تفریحی و تفرجگاهی برای استفاده شهروندان عزیز همدانی باقی مانده است.

وی با تأکید براینکه متأسفانه مشاور ناشی طرح، این مناطق را جهت پهنه‌های بلندمرتبه‌سازی پیشنهاد کرده است و به نابودی این باغ‌های سرسبز و مسدود شدن کریدورهای تنفسی شهر و خفگی آن؛ مانند پدیده وارونگی هوا که گریبان‌گیر شهرهای بزرگ کشور و مردمان آن‌ها شده؛ توجهی نکرده است تشریح کرد: این در حالی است که مناطقی که به‌عنوان پهنه‌های بلندمرتبه‌سازی و زون‌بندی ارتفاعی در شهر تعیین و تصویب می‌شوند، بایستی با لحاظ نمودن مباحثی همچون حق همسایگی و آزادی شهروندان، سایه‌اندازی بر منازل و املاک مجاور، حق اشرافیت به منازل و باغات تا شعاع 200 متری، سلامت روحی، روانی و بهداشت شهروندان و مجاورین، مباحث اقلیمی جهت وزش بادهای غالب؛ توپوگرافی و پستی‌وبلندی‌ها (نامناسب بودن ساخت‌وساز در ارتفاع بالای هزار متری)، شرایط دسترسی به معابر اصلی و بزرگراه‌های شهری و سلسله‌مراتب دسترسی شریان‌های شهری انتخاب شود.

وی افزود: براین اساس جانمایی این مهم در مناطقی مانند اطراف شهرک شهید بهشتی، اراضی بلوار حضرت امام (ره)، از چهارراه بابک تا پل غدیر فرهنگیان و حاشیه‌های بلوار آیت‌الله نجفی و غیره بسیار عقلانی و قابل‌درک بوده و می‌تواند به‌عنوان یک پدیده شهری ضمن جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز به ایجاد یک سیما و منظر زیبای شهری در کنار این معابر اصلی کمک کند.

این متخصص معماری و شهرسازی با تأکید براینکه اکثریت قریب به‌اتفاق متخصصان حوزه شهرسازی همدان بر این باورند که با توجه به شرایط توپوگرافی همدان که تقریباً یک‌دوم اطراف شهر با دیواره ارتفاعات الوند محصور شده و امکان گسترش شهر در آن مناطق وجود ندارد ابراز کرد: در بخش‌های دیگر نیز تقریباً اراضی حاصلخیز کشاورزی شهر را احاطه کرده‌اند؛ بنابراین بایستی توسعه همدان با عنایت به وجود حدود یک‌هزار هکتار از بافت فرسوده تاریخی در دل شهر، یک توسعه درون‌گرا باشد و با احیاء، باز زنده‌سازی، نوسازی و دمیدن روحی تازه در این کالبد فرسوده و ناکارآمد، از گسترش بی‌قواره و نامتوازن شهر به سمت فضاهای سرسبز شهری جلوگیری شود.

مولوی با اشاره به اینکه متأسفانه مشاور در این طرح، شهر جورقان، روستاهای سیلوار، دیویجین، گراچقا، شورین و غیره را به محدوده شهری همدان اضافه کرده است گفت: این در حالی است که بخش‌های زیادی از اراضی اطراف شهر همدان که حدود چندین دهه ساخت‌وساز و سکونت جمعیتی در آن‌ها اتفاق افتاده که ازجمله آن می‌توان به مناطق و محدوده‌هایی در کوی محمدیه، منوچهری، کوی ولیعصر، حصار امام و مطهری، محدوده بلوار جوان، روبروی مرکز تیزهوشان، شهرک شهید مدنی و فرهنگیان، کوی مزدقینه و شهید بهشتی، اطراف چهارراه بابک تا کوی امید اکباتان و غیره اشاره کرد که از محدوده شهری بیرون مانده‌اند.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر با عنایت به کمبود زمین و مسکن در همدان و قیمت وحشتناک آن که همپای شهرهای بزرگ و حتی پایتخت است تشریح کرد: بایستی در طرح جامع شهری که یک سند علمی توسعه بلندمدت شهر بوده و تمام جهات توسعه را تعیین و تصویب می‌کند، برای حل این معضل اصلی شهروندان همدانی پیشنهاد‌های علمی و عملی ارائه شود که مشاور صرفاً به افزودن حدود 850 هکتار از اراضی اطراف ورزشگاه شهید مفتح و حدود 600 هکتار از اراضی رباط شورین بسنده کرده و هیچ‌گونه طرح و برنامه‌ای برای حل کوتاه‌مدت کمبود زمین و در نهایت گرانی سرسام‌آور مسکن در همدان ارائه نداده است.

نایب رئیس شورای اسلامی شهر همدان ادامه داد: حال‌آنکه مسکن و سرپناه، امروزه یکی از نیازهای ضروری و واجب خانواده‌ها بالاخص طبقه متوسط و پایین جامعه به‌حساب می‌آید اما متأسفانه در این برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهری از یاد متولیان امر رفته و دچار فراموشی شده است.

مولوی در خاتمه گفت: حال سؤال اصلی و اساسی از مدیران ارشد استان این است که با کدامین ادله علمی و راهکارهای تخصصی این سند بالادستی و مهم توسعه پایدار آینده کهن شهر همدان را با نادیده گرفتن منتقدان در استان تصویب کرده‌اید؟

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد در صورت نهایی شدن طرح جامع شهری همدان با تفاسیر عنوان‌شده در خصوص مشکلات، معایب و نواقص این طرح یقیناً نه‌تنها نجات‌بخش شهر نخواهد بود بلکه گویی کمر به نابودی کهن شهر همدان بسته است بنابراین انتظار می‌رود پیش از تصویب نهایی این طرح مدیران متولی کمی مسئولیت‌پذیرتر بوده و نسبت آینده شهر دقت لازم را داشته باشند.