در تعریف‌های جدید توسعه پایدار، نقش مدیریت و برنامه‌ریزی شهری در کاهش ناهمانگی‌های فضایی- اجتماعی جامعه شهری، اهمیت ویژه‌ای یافته است. زیرا در مباحث جدید توسعه یکسان و پایدار، تأکید عمده بر توسعه انسانی بوده و توانمندسازی گروه‌های محروم اجتماعی به‌عنوان شرط لازم دستیابی به پیشرفت و کاهش فقر با راهبرد توانمندسازی استعدادهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به‌شمار می‌رود. بدیهی است جلب مشارکت مردمی و هموار شدن مسیر توسعه پایدار، می‌تواند از نتایج این راهبرد باشد. این مهم جز از راه سیاست‌گذاری‌های مبتنی بر مباحث مربوط به حق تقدم گروه‌های محروم و تخصیص کارآمدتر منابع (که خود از مباحث عمده عدالت اجتماعی است) امکان‌پذیر نیست.

عدالت فضایی به‌منزله توزیع عادلانه خدمات و امکانات شهری به‌منظور رسیدن به یک جامعه متوازن و یکی از رهیافت‌های عدالت اجتماعی است. عدم توزیع مناسب خدمات باعث از میان رفتن عدالت و افزایش نارضایتی شهروندان از محل سکونت خود و مدیران شهری خواهد شد؛ ازاین‌رو می‌بایست شهرداری همدان توسعه متوازن را سرلوحه فعالیت‌های عمرانی خود قرار داده و در جهت تحقق عدالت اجتماعی کوشش ‌کند.

شهرداری به‌عنوان یک نهاد عمومی که مسئولیت مدیریت و اداره شهرها را برعهده دارد، در جهت تأمین منابع مالی خود باید سعی در کم کردن اتکا به درآمدهای ناپایدار کرده و از طریق افزایش سهم درآمدهای پایدار در منابع درآمدی، به ارائه کالاها و خدمات مورد نیاز شهروندان مبادرت ورزد.

   راهکارهایی برای توانمندسازی مدیریت شهری همدان به شرح زیر ارائه می‌شود:

- حرکت در جهت ایجاد درآمد پایدار بیشتر با استفاده از اعتبارات عمرانی و تعریف طرح‌های درآمدزا (پروژه‌های محرک توسعه)

- توسعه و گسترش نظام حمل‌ونقل عمومی در سطح شهر که سبب ایجاد درآمد برای شهرداری و خدمات‌رسانی به شهروندان خواهد شد

- توسعه نظارت بر همه فعالیت‌های موجود از طریق بهبود نظام مدیریت کیفیت و استفاده از نظام‌های نوین مدیریت کیفیت (رویکرد فرآیندی)

- تخصیص اعتبارات عمرانی به‌صورت یکسان و برابر برای تمام مناطق شهر

- انجام مطالعات خاص و برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت با استفاده از مشاوران، اساتید و نخبگان بومی

- تهیه کردن طرح‌های جدید برای شهر ازجمله طرح‌های جامع، تفصیلی، راهبردی ساختاری، سرمایه‌گذاری، گردشگری، هوشمندسازی و غیره

- گسترش و توسعه فضاهای ورزشی و تفریحی با توجه به فضاهای خالی موجود و بی‌استفاده در شهر جهت بالا بردن سرانه‌های شهری

- برنامه‌ریزی بلندمدت و میان‌مدت و کوتاه‌مدت جهت توسعه شهر به موازات تقاضای مؤثر برای مسکن در شهر که عوارض پروانه‌های ساختمانی و عوارض نوسازی را برای شهرداری فراهم می‌کند و سبب بالا رفتن درآمدهای پایدار شهرداری می‌شود

- انجام مطالعات جامع در زمینه معابر موجود ازنظر کمی و کیفی و آینده ترافیکی شهر در جهت دستیابی به شهر پاک و شهر انسان‌محور

- تقویت و توسعه طرح‌های زیرساختی و خدمات‌رسانی شهری نظیر فاضلاب شهری

- احداث پارک‌های تخصصی و چندمنظوره در جهت رفاه شهروندان به‌ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار.

- مدیریت هزینه‌های شهری (درون‌سازمانی و برون‌سازمانی) از طریق هوشمندسازی فرآیندها و سامانه‌های مدیریت روابط با پیمانکاران و مدیریت زنجیره مصرف

- رشد شهر و افزایش محدوده شهری به‌صورت متصل و هماهنگ با بافت موجود شهر جهت کاهش قیمت‌های مسکن

- جلوگیری از خام‌فروشی دارایی‌های شهر از طریق مشارکت در ساخت و مدیریت پیمان و غیره

- بهره‌گیری از پتانسیل شهروندان در تعریف پروژه‌های درآمدزا و توسعه آن‌ها

- توسعه زیرساخت‌های گردشگری شهر همدان با انجام تبلیغات، معرفی جاذبه‌های شهر، تولیدات و صنایع دستی شهر و غیره

- ایجاد واحدهای تجاری در مراکز محلات، ناحیه، منطقه و فراتر در طرح‌های آتی

علی یعقوبی؛ مهندس معمار و کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، کارشناس معاونت امور زیربنایی شهرداری همدان