افزایش نرخ سوخت گاز تحویلی به صنایع پتروشیمی و پالایش نفت تا معادل نرخ خوراک گاز صنعت پتروشیمی، با هدف کاهش یارانه پنهان انرژی، افزایش درآمد دولت و تک نرخی شدن نرخ گاز طبیعی تحویلی به صنعت پتروشیمی، به‌عنوان ردیف درآمدی ذیل تبصره «14» لایحه بودجه 1401 در نظر گرفته شده است. نتایج گزارش حاضر که تحلیلی بر آثار اتخاذ این سیاست افزایش قیمت بر صنعت پتروشیمی و پالایش نفت است، حاکی از تأثیر منفی این سیاست بر بازار سرمایه به سبب کاهش حاشیه سود به نسبت زیاد شرکت‌های پتروشیمی (به‌ویژه پتروشیمی‌های خوراک گازی) و پالایش نفت، با توجه به ارزش قابل توجه سهام شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی عرضه شده در بورس اوراق بهادار است.

از دیگر تبعات اعمال این سیاست، زیان‌ده شدن برخی از پتروشیمی‌های خوراک مایع، به مخاطره افتادن وضعیت مالی پتروشیمی‌های تازه به بهره‌برداری رسیده و کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری جدید در صنایع پتروشیمی و پالایش نفت است که همگی موارد، مغایر سیاست حمایت از تولید می‌باشند.

بنابراین با هدف کاهش تبعات سیاست مدنظر و تک‌نرخی شدن سوخت و خوراک گاز طبیعی مصرفی پتروشیمی‌ها و با لحاظ تأمین مبلغ برآورد شده ذیل ردیف (5) منابع تبصره «14» لایحه بودجه 1401، مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد کرد نرخ سوخت گاز صنعت پتروشیمی و پالایش نفت و نیز مجتمع‌های احیای فولاد به‌تدریج و طی سه سال به نرخ خوراک گاز پتروشیمی برسد. بنابراین در سال 1401، این نرخ‌ها برابر 60 درصد نرخ خوراک گاز پتروشیمی خواهد بود و راجع به سایر صنایع نیز مطابق لایحه بودجه، سوخت گاز با نرخ معادل 10 درصد (درصد10) نرخ خوراک گاز صنعت پتروشیمی است.

بدین ترتیب مضاف بر کاهش کمتر حاشیه سود شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی نسبت به سناریو مطرح شده در لایحه بودجه (نرخ سوخت گاز معادل نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها)، مخاطرات عنوان شده قبلی نیز تا حد خوبی تقلیل یافته و به دلیل وجود قابلیت پیش بینی پذیری تغییرات اعمالی در نرخ سوخت صنایع در سال‌های آتی، فرصت برای این صنایع جهت تطبیق با شرایط جدید وجود خواهد داشت.

مرکز پژوهش‌های در خاتمه تأکید کرده است، در صورت عدم اعمال سیاست ارائه شده و اصرار بر اعمال سیاست یکسان‌سازی نرخ سوخت و خوراک گاز پتروشیمی‌ها طی یک سال در لایحه بودجه یک‌ساله 1401، پیشنهاد می‌شود نرخ خوراک گاز صنعت پتروشیمی به معادل 85 درصد نرخ حاصل از فرمول قیمت‌گذاری خوراک گاز طبیعی پتروشیمی‌ها تغییر یافته و سوخت گاز صنعت پتروشیمی و پالایش نفت و نیز مجتمع‌های احیای فولاد با نرخ خوراک گاز تعدیل یافته محاسبه شده و راجع به سایر صنایع نیز مطابق لایحه بودجه، سوخت گاز با نرخ معادل 10 درصد (درصد10) نرخ خوراک گاز تعدیل یافته صنعت پتروشیمی باشد.