یکی از چالش‌های زیست‌محیطی در سطح بین‌المللی، بیابان‌زایی است. طبق گزارش سازمان ملل متحد میزان بیابان‌زایی 30 برابر سریع‌تر از گذشته در حال افزایش است و به‌طور میانگین بین 12 تا 14 میلیون هکتار در هرسال به مساحت بیابان‌ها افزوده می‌شود و در هر روز تخریب اراضی با بیابانی شدن برای بشر حدود سه میلیارد دلار هزینه دارد. با توجه به خسارات فراوان بیابان‌زایی، موضوع بیابان‌زدایی و مقابله با بیابانی شدن اراضی زراعی و مرتعی از دیرباز جزو برنامه‌های دولت‌ها در کل دنیا بوده است و در دهه اخیر توجه به طرح‌های بیابان‌زدایی با رویکرد ایجاد ارزش اقتصادی با همکاری و مشارکت مردم موردتوجه قرار گرفته است. در این گزارش به دو نمونه از طرح‌های بزرگ زیست‌محیطی دنیا که با هدف بیابان‌زدایی با رویکرد اقتصادی در دنیا در حال انجام است، می‌پردازیم:

  پروژه دیوار بزرگ سبز آفریقا

دیوار بزرگ سبز نه‌تنها به‌عنوان یک پروژه بزرگ مقابله با بیابان‌زایی بلکه به‌عنوان یک جنبشی حماسی در قاره آفریقا هست که در سال 2007 برای سبز کردن کل عرض آفریقا با مشارکت وسیع مردم آغاز شد، منطقه‌ای بسیار خشک که از سنگال تا جیبوتی امتداد دارد. این پروژه اهداف رویکردی یکپارچه در زمینه توسعه پایدار در بهره‌برداری از زمین، معیشت و اشتغال‌زایی و ایجاد امنیت و آرامش در منطقه را مدنظر قرار داشته است. این طرح قرار است 10 میلیون شغل سبز و فرصت‌های اقتصادی بی‌شماری را برای جوانان ایجاد کند، همچنین امنیت غذایی برای میلیون‌ها تضمین نماید. در حال حاضر 21 کشور آفریقایی میزبان این پروژه هستند. به گزارش کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با بیابان‌زایی، کمی بیش از 20میلیون هکتار از زمین (حدود20 درصد هدف) در اتیوپی، سنگال، نیجریه، سودان، بورکینافاسو، مالی، نیجر و چند کشور دیگر احیا شده است. دیوار بزرگ سبز آفریقا قصد دارد 100 میلیون هکتار زمین احیا کند و 250 میلیون تن کربن را تا سال 2030 از هوا حذف کند.

  کمربند سبز چین برای توقف بیابان‌زایی

دولت چین در سال 1978 سه برنامه توسعه بیابان‌زدایی را به‌عنوان طرح حفاظتی شمالی را تصویب کرد. این طرح‌ها بزرگ‌ترین تلاش برای جنگل‌زدایی است که تاکنون اجرایی شده است. نام‌گذاری این طرح به «سه شمال» به 3 منطقه در شمال چین اشاره دارد که با هدف جلوگیری از گسترش بیابان برنامه‌ریزی شده است. به گفته مسئولان چینی این طرح می‌تواند بیابان‌زدایی را مهار و طوفان‌های گردوغبار و شن را محاصره و کنترل کند. البته این طرح را می‌توان به‌عنوان بزرگ‌ترین برنامه زیست‌محیطی جهان به‌حساب آورد. در این طرح یک دیوار از درختان سازگار با مناطق مختلف به عرض 50 متر و طول حدود 4500 کیلومتر با هدف افزایش جنگل از نیم درصد به 15 درصد احداث خواهد شد.

در چارچوب دیوار بزرگ سبز چین شاید یکی از موفق‌ترین الگوهای پیاده شده در چین و جهان، طرح بیابان‌زدایی اقتصادی در مغولستان داخلی در کشور چین را بتوان نام برد. احیای این صحرا از 22 سال پیش به یک کنسرسیوم بزرگ به نام الیون با هدف توسعه زیست‌بوم منطقه تحت پوشش طراحی جامع واگذار شده است. الیون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های زیست‌محیطی است که زمینه کاری و تخصصی آن احیای زیست‌بوم‌های بیابانی است. در طول اجرای پروژه برنامه توسعه‌ای به نحوی تنظیم شده است که در طول اجرای 20 سال الیون به منابع و درآمدهای خودش متکی بوده است.

به ادعای چینی‌ها این طرح بزرگ زیست‌محیطی دستاوردهای مهمی داشته است که ازجمله این دستاوردها می‌توان به کاهش طوفان‌های گردوغبار از 50 بار در سال به یک‌بار، افزایش بارش از 100 میلی‌متر در سال 1988 به 456 در سال 2016 و همچنین افزایش پوشش گیاهی از 3تا5 درصد به 53 درصد در سال 2016 اشاره کرد.