داستان فروش دست‌ودلبازانه و گا‌هی رفیقانه زمین‌های همدان در سال‌های گذشته و طرح‌هایی که تنها با چند درصد ناچیز پیشرفت، فقط برای تثبیت زمین تصاحب‌شده اجرایی شده‌اند، مطلب تازه‌ای نیست؛ زیرا درحال حاضر با ناکارآمدی مدیر ارشد استانی در عرصه مدیریت اجرایی، سهم بزرگی در مخدوش کردن چهره استان و هدررفت سرمایه‌های همدان داشته و دارند.

نکته این است که همدان آن‌قدرها هم بزرگ نیست که این‌همه پروژه نیمه‌تمام از پروژه پتروشیمی هگمتانه پیر که به‌تازگی به نتیجه رسید تا میدان تره‌بار و پروژه پرشین‌یاقوت، پتروشیمی ابن‌سینا و غیره در مناطقی باارزش معطل بمانند؛ طرح‌هایی که حجم وسیعی از منابع مالی را به خود اختصاص داده و حالا در بی‌کفایتی مسئولان به هر علتی، رها شده و یا نیمه‌کاره و بلاتکلیف مانده‌اند و جالب‌تر اینکه با وجود پهن شدن فرش قرمز زیر پای سرمایه‌گذار و مرتفع کردن مشکلات پیش روی آن‌ها، این‌روزها در استانی همچون همدان این سرمایه‌گذاران هستند که برای یک استان تصمیم‌سازی می‌کنند و ترجیح می‌دهند در این بهشت برای پروژه‌های نیمه‌کاره، پروژه مربوط به خود را بدون هیچ واهمه رها کرده و به کارهای دیگرشان برسند. زیرا در استان همدان کسی سرمایه‌گذار را بازخواست نمی‌کند!

به‌طور مثال پروژه پتروشیمی ابن‌سینا با ردیف اعتباری ملی 40302004 که در قانون بودجه 1385 مجلس شورای اسلامی مصوب و پس از کش‌وقوس فراوان با حضور سرمایه‌گذار نویدبخش توسعه اقتصادی و صنعتی استان شد، این‌روزها مقام نخست را در سال‌خوردگی به خود اختصاص داده و این درحالی است که قرار بود این ظرفیت بزرگ در راستای تحقق واحدهای صنعتی خُرد و کلان در منطقه ویژه جهان‌آباد و به تبع آن استان، نقش مؤثری را ایفا کند، اما با گذشت بیش از 17 سال و هزینه‌کرد کلان استان برای تحقق این پروژه از طریق اهدای زمین ارزان‌قیمت، هزینه میلیاردی برای لوله آب و همچنین رایزنی چندین‌ساله با وزارت نفت برای انتقال خوراک، تنها شاهد پیشرفت فیزیکی 11 درصدی در این پروژه هستیم.

این درحالی است که روزنامه سپهرغرب بارها و بارها پای صحبت نماینده سرمایه‌گذار نشسته و به اشکال مختلف خواهان مرتفع کردن مشکلات پروژه بوده که خوشبختانه طی سال‌های اخیر به گفته مدیران استانی، همکاری لازم با سرمایه‌گذاران این پروژه از سوی استان همدان انجام شده، به‌گونه‌ای که تنها در یک فقره از این همکاری‌ها به گفته محمدرضا بادامی، مدیرعامل شرکت‌ شهرک‌های صنعتی استان همدان، زمین مورد نیاز این طرح به مساحت 100 هکتار در منطقه ویژه‌ اقتصادی جهان‌آباد با تخفیف ویژه به پتروشیمی ابن‌سینا فروخته شده است و زمینی که متری 160 هزار تومان قیمت داشت، با نرخ دو هزار و 500 تومان واگذار شده، به شرط اینکه تمام زیرساخت‌های لازم اعم از آب، برق، گاز و تلفن به‌عهده خود متقاضی باشد؛ با این وجود طی چندسال گذشته شاهد اتفاق خاصی در این پروژه نبوده و نیستیم و تنها از این پروژه نامی به یادگار مانده است. بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع با وجود پیگیری‌های بی‌شمار، بر آن شدیم تا در این شماره نیز بازهم با یکی از متولیان پیگیری این پروژه در استان همدان و نیز ظاهر پورمجاهد، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان گفت‌وگوهایی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

متولی پیگیری پروژه پتروشیمی ابن‌سینا در همدان با بیان آنکه متأسفانه در این پروژه شاهد هیچ‌گونه پیشرفت طی سال‌های اخیر نبوده‌ایم، گفت: درحال حاضر تنها کاری که انجام می‌دهیم این است ‌که سعی کنیم یک‌ونیم هکتار فضای سبز ایجادشده در سایت بر اثر بی‌آبی، خشک نشود؛ بنابراین طی چندروز اخیر نسبت به خرید آب از شهرستان کبودراهنگ اقدام کردیم.

وی با اشاره به اینکه البته از چند شرکت سرمایه‌گذاری جدید نمایندگانی از سایت مورد نظر بازدید کردند اما گویی این فرآیند نیز نتیجه‌ای نداد زیرا پس از آن مقطع زمانی از آن‌ها نیز خبری نشد، اذعان کرد: هیچ کاری پیش نرفته و حتی به گمانم تخصیص‌هایی که در عرصه تأمین آب و خوراک نیز به این پروژه اختصاص یافته بود، در مکان‌های دیگر به‌کار گرفته شدند.

این فرد مطلع با اشاره به آنکه پس از مطرح شدن بحث خلع ید سرمایه‌گذار از اراضی به‌دلیل عدم پیشرفت کار از آبان‌ماه سال گذشته ما به دنبال برگزاری نشستی با شرکت شهرک‌های صنعتی هستیم اما تاکنون محقق نشده است، ابراز کرد: درخصوص مبحث میراث فرهنگی پیرامون قلعه حاجی‌خان نیز باید بگویم گویی این اثر تا زمانی که در اختیار ما بود، ازنظر میراث فرهنگ دارای ارزش بود! زیرا طی این سال‌ها و پس از اختصاص یک هکتار اراضی ناب این پروژه، برای نجات آن اثر تاریخی تنها کاری که انجام شد، مدفون کردن اثر توسط لودر از طریق تلی از خاک بود!

وی ادامه داد: البته برای کاوش این اثر قراردادی 300 میلیارد تومانی با شرکت بسته شد که گویی چیزی حدود 150 میلیارد تومان آن گرفته شد، اما کاری انجام نشده است.

این فرد آگاه با بیان آنکه حتی طی چندماه گذشته اوقاف نیز سر این اراضی مدعی بود و اذعان می‌کرد بخش از این پروژه در اراضی رزقان واقع شده که جزء اراضی موقوفی است بنابراین ما نیز در برابر این ادعا نسبت به ارائه لایحه دفاعی اقدام کردیم و گویی این لایحه اثربخش بود زیرا طی این مدت دیگر خبری از آن نشد، گفت: درواقع در این پروژه هردم از این باغ بری می‌رسد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان نیز با تأکید بر اینکه چند ماه پیش برای پروژه پتروشیمی ابن‌سینا چند سرمایه‌گذار جدید ورود کردند، خاطرنشان کرد: دراین‌بین تعدادی از بخش خصوصی بوده و از سرمایه خوبی نیز برخوردار بودند.

ظاهر پورمجاهد افزود: تولیت استان قدس رضوی نیز پیگیر سرمایه‌گذاری در این پروژه به شرط گرفتن تسهیلات از صندوق توسعه ملی بود؛ این سرمایه‌گذاران پیشنهادات خود را به شرکت صنایع پتروشیمی کشور ارائه دادند.

وی با تأکید بر اینکه پیگیری‌های مقدماتی برای گرفتن این تسهیلات نیز گویا انجام شده است اما بنا به شرایط اقصادی و مالی سال گذشته و محدودیت‌های ارزی تعیین تکلیف این تسهیلات انجام نشد، ابراز کرد: البته این وعده از سوی صندوق مسئولان پابرجا است که درصورت پای‌ کار آمدن تولیت استان قدس رضوی این تسهیلات پرداخت شود.

پورمجاهد در پاسخ به این سؤال که آیا سرمایه‌گذار فعلی پروژه خلع ید شده است؟ گفت: برای تحریک سرمایه‌گذار از آنجایی که در این پروژه شاهد پیشرفت نبودیم، از شرکت شهرک‌ها خواستار اقدام برای خلع ید سرمایه‌گذار درصورت عدم فعالیت شدیم.

وی افزود: بر این اساس تدارکات لازم به سرمایه‌گذار داده شده و حتی مرحله نخست اداری برای خلع ید سرمایه‌گذار از زمین نیز در دستور کار قرار گرفته است.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه نباید سرمایه‌گذار احساس زرنگی کرده و هر آنچه بر ذمه خود است را نیز از استان طلب کند، گفت: در بحث تأمین آب قرار بود 18 کیلومتر لوله‌گذاری توسط سرمایه‌گذار در تعامل با شرکت آب‌ و فاضلاب انجام پذیرد، اما سرمایه‌گذار به دنبال آن است که این مهم نیز توسط استان انجام پذیرد، حال آنکه با توجه به الزامات و اولویت‌های ترسیم‌شده، این امکان فراهم نیست.

پورمجاهد با تأکید بر اینکه مهلت سرمایه‌گذار به اتمام رسیده است، ابراز کرد: درصورت عدم اقدام به‌موقع از طریق مراجع قضائی منطبق بر قوانین شرکت شهرک‌ها و نیز وزارت صمت (از آنجا که حجم سرمایه‌گذاری بالا بوده، برعهده وزارتخانه است) پیگیری و قرارداد زمین فسخ خواهد شد؛ اما نکته این است که درصورت فسخ از آنجا که واگذاری به سرمایه‌گذار بعدی به نرخ روز خواهد بود، این مسئله به‌لحاظ حقوقی مشکل‌ساز می‌شود، بنابراین انتظار می‌رود سرمایه‌گذار فعلی با جدیت بیشتر پیگیر مسئله باشد.

پورمجاهد با اشاره به اینکه سرمایه‌گذار فعلی از چند امتیاز همچون کسب دانش فنی از خارج کشور و نیز تأمین آب، خوراک و زمین برخوردار است، اذعان کرد: این مزیت‌ها فرصت بسیار مناسبی برای پیشبرد اهداف بود که متأسفانه سرمایه‌گذار از آن غفلت کرد.

وی افزود: البته شرایط تأمین آب طبق آمایش سرزمینی در منطقه جهان‌آباد مناسب اجرای پتروشیمی نیست، بنابراین به دنبال پتروشیمی دیگر در نهاوند هستیم که مقدمات نخست آن فراهم شده است.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، باید از مدیریت ارشد استان پرسید طی چندسال گذشته که شما سکان‌دار استان در عرصه مدیریت بوده‌اید، برای تعیین تکلیف این پروژه مهم چه کرده‌اید؟ مگر نه اینکه اراضی واگذارشده جزء انفال بوده و از جیب بیت‌المال در اختیار سرمایه‌گذار گذاشته می‌شود؟ پس چرا نظارتی و یا اهرم فشاری در دستان شما برای به حرکت درآوردن سرمایه‌گذار نیست و این سرمایه‌گذار است که 100 هکتار از اراضی استان را در ید خود داشته و برای شما تصمیم‌سازی می‌کند و یا اینکه چرا در مرحله عقد قرارداد توجه لازم درخصوص بندهای مالی انجام نمی‌پذیرد تا پس از 15 سال در واگذاری زمین به دیگر سرمایه‌گذار به نرخ روز حساب شدن، به اصلی‌ترین ترس شما بدل نشود؟

تأسف‌بار اینکه امروز به‌جای رونق استان در پس این سرمایه‌گذاری‌های نابخردانه هما‌ن‌طور که گفته شد، از این پتروشیمی گرفته تا پرشین‌یاقوت و میدان بار و غیره، در سنوات گذشته چیزی جز طلبکار کردن سرمایه‌گذاران عاید استان نشده، بنابراین قاطعانه می‌توان گفت با پشت میز نشستن مدیر ارشد استان و رویکرد محتاطانه وی نمی‌توان برای استان همدان انتظاری بیش از این در عرصه پیشرفت داشت.