سپهرغرب، گروه کار و دانش: با گذر زمان و پیشرفت فناوری، فیلم‌های تخیلی مانند «مردان سیاه‌پوش» رنگ واقعیت به خود گرفته اند.

روزنامه خراسان نوشت: هر فناوری جدید در کنار نکات مثبت خود، نکات منفی را هم به همراه دارد، اما برخی از این فناوری‌ها عواقب و عوارض جانبی خطرناکی می‌توانند داشته باشند. ممکن است این عوارض اکنون ناراحت کننده باشند، اما در آینده بسیار خطرناک شوند و در برخی موارد حتی کشنده باشند. فناوری‌های پیشرفته هر روز بیش از پیش، از داستان‌های تخیلی بیرون می‌آیند و در زندگی روزمره ما جا می‌گیرند. ما امروز می‌توانیم به کمک فناوری‌ها کارهایی را انجام دهیم که نسل پیش از ما تنها رویای آن را می‌دیدند.

نکته تاسف برانگیز برای ما این است که نه تنها رویای نسل گذشته که حتی کابوس‌های آن‌ها هم برای ما به واقعیت پیوسته است. به طور مثال روز گذشته خبری به نقل از ایلان ماسک مدیرعامل شرکت نوالینک منتشر شد مبنی بر این که با کاشت چیپ‌های نورالینک داخل مغز تا 10 سال آینده دیگر نیازی به یادگیری زبان‌های خارجی نخواهید داشت و هر زبانی را بلافاصله صحبت خواهید کرد! گفته می‌شود این تراشه‌ها که در مغز افراد کاشته می‌شوند، به صورت آنی گفتار را ترجمه و به زبان مورد مکالمه فرد در ذهن او پخش می‌کنند. به هرحال در ادامه به تعدادی از این فناوری‌ها که می‌تواند در آینده خطراتی را برای بشر به همراه داشته باشد، اشاره کرده ایم.

 انسان‌های قابل هک

هک کردن مغز در واقع به فعالیتی اطلاق می‌شود که در آن سیگنال‌های مغزی را می‌توان کنترل کرد تا ضمن دستکاری آن‌ها به بهبود وضعیت سلامت افراد کمک کرد. در سال 2016 شرکت BrainCo از فناوری نوآورانه و جدیدی رونمایی کرد که گرچه ساختار بزرگ و پیچیده‌ای ندارد، اما توسط آن انسان قادر است به دستکاری هدفمند سیگنال‌های مغزی بپردازد و این یعنی گامی موفق برای تحقق فناوری ترسناک «هک مغز انسان.» شاید ترسناک‌ترین وسایل قابل هک ابزار پیوند پزشکی مانند دستگاه‌های تنظیم ضربان قلب باشند که از سیگنال‌های بی‌سیم استفاده می‌کنند. هنگامی که ایمپلنت یا پروتز شما توسط افراد خوب به روز شود، بسیار عالی خواهد بود، اما به این معنی است که سخت‌افزارهای انسانی را می‌توان برای انجام قتل آن هم به صورت ناشناس و از راه دور هک کرد، همان طور که هک پروتزهای بدن را در بسیاری از سریال‌ها و فیلم‌های هالیوودی از جمله سریال «بلک لیست» که برای اخاذی اتفاق می‌افتد، می‌توان دید.

 حشرات الکترونیک

سال‌هاست که دانشمندان شیوه و مدل پرواز کردن پرندگان و حشرات را بررسی می‌کنند تا با استفاده از آن پهپادها و سیستم‌های پروازی بهتری را طراحی کنند.  اما در عین حال دانشمندان در پی آن بوده‌اند که راهی برای کنترل پرواز حشرات پیدا کنند.  تصور کنید که بتوان هنگام پرواز یک حشره، با فرمانی جهت پروازش را تغییر داد! این جانوران الکترونیکی به کمک میکروفن و دوربین‌هایشان می‌توانند شما را ردگیری و حتی نمونه‌هایی از DNA شما را استخراج کنند. شاید روزی از این فناوری‌ها برای کمک به بیماران هم استفاده شود، اما همیشه باید این موضوع را در نظر گرفت که ممکن است عده‌ای از این فناوری‌ها سوء استفاده کنند و آینده انسان‌ها را به خطر بیندازند.

 پاک کردن حافظه

حتما فیلم موفق مردان سیاه پوش را دیده‌اید که بعد از دیدن موجودات فضایی با یک دستگاه کوچک بخشی از حافظه افراد را در یک لحظه پاک می‌کردند. یکی از ملزومات اصلی ایجاد تغییر در خاطرات انسان، استفاده از داروهایی است که بنابر اطلاعات ارائه شده هم اکنون نیز در بازار پیدا می‌شوند.

شاید در سال‌های گذشته امکان حذف و تغییر تجربیاتی که در ذهن انسان‌ها ثبت شده تنها محدود به داستان‌های علمی تخیلی بود، اما به تازگی با پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه فناوری‌های مرتبط با اسکن سیستم اعصاب، محققان هر چه بیشتر به امکان تغییر حافظه انسان نزدیک و نزدیک‌تر شده‌اند. این فناوری ترسناک به ماشین‌های عظیم احتیاجی ندارد، بلکه به‌وسیله ترکیبی شیمیایی انجام می‌شود که پروتئین‌های خاصی را در بدن هدف می‌گیرد و باعث شکستن پیوندهایی می‌شود که ما را قادر به یادآوری موارد خاص می‌کند.

دانشمندان در ابتدا اعتقاد داشتند که خاطرات در ذهن انسان در یک ساختار و مکان ثبت می‌شوند. برای مثال تصور غالب حکایت از وجود یک مرکز بایگانی مبتنی بر سیستم اعصاب در ذهن انسان داشت، حال آن که مطالعات اخیر دانشمندان نشان داد هر یک از خاطرات ذهنی ما در ارتباطات موجود در مغز ثبت می‌شوند. حتی فکر کردن به این که دیگر خاطرات گذشته را به یاد نیاوریم هم خودش نوعی خطر به حساب می‌آید.

 دیپ فیک

یکی دیگر از فناوری‌هایی که از ابتدا باعث ترس بسیاری شده است، فناوری جعل عمیق است. «deepfake» یا «جعل عمیق» به ویدئوهایی اطلاق می‌شود که در آن‌ها با بهره از نرم افزارهای هوش مصنوعی و ترکیب و تغییر مجموعه‌ای از فیلم‌ها و عکس‌های یک شخص خاص، حرکات و گفتاری را برای آن فرد تولید می‌کنند که در اصل وجود خارجی ندارد و آن فرد در دنیای واقعی آن حرکات یا گفتار را انجام نداده است. کارکرد «جعل عمیق» در ویدئو یا فیلم را می‌توان همچون کارکرد فتوشاپ روی عکس‌ها تشریح کرد.

اگرچه اغلب این موارد می‌توانند به عنوان شوخی مورد استفاده قرار گیرند، اما سوء استفاده کسانی که قصد فریب دیگران، به ویژه در حوزه‌های سیاسی یا اقتصادی را دارند، این فناوری را به شدت چالش زا و نگران کننده کرده است. 

قبلا تشخیص این که آیا یک ویدئو با بهره از فناوری «جعل عمیق» ساخته شده است یا خیر آسان‌تر بود، زیرا چهره‌ها همیشه کاملاً مناسب و موجه به نظر نمی‌رسید، اما با تکامل فناوری، تشخیص آن‌ها به شدت دشوار شده است.

 سرباز الکترونیکی

تاریخچه تقویت قوای بدنی جنگجویان و سربازان، قدمتی هم‌سنگ با تاریخچه جنگ روی کره خاکی دارد. حضور قهرمانان رویین تن در گوشه گوشه اساطیر ملل مختلف، از اسفندیار در شاهنامه حکیم توس گرفته تا آشیل، جنگجوی رویین تن در حماسه هومر و زیگفرید در اسطوره‌های اسکاندیناوی، همه گواهی هستند بر این حقیقت که بشر از ابتدای تاریخ، همیشه در جست‌وجوی راهی بوده تا به مدد آن از محدودیت‌های کالبد مادی‌اش عبور کند و به قدرتی فرا انسانی دست یابد. فناوری، این رویای باستانی را هم به حقیقت مبدل کرده و بسیاری از کشورها به دنبال جایگزین کردن روبات‌ها با سربازان هستند. روبات سرباز جدید به راحتی می‌تواند جایگزین تکاوران و جنگجوهای تعلیم یافته ارتش شود.

این روبات‌ها توانایی تشخیص چهره‌های انسانی را از غیر انسانی دارند، به راحتی می‌توانند در جنگ‌ها شرکت کنند و با دشمن بجنگند. این روبات‌ها حتی در صورتی که مورد ضربه قرار بگیرند باز هم هدف گیری دقیقی دارند. البته در این زمینه نباید اشتباه هوش مصنوعی و هک آن‌ها را نادیده گرفت و باید این احتمال را در نظر گرفت که سرباز خودی تبدیل به دشمن شود.