سپهرغرب، گروه شهر - طاهره ترابی‌مهوش: دادستان همدان با تصریح بر اینکه طرح جامع شهری همدان و مسائل پیرامونی این طرح در شورای حفظ حقوق بیت‌المال مطرح شده است افزود: این مهم نیازمند بررسی فنی است.

اگر بتوان به اندازه کافی از سطح زمین فاصله گرفت و از بالا به یک شهر نگاه کرد، سه شکل اصلی را می‌توان به چشم دید، پهنه‌هایی به رنگ‌های مختلف که همان کاربری‌های شهر هستند، نقاط کوچک و بزرگ که گویای میادین شهری هستند و خط‌هایی که پیچ‌درپیچ از دل این پهنه‌ها عبور می‌کنند و کوچه‌ها، خیابان‌ها و بزرگراه‌های شهری را شامل می‌شوند.

در همه شهرهای دنیا می‌توان چنین ساختاری را در عکس‌های هوایی که از شهرها گرفته می‌شود، مشاهده کرد. این یک نمای کلی از شهر است و کمک بسیاری به متخصصان می‌کند تا با استفاده از این عکس‌ها، مطالعات میدانی و تحلیل اطلاعات، دقیق‌تر به مطالعه شهر و اجزای مختلف آن بپردازند.

اگرچه این الگویی کلی برای همه شهرهاست، اما نوع برنامه‌ریزی مدیران شهر است که مشخص می‌کند این الگو در آینده چگونه باشد و هریک از این اشکال چه سهمی در شکل‌گیری و توسعه شهر داشته باشند، گاهی با عکس‌برداری در دو بازه زمانی متفاوت می‌توان به حقیقت پی برد و اثرات تصمیماتی که امروز گرفته می‌شود را در قالب عکس‌های هوایی به‌وضوح دید.

حال‌آنکه پهنه‌بندی ساختار شهر یا به‌نوعی تقسیم‌بندی پیکره شهر بحث تازه‌ای نیست و همه شهرها در طول تاریخ این را به اشکال مختلف تجربه کرده‌اند. دراین‌بین همدان بنا با ساختار توپوگرافی‌اش، شهری منحصربه‌فرد در کشور است که طی چند دهه اخیر به‌خصوص طی سال‌های گذشته رشد قابل‌توجهی از نظر کالبدی داشته به‌گونه‌ای که تهیه طرح جامع شهری این روزها به‌عنوان یک ضرورت از سوی مدیران دنبال می‌شود؛ اما مسئله اینجا است که متأسفانه به اذعان کارشناسان زبده شهری و اساتید معماری و شهرسازی ایرادات و مشکلات فراوانی را می‌توان به طرح جامع در دست تدوین وارد کرد که یکی از مهم‌ترین این ایرادات به مسئله چگونگی توسعه و گسترش شهر و نیز مسئله پهنه‌بندی شهر از حیث بلندمرتبه‌سازی بازمی‌گردد؛ زیرا به اذعان کارشناسان توسعه شهری و نیز پهنه‌بندی بلندمرتبه‌سازی در نظر گرفته شده با هیچ‌یک از شاخص‌های شهرسازی و معماری همخوانی نداشته ولی متأسفانه در طرح نهایی تدوین‌شده پهنه‌بندی مناطق برای بلندمرتبه‌سازی و نیز ارتفاع در نظر گرفته شده براساس نظر کارشناسان با اقلیم و فضای زیستی همدان همخوانی ندارد، به‌طوری‌که طبق نسخه تجویز شده در این طرح به گفته نرگس نوراله‌زاده رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شوری اسلامی شهر همدان متأسفانه علیرغم گذشت بیش از پنج سال هنوز نمی‌توان سرانجام قابل دفاعی را برای این سند بالادستی در مسیر توسعه شهر همدان ترسیم کرد زیرا به اذعان کارشناسان حوزه معماری و شهرسازی در ترسیم نقشه‌ها و تعیین پهنه‌های شهری توجه لازم صورت نپذیرفته و حتی در تعیین این پهنه‌ها به‌ویژه در عرصه بلندمرتبه‌سازی و گسترش شهر مکان‌های در نظر گرفته‌شده با اصول شهرسازی به لحاظ اصول این دانش همخوانی ندارد؛ به‌گونه‌ای که طبق آخرین پیگیری‌ها از طریق اساتید معماری و شهرسازی از روند تدوین طرح جامع مشخص شد بخشی از دامنه کوهستان الوند در منطقه دره مرادبیگ و نیز بخش‌هایی از دره زیبای حیدره قرار است به‌عنوان پهنه بلندمرتبه‌سازی در طرح جامع شهری گنجانده شود و از طرفی روستاهای سیلوار و دیوین در دامنه الوند، گراچقا، شورین و شهر جورقان در این طرح به همدان افزوده خواهد شد.

حال آنکه مطرح شدن این مباحث طی چند هفته اخیر انتقادات بسیاری را از سوی کارشناسان به‌دنبال داشته است و به‌نوعی این اساتید در نظرات خود به مرگ همدان به لحاظ زیستی در صورت تصویب و اجرای این طرح معتقدند؛ بر این اساس ازآنجایی‌که نهاد دادستانی به‌عنوان بازوان توانمند مردم در عرصه احقاق حق مطرح و از این باب در مقام مدعی‌العموم می‌تواند ورود جدی در این حیث داشته باشد برآن شدیم تا با دادستان همدان در این باره گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

حسن خانجانی با تأکید براینکه تهیه و تدوین طرح جامع شهری یک امر کارشناسی و فنی است گفت: براین اساس یقیناً عده‌ای منتقد و عده‌ای از طرح دفاع خواهند کرد.

وی با اشاره به اینکه اگرچه کار کارشناسی است و دادستانی نمی‌تواند دخالت زیادی در طرح داشته باشد خاطرنشان کرد: با این وجود مدارک لازم جهت بررسی از دستگاه متولی اخذ شده و در حال بررسی طرح هستیم.

وی با تأکید براینکه آنچه از سوی کارشناسان به‌عنوان ایراد و اشکال طرح در خصوص چگونگی توسعه و گسترش شهر و نیز پهنه‌بندی‌های بلندمرتبه مطرح می‌شود همگی می‌بایست به‌صورت فنی و کارشناسی‌شده موردبررسی قرار گیرد تصریح کرد: نباید در خصوص تهیه طرح‌های این‌چنینی احساسی عمل کرد.

دادستان همدان با تصریح بر اینکه طرح جامع شهری همدان و مسائل پیرامونی این طرح را در شورای حفظ حقوق بیت‌المال نیز مطرح کرده‌ایم افزود: همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد این مهم نیازمند بررسی فنی است.

مع‌الوصف با توجه به حیاتی بودن موضوع بررسی طرح جامع و رفع ایراد و اشکال آن پیش از تصویب ازآنجاکه قرار است آینده شهر به این سند بالادستی توسعه گره بخورد یقیناً پیگیری مجدانه دادستانی به‌عنوان مدعی‌العموم می‌تواند راه گشا بوده و تا حدودی آرامش خیال را برای کارشناسان مبنی بر (امکان بازنگری طرح) به ارمغان آورد براین اساس انتظار می‌رود این رصد، بررسی و پیگیری در کوتاه‌ترین زمان ممکن اتفاق بیفتد زیرا به اذعان کارشناسان، زیست شهری همدان با طرح فعلی با تهدید جدی روبه‌رو است.