توسعه زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل ازجمله مسائل مهم در توسعه جوامع به‌شمار می‌رود و تمام کشورهای توسعه یافته دنیا، زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی را در اولویت قرار داده‌ و با این روند بر بسیاری از مسائل و مشکلات خود غلبه کرده‌اند.

کشور ما نیز با دارا بودن بیش از یک میلیون و 648 هزار و 195 کیلومتر مساحت در زمره کشورهای وسیع دنیا قرار دارد و بی‌شک برای رسیدن به توسعه پایدار نیازمند تکمیل زیرساخت‌های حوزه حمل‌و‌نقل است، بر این اساس حدود یک قرن پیش راه آهن شمال به جنوب در کشور افتتاح شد و امروز این مهم در نقاط مختلف کشور در حال انجام است.

در این میان با توجه به اهمیت منطقه غرب کشور از لحاظ مختلف و در راستای تحقق اهداف برنامه‌های توسعه‌ای کشور و با تلاش مسئولان، پروژه راه آهن همدان- سنندج در دستور کار قرار گرفت و سال 1383 این پروژه کلید خورد.

  گذشت بیش از دو دهه

اتصال کردستان به شبکه ریلی کشور بیشتر از دو دهه است به‌عنوان یک پروژه و طرح دارای اولویت در دستور کار قرار گرفته و بارها زمانی مشخص برای اتمام پروژه و بهره‌برداری از آن اعلام شده اما تاکنون به‌صورت کامل اجرایی نشده است. هر چند بعد از وعده‌های فراوان، جشن پایان ریل‌گذاری این پروژه 20 مهر1400 برگزار و سنندج به عنوان بیست و سومین مرکز استان، به شبکه ریلی سراسری پیوست اما مردم این استان همچنان منتظر شنیدن صدای سوت قطار هستند.

پروژه راه آهن همدان- سنندج جزو پروژه‌های مصوب «مهر ماندگار» در سال 1383 است که فاز نخست آن از تهران به همدان در سال 1396 به بهره‌برداری رسید و ریل‌گذاری فاز دوم که شامل مسیر همدان- سنندج است مهر سال گذشته به اتمام رسید.

طول خط آهن تهران- همدان- سنندج حدود 420 کیلومتر است که مسیر تهران تا همدان به‌ طول 270 کیلومتر بوده و به بهره‌برداری رسیده است، مسیر فاز دوم این خط ریلی از همدان به سنندج نیز 151 کیلومتر طول دارد در سه قطعه تعریف شده که حدود 64 کیلومتر آن در استان همدان و باقی‌مانده آن در استان کردستان واقع شده‌ است.

پروژه راه آهن همدان- سنندج شامل سه قطعه و از سمت همدان به سنندج دارای هفت ایستگاه بهار، آق‌بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج است

پروژه راه آهن همدان-سنندج دارای هفت ایستگاه بهار، آق‌بلاغ، دوسر، قروه، آونگان، دهگلان و سنندج است

طول قطعه یک این پروژه 64.5 کیلومتر، قطعه دوم 56 کیلومتر و قطعه سوم 29.5 کیلومتر است. این خط راه آهن یک خطه، دارای عرض مسیر 6 متر و طول پل‌ها دو هزار و 524 متر است.

ظرفیت انتقال مسافر در سال 300 هزار نفر در سال و باری 500 هزار تن است که بر اساس برنامه مقرر شده این رقم در بخش مسافری در سال 1420 به 600 هزار نفر و ظرفیت انتقال بار نیز به یک میلیون تن افزایش خواهد یافت.

ردیف بودجه‌ای پروژه راه‌آهن همدان– سنندج 10 خرداد 1384، در مجلس هفتم مصوب شد و یک روز بعد (11 خرداد) تأییدیه شورای نگهبان را گرفت.

  وعده‌هایی که هنور به سرانجام نرسیده

برای اجرای طرح راه آهن همدان- سنندج تا سال 1397 فقط 50 میلیارد ریال اعتبار هزینه شده بود اما در حال حاضر به گفته مسئولان این رقم به بیش از 17 هزار میلیار ریال رسیده است که نشان می‌دهد تمام تلاش مسئولان به سرانجام رساندن این پروژه بوده است.

در دو سه سال اخیر بارها مسئولان وزارتی و استانی از روند پیشرفت این پروژه بازدید کرده و هر بار نیز وعده‌هایی مبنی بر به بهره‌برداری رسیدن این طرح در آینده‌ای نزدیک داده‌اند اما همچنان با فراز و نشیب‌هایی همراه است.

تیرماه سال گذشته وزیر وقت راه و شهرسازی در سفر به استان وعده داد که پروژه راه آهن همدان- سنندج امکان دارد تا قبل از پایان دولت دوازدهم به بهره‌برداری برسد که این وعده نیز عملی نشد و مردم استان همچنان در چشم‌انتظاری به سر می‌برند.

  تکمیل پروژه نیازمند بیش از 12 هزار میلیارد ریال اعتبار

پروژه راه آهن همدان- سنندج در حال حاضر 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تاکنون برای آن 17 هزار میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است این موضوع را مدیرکل راه و شهرسازی کردستان گفت.

عرفان مرادی با بیان اینکه این پروژه از دغدغه‌های مهم مردم استان کردستان بوده و سال هاست که به بخشی از مطالبات مردم و مسئولان استان تبدیل شده است، گفت: در حال حاضر این پروژه در بحث مالی با مشکل مواجه است و از شهریور سال گذشته هیچگونه اعتباری به آن اختصاص نیافته است.

وی با اشاره به اینکه برای تکمیل و بهره‌برداری از این پروژه 12 هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است، افزود: در حال حاضر پروژه فعال است اما به‌دلیل کمبود اعتبار خیلی کند است که امید می‌رود با تلاش مسئولان ارشد استانی و وزارتی این اعتبار جذب و پروژه تکمیل شود.

مدیرکل راه و شهرسازی کردستان یادآور شد: برای اختصاص این میزان اعتبار منتظر سفر رئیس جمهوری به استان هستیم و استاندار کردستان قول داده است که در این سفر پیگیری لازم انجام شود.

وی به سرعت طرح اشاره کرد و گفت: حداکثر سرعت طرح وقتی که پروژه کامل شود در بخش مسافری 160 کیلومتر در ساعت و باری 120 کیلومتر در ساعت است، ضمن اینکه این پروژه هفت ایستگاه دارد که ایستگاه پایانی آن 25 کیلومتر تا سنندج فاصله دارد.

هرچند این مسافت تا داخل شهر زیاد است اما مسئولان عقیده دارند، در ایستگاه تشکیلاتی سنندج، تمام امکانات رفاهی برای تردد شهروندان سنندجی و مسافران در نظر گرفته شده است تا مردم پس از بهره‌برداری پروژه، به‌راحتی امکان تردد و دسترسی به قطار را داشته باشند.

مدیرکل راه و شهرسازی کردستان افزود: ازجمله مزایای بهره‌برداری از این خط ریلی می‌توان به کاهش تصادفات جاده‌ای، تسهیل سفر، توسعه صنعت گردشگری، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، اشتغال‌زایی و کاهش مصرف سوخت اشاره کرد.

وی در باره زمان بهره‌برداری از این پروژه اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: اعلام زمان قطعی پروژه را باید از وزارتخانه جویا شد.

بی‌شک بهره‌برداری از این پروژه که آرزوی دیرینه مردم استان کردستان است می‌تواند توسعه جهشی در بخش‌های مختلف را برای استان به همراه داشته باشد بنابراین مردم انتظار دارند مسئولان استانی و کشوری تلاش خود در به سرانجام رسیدن این پروژه را بیشتر کنند.

استان کردستان در مجموع هفت هزار و 850 کیلومتر راه اصلی، فرعی و روستایی دارد که 6 هزار کیلومتر آن راه روستایی و هزار و 850 کیلومتر آن راه اصلی و فرعی است.