به گزارش سپهرغرب و به نقل از روابط عمومی شورای اسلامی شهر همدان، رضوان سلماسی در هفتمین نشست هم‌اندیشی مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورا با موضوع انتقال حق توسعه، افزود: قانون‌گذاران حوزه‌های مختلف شهری با تدوین محدودیت‌های مختلف به دنبال حفظ بافت‌های تاریخی و طبیعی و ایجاد آرامش شهری و رونق اقتصادی، این قوانین و محدودیت‌ها را به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرده‌اند.

سلماسی اضافه کرد: با وجود نیاز جدی به رعایت این محدودیت‌های حفاظتی با رعایت عدالت و برابری در سطح شهر، این قوانین نیازمند راهکارهای مکمل تخصصی برای حفظ و جبران حقوق محدودشده مالکان در این محدوده‌ها است.

وی با بیان اینکه بررسی تجربه‌های جهانی و ملی در این حوزه کمک شایانی در ارائه راهکارها و پیشنهادهای مذکور بوده است، اظهار کرد: این اقدام مستلزم همکاری و مشارکت همگانی شهروندان و مدیران در این خصوص است.

   سجادزاده: ضرورت تهیه سندهای جامع TDR

عضو کمیته شهرسازی و معماری مرکز مطالعات و عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان نیز اظهار کرد: یکی از مسائلی که در طرح جامع وجود دارد، غیر قابل انعطاف بودن طرح است که فقدان پهنه‌بندی و بسته‌های تشویقی ما را به سمتی سوق می‌دهد تا به بحث TDR روی آوریم.

حسن سجادزاده با بیان اینکه همدان به‌عنوان شهر تاریخی و طبیعی شناخته شده است، اضافه کرد: بر این اساس لازم است سندهای جامع TDR را تهیه کنیم، البته TDR به‌تنهایی سند جامع نیست و برای هر پروژه‌ای باید پیوستی از TDR داشته باشیم تا بدانیم نحوه مالکیت به چه شکل است.

وی در این خصوص ابراز کرد: در طرح TDR چالش‌های زیادی وجود دارد که مدیریت شهری برای این طرح باید راهکاری بیندیشد، اما در برابر این طرح مقاومت می‌کند و معتقد است غرامت‌های شهری در این حوزه به‌خصوص در بحث بافت، ممکن است دچار معضل شود.

سجادزاده در این خصوص توضیح داد: امروزه در کشورهای توسعه‌یافته این طرح به‌درستی اجرا می‌شود و بحث مالکیت در فرهنگ ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار است و به‌دلیل حساسیت‌هایی در بحث مالکیت، ملاحظاتی در این طرح وجود دارد؛ DTR در بخش‌های باغات، حفظ فضای شهری و بافت‌های تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار است. انتقال حق توسعه یک مکانیزم است که صاحبان حق را متقاعد می‌کند به‌صورت داوطلبانه حقوقشان تغییر کند، بدون آنکه ارزش مالکانه آن‌ها کاهش یابد.

   محمدیان منصور: ضرورت اندیشیدن تدابیر لازم برای بافت‌های تاریخی و طبیعی شهر

عضو کمیته گردشگری مرکز مطالعات و پژوهش‌های شورای اسلامی شهر همدان هم در این نشست با بیان آنکه در بسیاری از کشورها حق و حقوق مردم درخصوص ابعاد مختلف مباحث شهری درنظر گرفته می‌شود، گفت: در طرح تفصیلی بسیاری از این مسائل پیش‌بینی شده و عدم تحقق را قانون در ماده 39 مدنی حقوق مالکیت تعریف کرده است.

محمدیان منصور با تأکید بر اینکه مدیریت شهری باید حداکثر نقش خود در جهت افزایش میزان رضایت شهروندان را ایفا کند، افزود: در بافت‌های تاریخی و حتی بافت طبیعی شهر مشکلاتی برای مردم ایجاد شده که لازم است در اسرع وقت راهکار مناسبی برای آن‌ها اندیشیده شود؛ به‌عنوان نمونه طرح دامنه شمالی الوند که قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای دارد و موجب شده برخی از مالکانان مناطق متضرر شوند و مشابه این مشکل در بافت قدیمی بازار هم وجود دارد.

وی با بیان اینکه در تمام دنیا منطقه‌بندی، خوشه‌بندی و انتقال حق توسعه وجود دارد، اضافه کرد: همچنین قانونی درخصوص حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی در سال 1398 در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است.

   حاجی‌بابایی: عدم تحقق‌پذیری طرح‌ها از چالش‌های مهم در طرح‌های توسعه شهری است

عضو منتخب دوره ششم شورای اسلامی شهر همدان یکی از چالش‌های مهم در طرح‌های توسعه و عمران را عدم تحقق‌پذیری طرح‌ها دانست و گفت: آموزش، مهم‌ترین موضوع برای رفع این معضل است که اگر آموزش مناسب برای شهروندان و مدیران وجود نداشته باشد، مشکلاتی پیش خواهد آمد.

سعید حاجی‌بابایی با بیان اینکه حضور و جلب مشارکت شهروندان از مهم‌ترین مؤلفه‌های مؤثر در موفقیت TDR است، افزود: لازم است در ابتدای امر درخصوص تحقق‌پذیری طرح و آموزش جامع به مدیران و شهروندان راهکارهایی اندیشیده شود و تدوین و تصویب این‌چنین موضوعاتی باید به‌صورت علمی و کارشناسی و همراه با سیاست‌گذاری مناسب باشد و عجولانه تصمیم گیری نشود.

   فتحیان‌نسب: اجرای صحیح و انتقال حق توسعه اولویت است

معاون شهرسازی شهرداری همدان هم گفت: شهرداری همدان قبل از بسیاری از شهرها حق انتقال توسعه را انجام داده و در این مسیر یکی از شهرهای پیشرو بوده است.

امیر فتحیان‌نسب با اشاره به اینکه شهرداری همدان درخصوص بسیاری از معابری که در طرح قرار داشته‌اند حق توسعه را به شهروندان پرداخت کرده است، افزود: یکی از مشکلات اساسی در بافت شهر همدان که معضلات بسیاری به همراه داشته، یک‌جانبه‌نگری در مدیریت شهری است و ارگان‌های ذی‌ربط و مسئولان مدیریت شهری باید امکانات و همکاری لازم را داشته باشند تا شاهد نتایج مطلوب‌تر باشیم.

وی با تأکید بر اینکه باید جلساتی برگزار شود و مشکلات را به‌صورت دقیق و کارشناسی بررسی کنیم، اضافه کرد: اولویت اصلی ما، اجرای صحیح و انتقال حق توسعه است.

این مقام مسئول بیان کرد: در شهر همدان پتانسیل‌ها و محدودیت‌های متعددی وجود دارد؛ به‌عنوان نمونه عناوین و القاب شهر تاریخی و شهر سبز پایدار، محدودیت‌هایی را در زمینه ارتفاعی اعمال و مدیریت شهری را با چالش مواجه کرده است.

وی اظهار کرد: باید اولویت‌بندی انجام شود و ببینیم کدام کارها و موضوعات اولویت اساسی دارند و باید کدام اقدام سریع‌تر صورت پذیرد.

   یوسفی: لزوم اجرای موفق طرح TDR، ایجاد مدیریت یکپارچه شهری است

رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های شهرداری همدان نیز عنوان کرد: چیزی که در TDR اهمیت دارد، احقاق حقوق مالکانه است. یکی از مهم‌ترین دلایل عدم اجرا و ازجمله مهم‌ترین موانع اجرای این طرح، عدم وجود مدیریت واحد شهری است و می‌توان گفت کشورهایی که توانستند TDR را با موفقیت انجام دهند، مدیریت یکپارچه شهری داشته‌اند.

اسماعیل یوسفی افزود: اگر TDR بخواهد اجرا شود، باید تعارض و موانع بین ارگان‌ها وجود نداشته باشد. در حوزه قانون‌گذاری یک قوانین واحد برای این منظور وجود ندارد که بشود TDR را به‌صورت عملی و نظام‌مند انجام داد.

وی در ادامه تأکید کرد: باید نقاط دریافت مناسب وجود داشته باشد که اگر کسی این حق را واگذار می‌کند، بتواند جایگزین مناسبی در اختیار داشته باشد. ضوابط فعلی مدیریت شهری هم باید این امکان را فراهم کند.

   درگاهی: طرح TDR باید رویکرد بازآفرینی داشته باشد

مشاور شهردار همدان نیز با بیان اینکه در تحقق‌پذیری طرح توسعه شهری تعارضی وجود دارد، گفت: تعارض بین حقوق عامه و حقوق عامیانه باعث شده تحقق‌پذیری طرح‌ها کاهش یابد و TDR به فراخور نیازها، موقعیت‌های اجتماعی و اقتصادی تهیه شده است و مانند خیلی از طرح‌ها کپی‌برداری شده و اکنون در حال اجرا است.

محمدمهدی درگاهی اضافه کرد: در بحث TDR هم منطقه دریافت و هم منطقه ارسال می‌بایست منجر به توسعه شود. TDR باید رویکرد بازآفرینی داشته باشد، اما متأسفانه در کشور ما تأکید بر حقوق مالکانه است و حقوق عامه هیچ تعریفی ندارد و این طرح نمی‌تواند حتی به‌عنوان یک طرح موضعی موضوعی تهیه شود، چون کاملاً انتزاعی است و ضرورت دارد یک پیوست از این طرح موجود باشد.

خانم قاسمی مجری طرح انتقال حق توسعه در خرم‌آباد نیز در این جلسه به تشریح اجرای طرح ویژه طراحی شهری رودخانه شهر خرم‌آباد در استان لرستان به‌عنوان یکی از نمونه‌های موفق داخلی در اجرای طرح انتقال حق توسعه پرداخت.