بر اساس آنچه که از آمارها برآورد شده است تا سال 1430، از هر 6 نفر ایرانی یک نفر دارای بیش از 65 سال سن خواهد داشت؛ به عبارتی در 20 سال آینده 26 درصد ایرانی‌ها سالمند خواهند بود که همین رد کردن مرز 20 درصد زنگ‌های کهنسالی جمعیت در کشورمان را به صدا در می‌آورد.

اگر بخواهیم از عینک توریسم و گردشگری به این روند جمعیتی بنگریم، این موضوع به آن معناست که باید تورهای ویژه‌ای برای کسانی تعریف کرد که بازار جدید صنعت گردشگری ایران را شکل می‌دهند. تورهایی که مخاطبان آن بر اساس مقتضیات سنی ایشان نیازها و شرایط ویژه ای را می‌طلبد.

بر همین اساس استادیار پژوهش پژوهشکده گردشگری؛ پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در خصوص علت چرایی مغفول ماندن گردشگری سالمندان گفت: از آنجایی که اقتصاد کشور در طول ادوار گذشته همواره وابسته به فروش نفت بوده است، پیدایش مشکلات و معضلات به وجود آمده در راستای فروش نفت سبب گرایش به سمت صنایع دیگر و همچنین تغییر رویکرد و نگرش نسبت به صنعت گردشگری به‌عنوان محلی برای کسب درآمد ارزی گردیده است.

ناصر رضایی بیان کرد: از آنجایی‌ که صنعت گردشگری در کشور جزو اولویت‌های دولت قرار ندارد بنابراین برای هیچ‌کدام از بخش‌ها و مخاطبان آن هیچ برنامه مشخص و مدونی تعریف نشده است. از همین رو یکی از ضرورت‌های مهم در حوزه گردشگری وجود نگاه ویژه به سالمندان و افراد ناتوان جسمی و حرکتی است که متأسفانه نه‌تنها در بخش گردشگری مغفول مانده بلکه در طراحی فضای شهری نیز اساساً به آن توجه نشده، چراکه امکانات شهری باید اصولا به گونه‌ای طراحی شوند که این افراد بتوانند با سهولت و راحتی از فضاهای شهری و امکانات آن استفاده کنند. برای مثال فقدان مناسب سازی فضای مترو شهری که استفاده از آن را برای سالمندان و افراد کم‌توان مشکل و یا حتی غیرممکن ساخته و یا تا چندی پیش سطح غیر هموار و نامناسب پیاده‌راه‌ها سبب ایجاد مشکلاتی برای رفت‌و‌آمد ایشان می‌شد که استفاده از آن را دشوار می‌ساخت و این قشر از افراد ناگزیر مجبور به رفت‌و‌آمد در کنار خیابان‌ها می‌شدند که این خود نیز زمینه‌ساز حوادث خطرناکی می‌گردید.

وی ضمن اشاره به امکات فراهم شده در کشور تاجیکستان که به نوعی در این زمینه پیشرو هستند و با ایجاد مجموعه‌هایی در مناطق کوهستانی خود فضای آرام و امنی را برای سالمندان تدارک می‌بینند و به آن‌ها خدمات پزشکی اولیه ارائه می‌دهند که در این مراکز یک گردشگر سالمند می‌تواند برای مدتی روزهای آرامی را سپری کند بیان کرد: بسیار باعث تأسف است که ایران از کشوری مانند تاجیکستان که از لحاظ پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های ممتاز و بالقوه ای گردشگری بسیار ضعیف‌تر از ایران است تا این اندازه عقب مانده‌ایم و دلیل این امر را نیز باید در نوع نگرش آفت‌زا و مخرب هزینه‌بر بودن به انتفاع از سرمایه‌های کشور دانست که بر اساس تصور می‌کنیم تجهیز امکانات برای افراد کم‌توان فقط موجب تحمیل هزینه است درحالی که این‌ نگاه صرفاً یک دید کوتاه مدت است و باعث می‌شود ما از مزایای نگاه بلندمدت و حتی میان مدت که می‌تواند موجبات سرمایه‌گذاری را در آینده برای کشور به همراه داشته باشد، غافل شویم.

به عقیده این پژوهشگر گردشگری از آنجایی‌ که بخش عمده‌ای از جمعیت کشور را در سال‌های آتی سالمندان تشکیل خواهند داد و این افراد به جهت اینکه فارغ از هرگونه مسئولیت‌های اجتماعی و دغدغه‌های اشتغال هستند و فرصت زیادی برای انجام سفر دارند، بنابراین ضرورت دارد که در دولت جدید و به‌صورت خاص در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ضمن برنامه‌ریزی‌های لازم جهت ایجاد شرایط مطلوب برای سفر افراد سالمند و کم‌توان و با تمرکز لازم در پرتو نگرشی اصولی و همچنین بهره‌گیری از تجارب دیگر کشورهای پیشرو در این زمینه، سبب افزایش نشاط اجتماعی برا این قشر از جامعه شد، چراکه مهم‌ترین تأثیر طبیعت‌گردی در سالمندان، افزایش امید به زندگی و تقویت روحیه خودباوری در آن‌ها بوده و دید آن‌ها را به زندگی بهتر می‌کند.

رضایی خاطرنشان کرد: قطعاً با تمهید تجهیزات رفاهی دارای استانداردهای لازم به منظور تسهیل سفر افراد سالمند و کم‌توان می‌توان از طریق رونق گردشگری به درآمدزایی دست یافت و از سود حاصل از آن برای پیشرفت و توسعه پایدار و همه جانبه صنعت گردشگری استفاده کرد.

بر اساس این گزارش، گردشگری سالمندان در حالی در کشورمان مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد که براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، جمعیت سالمندان تا سال 2050 به دو میلیارد نفر می‌رسد. یعنی به ازای هر پنج نفر جمعیت دنیا، یک نفر سالمند خواهد بود.

در حالی که در کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری با توجه به نیازها و شرایط خاص این طیف از شهروندان خود تمهیدات لازم و زیرساخت‌های مناسبی را در جهت رونق گردشگری سالمندان تعبیه کرده‌اند که در نهایت درآمدزایی بالای نیز برای این کشورها به همراه داشته است.

به‌عنوان نمونه، در اسپانیا نیز متوسط هزینه گردشگران کم‌توان در سفرها بیش از 800 یورو است در حالی که این رقم برای افراد معمولی 600 یورو برآورد شده است. همچنین در استرالیا میزان درآمد از این مشتریان حدود 11 میلیارد دلار بوده است و یا حتی در ایالات‌متحده میزان درآمد از سفر افراد کم‌توان حدود 59 میلیارد دلار گزارش شده است.