سپهرغرب، گروه کشاورزی: دولت روحانی سه اشتباه بزرگ در بخش کشاورزی داشت که موجب آشفتگی بازار و از دست رفتن سرمایه ملی شد دولت سیزدهم برای جلوگیری و نیز برگرداندن اعتماد از دست رفته کشاورزان وظیفه سنگینی دارد.

دولت روحانی به دلیل زیرساخت‌های غلط مدیریت تولید، سیاست‌های نادرست ارزی_مالی، اتکای صرف به برجام و پیدا نکردن مقصدهای صادراتی، بدترین بازار محصولات کشاورزی دهه‌های اخیر را داشت، قیمت فروش کشاورز 10 برابر کمتر از قیمت بازار شد و هزینه‌های سرسام‌آور مجبورشان کرد محصولات خود را روی زمین رها کنند که پیاز، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، سیب و پرتقال و هندوانه تنها مثال‌هایی برای امسال است.

دولت روحانی قانون انتزاع (تمرکز وظایف بازرگانی کشاورزی در وزارت جهاد) را تعلیق کرد و پس‌ازآن بود که بازار آشفته‌تر شد و بی‌ثباتی به اوج رسید. این قانون که در دولت دهم تصویب شده بود تمام وظایف زنجیره تولید را به وزارت جهاد کشاورزی داده بود و در مدت اجرای آن تراز تجاری بخش کشاورزی بهبود یافت و بازار متعادل شد اما دولت روحانی به یک‌باره همه این‌ها را نادیده گرفت.

روحانی وقتی برای تشکیل وزارت بازرگانی با مخالفت مجلس روبه‌رو شد، قانون انتزاع که در دولت دهم به تصویب شورای نگهبان رسیده و برای اجرا ابلاغ شده بود را به مدت دو سال تعلیق کرد و وظایف زنجیره تولید در وزارتخانه‌های صمت و جهاد کشاورزی سرگردان ماند. وی می‌خواست با تشکیل وزارت بازرگانی مشکلات اقتصادی و نابسامانی بازار و تورم بیش از 40 درصدی چند سال سوء مدیریت دولتش را توجیه کند و علت همه این‌ها را به نبودن این وزارتخانه در سال‌های قبل ربط دهد.

اتکای صرف به برجام از دیگر اشتباهات دولت روحانی بود که به‌جای پیدا کردن راهکارهای صادراتی حداقل در بازار کشورهای همسایه به وعده‌های بی‌اعتبار کشورهای طرف برجام دل بست و به‌قول‌معروف از این‌طرف مانده و از آن‌طرف رانده شد. شیوه توافق دولت روحانی با «اوباما» که پس‌ازآن هم «ترامپ» به زیر آن زد تمام اقتصاد کشور را در برزخ نگه داشت و امیدواری و دل‌خوشی بیش‌ازاندازه مسئولان هم عذاب دوران برزخ را بیشتر کرد.

سیاست‌های غلط مالی_ارزی دولت روحانی حداقل برای محصولات کشاورزی بسیار هزینه‌بر شد، روش‌های آزمون‌وخطایی به‌ویژه درباره ارز دولتی و ترجیحی به ضرر بخش کشاورزی تمام شد. فسادهای ناشی از تفاوت قیمت و شکل‌گیری غول‌های بزرگ واردات، احتکار و فساد، قیمت نهاده را به پنج برابر رساند و قیمت‌های نجومی محصولات پروتئینی را به ارمغان آورد که 70 درصد قیمت تمام‌شده‌اش به نهاده برمی‌گردد.

بالاخره محصولات کشاورزی با هزار مصیبت و مشکلات ازجمله گرانی نهاده‌های کشاورزی، کمبود آب و عدم‌حمایت‌های دولتی تولید می‌شد اما به دلیل سیاست‌های غلط و سوء مدیریت‌ها کشاورز ضرر می‌کرد.

یک کشاورز کرمانی گفت: تولید پیاز در کرمان بسیار است اما خریداری برایش نیست، دولت صادرات هم ندارد و کشاورزان مجبورند محصول خود را رها کنند یا در انبارها بپوسانند.

وی گفت: اخیراً سازمان تعاون روستایی هر کیلو پیاز را به قیمت 600 تومان از کشاورزان می‌خرد که هزینه برداشت آن‌ها را هم کفاف نمی‌کند.

فیلم‌هایی هم که از وضعیت پیازکاران ارسال می‌شود اشک همه را درمی‌آورد، آن‌ها در مزارع پیاز گوسفندان را می‌چرانند.

هندوانه دیگر محصولی است که امسال کشاورز تولید کرد اما بازاری نداشت سر مزرعه کیلویی 500 تومان اما در بازار 5000 هزار تومان است.

علیرضا دژکامه کشاورز منطقه جنوب گفت: قیمت هندوانه آن‌قدر کم و کرایه کامیون‌ها آن‌قدر زیاد است که مجبور شدم بار هندوانه را به‌جای کرایه به راننده بدهم.

وی گفت: «یک کامیون 25 تنی هندوانه را از کرمان به مقصد مهاباد ارومیه فرستادم که هزینه حمل یک‌میلیون و 300 هزار تومان شد و مجبور شدم کل هندوانه را به‌جای کرایه به راننده بدهم.»

این کشاورز افزود: محصول هندوانه در دستشان مانده و خریداری برایش نیست، قیمت کیلویی 500 تومان است که این قیمت،‌کفاف هزینه‌هایشان را هم نمی‌کند.

دژکامه گفت: کشاورزان مجبور می‌شوند به امید فروش در بازارچه‌های مرزی یا صادرات به عراق محصول هندوانه خود را به مرزهای «بوستان» در مرز خوزستان یا مرزهای «مریوان» و «شلمچه» ببرند که آنجا هم بازار فروش ندارد.

سیب‌زمینی دیگر محصولی بود که کشاورزان کاشتند اما ضرر کردند به‌طوری‌که هیئت‌های مذهبی و مردم دست‌به‌کار شدند تا جلوی ضرر کشاورزان را بگیرند.

پرتقال و سیب از دیگر محصولاتی بود که امسال فراوان تولید شد و مردم بسیار گران خریدند اما در انبارها پوسید بدون اینکه برنامه صادراتی برای این محصولات وجود داشته باشد.

رئیس اتحادیه بارفروشان تهران گفت: «250 هزار تن میوه در انبارها و سردخانه‌های تهران در آستانه فاسدشدن است این‌ها از سوی دلالان، کشاورزان و بارکنان در انبارها و سردخانه‌ها ذخیره شده است که اگر تا ٢٠ اردیبهشت به فروش نرسد کاملاً فاسد می‌شود، از مجموع ٢50 هزار تن سیب و پرتقال 15٠ هزار تن آن سیب و ١٠٠ هزار تن دیگر پرتقال است.»

وی پیشتر از فاسد شدن کامل 30 هزار تن پرتقال در انبارها خبر داده بود.

بنابراین؛ دولت روحانی با روش مدیریت آزمون‌وخطایی نه‌تنها فرصت‌های جدید در بخش کشاورزی خلق نکرد بلکه فرصت سوزی‌های بسیاری کرد، سرمایه‌های کشاورزی و منابع برگشت‌ناپذیر زیر خاک دفن شدند و نوسان‌های قیمتی و بی‌ثباتی ضررهای جبران‌ناپذیری بر پیکر تولید وارد کرد.

دولت سیزدهم باید از اشتباهات دولت روحانی درس بگیرد و با اصلاح زیرساخت‌های مدیریت زنجیره‌های تولید و توسعه بازارهای صادراتی و نیز بهبود بازارهای صادراتی از هدر رفتن سرمایه ملی جلوگیری کرده و اعتماد ازدست‌رفته کشاورزان را برگرداند.